Tiếp công dân là một trong những hoạt động thường niên của tổ chức, cá nhân, cơ quan có thẩm quyền để tiếp nhận, lắng nghe, giải thích, hướng dẫn cho công dân về việc khiếu nại, khiếu kiện đúng pháp luật. Tuy nhiên, pháp luật cho phép không phải trường hợp nào công dân đến cũng phải đón tiếp.
Cơ quan, tổ chức, cá nhân nào có trách nhiệm tiếp công dân?
Theo quy định tại Điều 4 Luật Tiếp công dân 2013, các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm tiếp công dân bao gồm:
- Chính phủ;
- Bộ, cơ quan ngang Bộ; Tổng cục và tổ chức tương đương; Cục;
- Ủy ban nhân dân các cấp;
- Cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh;
- Các cơ quan của Quốc hội;
- Hội đồng nhân dân các cấp;
- Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Kiểm toán nhà nước;
- Đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp;
- Tổ chức chính trị, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan thuộc Chính phủ, đơn vị sự nghiệp công lập (thực hiện trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình).
Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền tiếp công dân
Trách nhiệm của người tiếp công dân
Điều 8 Luật Tiếp công dân 2013 nêu rõ:
- Khi tiếp công dân, người tiếp công dân phải bảo đảm trang phục chỉnh tề, có đeo thẻ công chức, viên chức hoặc phù hiệu theo quy định.
- Yêu cầu người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh nêu rõ họ tên, địa chỉ hoặc xuất trình giấy tờ tùy thân, giấy ủy quyền (nếu có); có đơn hoặc trình bày rõ ràng nội dung khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; cung cấp thông tin, tài liệu cần thiết cho việc tiếp nhận, thụ lý vụ việc.
- Có thái độ đứng mực, tôn trọng công dân, lắng nghe, tiếp nhận đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh hoặc ghi chép đầy đủ, chính xác nội dung mà người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh trình bày.
- Giải thích, hướng dẫn cho người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh chấp hành chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật, kết luận, quyết định giải quyết đã có hiệu lực pháp luật của cơ quan có thẩm quyền; hướng dẫn người khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh đến đúng cơ quan hoặc người có thẩm quyền giải quyết.
- Trực tiếp xử lý hoặc phân loại, chuyển đơn, trình người có thẩm quyền xử lý; thông báo kết quả xử lý cho công dân.
- Yêu cầu người vi phạm nội quy nơi tiếp công dân chấm dứt hành vi vi phạm; trường hợp cần thiết, lập biên bản về việc vi phạm và yêu cầu cơ quan chức năng xử lý theo quy định của pháp luật.
Trường hợp cơ quan Nhà nước được từ chối tiếp công dân
Bên cạnh trách nhiệm nêu trên, người tiếp công dân còn được pháp luật cho phép từ chối tiếp người đến nơi tiếp công dân khi:
- Người trong tình trạng say do dùng chất kích thích, người mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình;
- Người có hành vi đe dọa, xúc phạm cơ quan, tổ chức, đơn vị, người tiếp công dân, người thi hành công vụ hoặc có hành vi khác vi phạm nội quy nơi tiếp công dân;
- Người khiếu nại, tố cáo về vụ việc đã giải quyết đúng chính sách, pháp luật, được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền kiểm tra, rà soát, thông báo bằng văn bản và đã được tiếp, giải thích, hướng dẫn nhưng vẫn cố tình khiếu nại, tố cáo kéo dài;
- Những trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
Khi từ chối tiếp công dân, người tiếp công dân phải giải thích cho công dân được biết lý do.
Với những vụ việc khiếu nại, tố cáo đã được giải quyết đúng pháp luật có thông báo bằng văn bản và đã được tiếp, giải thích, hướng dẫn nhưng công dân vẫn cố tình khiếu nại, tố cáo kéo dài thì người tiếp công dân ra Thông báo từ chối tiếp công dân.
Xem thêm:
Khiếu nại bằng hình thức online?
Tác giả: Lê Hà Vy 
