Việc có quá nhiều loại giấy tùy thân như hiện nay gây khó khăn nhất định không chỉ trong lưu trữ mà còn trong việc thực hiện các thủ tục hành chính của công dân. Mới đây, Bộ Công an đã có đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Căn cước công dân.
1. Thực trạng sử dụng thông tin CCCD còn nhiều bất cập
Bên cạnh Căn cước công dân (CCCD), Chứng minh nhân dân (CMND), công dân còn có nhiều loại giấy tờ tùy thân khác như Sổ Bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế, thẻ học sinh, thẻ sinh viên, thẻ học viên…
Với việc có nhiều loại giấy tờ như vậy gây khó khăn trong việc cất giữ, lưu trữ cũng như khi thực hiện các thủ tục hành chính, các dịch vụ công. Điều này cũng được đánh giá là không phù hợp với việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động quản lý nhà nước, xã hội cũng như xu hướng chuyển đổi số hiện nay.
Bên cạnh đó, Luật Căn cước công dân hiện hành cũng không có các quy định về việc khai thác, sử dụng thông tin trên thẻ CCCD, gồm thông tin về CCCD cũng như thông tin trên giấy tờ khác của công dân được tích hợp vào thẻ Căn cước công dân qua chíp điện tử và mã QR code…
Chính vì vậy, việc phát triển các ứng dụng, dịch vụ tiện ích của thẻ CCCD vào giao dịch dân sự, thực hiện chuyển đổi số, cải cách thủ tục hành chính còn gặp khó khăn, thiếu đi sự đồng bộ, thống nhất…
Ngoài ra, các quy định của Luật Căn cước công dân về việc quản lý, vận hành, khai thác, sử dụng thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (CSDLQGVDC), cơ sở dữ liệu CCCD (CSDLCCCD) chưa được đầy đủ, bao quát mà chỉ chủ yếu được quy định tại các văn bản hướng dẫn thi hành luật.
Vấn đề xác định, định danh công dân trên môi trường điện tử được xem là cần thiết nhưng hiện nay Luật Căn cước công dân mới chỉ tập trung vào việc quản lý công dân qua Cơ sở dữ liệu CCCD, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, qua CCCD mà chưa có quy định về xác định, quản lý, định danh công dân trên môi trường điện tử.
Điều này dẫn đến những khó khăn trong phát triển các tiện ích, dịch vụ công, các giao dịch điện tử trong lĩnh vực bảo hiểm, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bất động sản... nên chưa bảo đảm, bảo vệ được quyền lợi của công dân trên môi trường điện tử.
Trên cơ sở rà soát Luật Căn cước công dân, Bộ Công an đã có đề xuất về hướng sửa đổi, bổ sung Luật Căn cước công dân.
2. Các điểm mới sắp thay đổi với CCCD gắn chip
Cụ thể, Bộ Công an đã có đề xuất về hướng sửa đổi, bổ sung Luật Căn cước công dân với 04 điểm như sau.
2.1. Tích hợp nhiều thông tin khác của công dân vào CCCD
Có nghĩa ngoài thông tin về CCCD sẽ tích hợp thông tin khác vào thẻ Căn cước công dân và thay thế việc sử dụng một số loại giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền cấp chứa thông tin đã được tích hợp.
Theo đó, Luật sửa đổi sẽ sẽ bổ sung quy định về:
- Nguyên tắc, trình tự, thủ tục để thu thập, tích hợp thông tin
- Hình thức tích hợp, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến việc thực hiện tích hợp thông tin
- Loại thông tin được tích hợp như thẻ BHYT, sổ BHXH, đăng ký phương tiện, giấy phép lái xe, thẻ cán bộ, công chức, viên chức, thẻ học sinh, sinh viên, thẻ hành nghề, văn bằng, chứng chỉ hoặc giấy tờ khác
- Chuyển tiếp, lộ trình tích hợp thông tin
- Sửa đổi, bổ sung một số Luật có liên quan quy định về việc tích hợp, sử dụng thẻ CCCD thay thế cho giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền cấp.
2.2. Thêm nhiều thông tin vào Cơ sở dữ liệu căn cước công dân
Đồng thời bổ sung các nhóm thông tin vào trong CSDLQGVDC, CSDLCCCD. Cụ thể bổ sung một số nhóm thông tin vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư gồm:
- Thông tin về số CMND của công dân, ngày cấp, nơi cấp
- Người giám hộ, người được giám hộ; thông tin về diện chính sách
- Thông tin về Người không quốc tịch nhưng đã sinh sống ổn định, lâu dài tại Việt Nam…
Ngoài ra, còn chỉnh lý Cơ sở dữ liệu căn cước công dân thành Cơ sở dữ liệu căn cước và bổ sung một số nhóm thông tin vào Cơ sở dữ liệu căn cước gồm:
- Thông tin sinh trắc học (mống mắt, ADN, giọng nói)
- Thông tin về người không quốc tịch nhưng đã sinh sống ổn định, lâu dài tại Việt Nam
- Tài khoản định danh điện tử của công dân Việt Nam (có hoặc không có).
2.3. Trẻ em dưới 14 tuổi cũng sẽ được cấp CCCD
Đây cũng là một trong những điểm đáng chú ý trong đề xuất của Bộ Công an. Đi kèm nội dung này, Bộ Công an còn bổ sung quy định giải quyết vướng mắc trong cấp thẻ Căn cước công dân cho người:
- Không có nơi thường trú, không đầy đủ một số thông tin cá nhân khác như ngày, tháng sinh, quê quán
- Có thông tin kê khai về dân tộc, tôn giáo khác không nằm trong danh mục quy định của cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành
Đồng thời bổ sung quy định về cấp giấy chứng nhận căn cước cho người không quốc tịch nhưng đã sinh sống ổn định, lâu dài tại Việt Nam (người gốc Việt được sinh ra tại Việt Nam hoặc người gốc Việt được sinh ra tại nước ngoài nhưng đã trở về Việt Nam sinh sống liên tục từ 05 năm trở lên)
2.4. Hoàn thiện quy định sử dụng thông tin trong CSDLQGVDC, CSDLCCCD
Nội dung này đề cập đến việc hoàn thiện quy định:
- Sử dụng thông tin trong CSDLQGVDC, CSDLCCCD
- Về định danh điện tử
- Về cấp, hủy số định danh của cá nhân
- Sử dụng thống nhất thẻ Căn cước công dân, hạn chế phát sinh thủ tục hành chính có liên quan.
Đồng thời bổ sung quy định về định danh điện tử (còn được gọi là căn cước điện tử) để thực hiện các thủ tục, dịch vụ, giao dịch dân sự trên môi trường điện tử đối với cá nhân cũng như bổ sung quy định vè hồ sơ, trình tự, thủ tục, thẩm quyền cấp tài khoản định danh điện tử; Mức độ, giá trị của tài khoản định danh điện tử...
Trên đây là các điểm mới sắp thay đổi đối với CCCD gắn chip. Tuy nhiên đây mới chỉ là đề xuất hướng sửa đổi của Bộ Công an trong hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Căn cước công dân (sửa đổi) để lấy ý kiến. Độc giả quan tâm, muốn đóng góp ý kiến có thể xem toàn văn dự thảo được đăng trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an trong thời gian tới đây. Nếu vẫn còn thắc mắc, bạn vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ.