Quyết định 646/QĐ-TCDN Chương trình hoạt động ngoại khóa về Giáo dục phòng, chống HIV/AIDS

QUYẾT ĐỊNH

Ban hành Chương trình hoạt động ngoại khóa về

Giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên

Trong các cơ sở dạy nghề giai đoạn 2011- 2015

---------------------------------

TỔNG CỤC TRƯỞNG TỔNG CỤC DẠY NGHỀ

Căn cứ  Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) của Quốc hội nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam số 64/2006/QH11 ngày 29 tháng 6 năm 2006

Căn cứ Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2010 và tầm nhìn 2015 ban hành kèm theo quyết định số 36/2004/QĐ-TTg ngày 17 tháng 3 năm 2004 của Thủ tướng Chính phủ.

Căn cứ vào Quyết định số 36/2004/QĐ-TTg ngày 17 tháng 3 năm 2004 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS ở Việt Nam đến năm 2010 và tầm nhìn 2020;

Căn cứ Quyết định số 86/2008/QĐ- TTg ngày 03 tháng 7 năm 2008 của Thủ tướng Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục Dạy nghề thuộc Bộ Lao động-  Thương binh và Xã hội.

Xét đề nghị của Vụ trưởng Vụ Công tác học sinh, sinh viên

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này Chương trình hoạt động ngoại khóa về Giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong các cơ sở dạy nghề giai đoạn 2011- 2015 kèm theo Bộ tài liệu hướng dẫn chương trình.

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký.

Điều 3. Các ông (bà) Chánh Văn phòng, Vụ trưởng Vụ Công tác HSSV, Thủ trưởng các đơn vị liên quan thuộc Tổng cục Dạy nghề; Hiệu trưởng, giám đốc các cơ sở dạy nghề chịu trách nhiệm thi hành quyết định này./.

CHƯƠNG TRÌNH

HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA VỀ GIÁO DỤC PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS VÀ SỨC KHỎE

THANH NIÊN TRONG CÁC CƠ SỞ DẠY NGHỀ, GIAI ĐOẠN 2010- 2015

(Ban hành kèm theo Quyết định số:   646/QĐ- TCDN ngày 27 tháng 12 năm 2010

của Tổng cục trưởng Tổng cục Dạy nghề - Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội)

Phần I

CƠ SỞ ĐỂ XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH

Tình hình nhiễm HIV/AIDS tại Việt Nam

Qua gần 20 năm kể từ ca nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện tại Việt Nam vào năm 1990, công tác phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam đã và đang chuyển sang một giai đoạn mới toàn diện hơn từ công tác dự phòng tới chăm sóc và điều trị bệnh nhân AIDS. Tính đến hết năm 2009, cả nước có 156.802 người nhiễm HIV đang còn sống, trong đó có 34.391 bệnh nhân AIDS còn sống và đã có 44.232 người chết do AIDS.

HIV/AIDS đã trở thành mối đe dọa đến sức khỏe và sự phát triển của thanh niên Việt Nam. Trên 7,15% số người có HIV nằm trong độ tuổi 13-19 và hơn 60% nằm trong nhóm từ 24-29 tuổi. Các vấn đề về giới cũng đóng một vai trò quan trọng liên quan đến đại dịch này. Hầu hết những trường hợp nhiễm HIV là nam giới, đặc biệt là nam thanh niên có các hành vi nguy cơ như sử dụng các chất gây nghiện hoặc quan hệ tình dục không bảo vệ.

Điều tra quốc gia về vị thành niên và thanh niên Việt Nam lần 2 (SAVY2) cho thấy 9,5% vị thành niên và thanh niên có quan hệ tình dục trước hôn nhân, tỷ lệ này cao hơn so với kết quả ở SAVY lần 1 (7,6%). Tỷ lệ nạo phá thai ở tuổi vị thành niên khá cao, chiếm khoảng 20% trong tổng số khoảng 1,2 triệu ca nạo phá thai ở Việt Nam. Một nghiên cứu thí điểm tại 4 tỉnh thành phố năm 2008 của tổ chức Cứu trợ Trẻ em cho thấy số thanh niên sử dụng ma túy nhiều hơn ước tính, trong đó có cả học sinh, sinh viên. Điều đó cho thấy vai trò của nhà trường rất quan trọng để giúp các em xây dựng kĩ năng và sự tự tin để phòng chống ma túy, bảo đảm một lực lượng lao động hiệu quả trong tương lai.

Với xu hướng tấn công của đại dịch HIV/AIDS và thực trạng hành vi sức khoẻ sinh sản như hiện nay thì nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS và các bệnh lây truyền qua đường tình dục ở vị thành niên và thanh niên là đáng báo động, cần có những can thiệp dự phòng sớm, kịp thời, phù hợp và hiệu quả đặc biệt là chương trình giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong các cơ sở dạy  nghề.

2. Hoạt động giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên đang được triển khai trong các cơ sở dạy nghề

Hệ thống cơ sở dạy nghề phát triển nhanh theo quy hoạch; đến nay, cả nước đã có 121 trường cao đẳng nghề, 301 trường trung cấp nghề, 864 trung tâm dạy nghề và hàng ngàn các cơ sở giáo dục có tổ chức dạy nghề. Quy mô dạy nghề tăng nhanh, chất lượng và hiệu quả dạy nghề có nhiều chuyển biến tích cực, đáp ứng tốt hơn yêu cầu của thị trường lao động. Các điều kiện đảm bảo chất lượng dạy nghề được cải thiện. Chương trình, nội dung và phương pháp đào tạo được đổi mới theo hướng “cầu” của thị trường lao động; cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học được tăng cường; chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý dạy nghề được nâng cao; xã hội hóa dạy nghề tiếp tục được đẩy mạnh.

Nhận thức rõ vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác truyền thông, giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên, Tổng cục Dạy nghề thuộc Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội đã phối hợp với Tổ chức Cứu trợ trẻ em triển khai thí điểm các hoạt động ngoại khóa hướng tới giáo dục phòng, chống HIV/AIDS, giảm thiểu các hành vi nguy cơ tại 20 cơ sở dạy nghề trên địa bàn 5 tỉnh, thành phố, trong khuôn khổ hợp phần dự án “Phòng, tránh lây truyền HIV trong nam học sinh, sinh viên tại các trường dạy nghề” do Chương trình hỗ trợ khẩn cấp về phòng, chống HIV/AIDS của Tổng thống Hoa Kỳ (PEPFAR) thông qua cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) và tổ chức PACT Việt Nam tài trợ.

Ngay sau năm đầu tiên thực hiện thí điểm Chương trình giáo dục phòng, chống HIV/AIDS trong nam học sinh, sinh viên tại các trường dạy nghề, khảo sát ban đầu cho thấy kiến thức, thái độ, kĩ năng và hành vi của các bạn đã nâng cao. Đối chiếu số liệu giữa đầu và cuối năm học, kiến thức về HIV/AIDS tăng cao, quan điểm bình đẳng giới tăng (từ 14% lên 26%) và quan điểm bất bình đẳng giới giảm (33% xuống 25%). Số nam thanh niên tự nhận định bản thân có nguy cơ nhiễm HIV tăng, sự tự tin từ chối đi quan hệ tình dục với gái mại dâm tăng từ 70% lên 85%. Số học sinh, sinh viên có quan hệ tình dục không an toàn giảm từ 40% xuống 32%. Những bạn có quan điểm bình đẳng giới có sử dụng bao cao su trong lần quan hệ gần nhất, giảm hoặc không mua dâm, không ép bạn bè đi mua dâm, không say xỉn, có hiểu biết về HIV và tự tin thuyết phục thực hiện các hành vi an toàn với bạn tình. Những học sinh, sinh viên nào tham gia câu lạc bộ và thảo luận về các chủ đề nâng cao được kiến thức và sự tự tin nhằm giúp các bạn học sinh, sinh viên khác trong trường có thay đổi tích cực; những học sinh, sinh viên này cũng được nâng cao các kĩ năng quan trọng trong cuộc sống như nói trước đám đông, tổ chức sự kiện, làm việc nhóm, giao tiếp.

Trong khuôn khổ hoạt động của dự án, chỉ tiếp cận được với 20 trường dạy nghề trên địa bàn 5 tỉnh/thành phố, mức độ bao phủ chưa rộng trong toàn bộ các cơ sở dạy nghề. Qua điều tra, khảo sát về hoạt động giáo dục phòng, chống HIV/AIDS tại cơ sở dạy  nghề trên địa bàn 7 tỉnh/thành phố của Tổng Cục Dạy nghề cho thấy sự cần thiết phải có chương trình giáo dục phòng chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong các cơ sở dạy  nghề.

Phần II

CHƯƠNG TRÌNH

GIÁO DỤC PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS VÀ SỨC KHỎE THANH NIÊN TRONG CƠ SỞ DẠY NGHỀ

I. Mục tiêu

1. Mục tiêu chung

Nâng cao nhận thức, giảm các hành vi nguy cơ liên quan đến lây nhiễm HIV và sức khoẻ thanh niên trong cơ sở dạy nghề, góp phần thực hiện thành công Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS ở Việt Nam đến năm 2015 và tầm nhìn 2020.

2. Mục tiêu cụ thể

2.1. Nâng cao kiến thức, thái độ, kĩ năng thực hiện hành vi lành mạnh và giảm hành vi nguy cơ liên quan đến HIV của thanh niên trong các cơ sở dạy nghề.

Các chỉ số đánh giá đến cuối năm 2015:

- Số thanh niên trong các cơ sở dạy nghề (có phân theo giới tính) hiểu biết đúng về các cách phòng, chống lây nhiễm HIV qua đường tình dục và phản đối những quan điểm sai lầm về lây nhiễm HIV (theo chỉ số Phiên họp đặc biệt của Đại Hội Đồng Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS).

- Số thanh niên các cơ sở dạy nghề (có phân theo giới tính) có quan điểm bình đẳng giới tốt hoặc trung bình.

- Số thanh niên các cơ sở dạy nghề (có phân theo giới tính) cảm thấy tự tin từ chối sử dụng chất gây nghiện, tình dục không an toàn.

2.2. Tăng cường cung cấp thông tin về dịch vụ phòng, chống HIV và sức khỏe thanh niên trong các cơ sở dạy nghề.

Các chỉ số đánh giá đến cuối năm 2015

- Số chủ đề thuộc chương trình giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong các cơ sở dạy nghề được thảo luận.

- Số sự kiện giáo dục truyền thông phòng, chống HIV/AIDS được tổ chức trong mỗi học kỳ.

- Số giảng viên, giáo viên được tập huấn giảng dạy hoặc thực hiện tập huấn về HIV/AIDS cho thanh niên trong các cơ sở dạy nghề.

- Sổ tài liệu giáo dục, công cụ trợ giảng cho chương trình giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên.

- Số cơ sở dạy nghề có hệ thống chuyển gửi học sinh, sinh viên đến các trung tâm tư vấn xét nghiệm HIV tại các cơ sở y tế, dịch vụ khám và điều trị bệnh lây truyền đường tình dục.

2.3. Tạo môi trường thuận lợi cho việc thực hiện chương trình giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong các cơ sở dạy nghề.

Chỉ số đánh giá đến cuối năm 2015

- Số lượng văn bản của các cơ sở dạy nghề hướng dẫn triển khai thực hiện giáo dục phòng, chống HI/AIDS và sức khỏe thanh niên trong cơ sở dạy nghề.

- Số lượng và mức độ nhận thức của cán bộ quản lý, giảng viên, giáo viên của cơ sở dạy nghề ủng hộ việc giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong các cơ sở dạy nghề.

- Kinh phí của cơ sở dạy nghề đảm bảo cho các hoạt động giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong cơ sở dạy nghề.

2.4. Tăng cường sự tham gia của học sinh, sinh viên các cơ sở dạy nghề vào các hoạt động giáo dục phòng, chống HIV/AIDS nhằm xây dựng kĩ năng mềm cho các bạn trong học tập và hoạt động nghề nghiệp sau này.

Các chỉ số đánh giá đến cuối năm 2015

- Số học sinh, sinh viên được tập huấn trở thành đồng đẳng viên giáo dục phòng, chống HIV/AIDS; số hoạt động truyền thông cho các bạn học sinh, sinh viên khác.

- Số cơ sở dạy nghề có sự kiện giáo dục truyền thông HIV/AIDS do chính các bạn học sinh, sinh viên tổ chức trong mỗi học kỳ, năm học.

II. Nội dung và đối tượng của chương trình

III. Giải pháp thực hiện

1. Tuyên truyền, vận động, hướng dẫn giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên trong cơ sở dạy nghề

1.1. Tuyên truyền, tư vấn và hướng dẫn triển khai giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong cơ sở dạy nghề.

- Triển khai giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên cho học sinh, sinh viên các cơ sở dạy nghề; quy định nội dung và thời lượng cụ thể cho các hoạt động giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên.

- Xây dựng hướng dẫn tổ chức các hoạt động ngoại khoá về giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên cho học sinh, sinh viên các cơ sở dạy nghề.

- Hướng dẫn về giám sát và đánh giá chương trình giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong các cơ sở dạy nghề.

1.2. Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên cho các cán bộ quản lý dạy nghề.

- Tổ chức các hội thảo định hướng có sự tham dự của các cán bộ quản lý dạy nghề, đại diện các đoàn thể để giới thiệu Chương trình hướng dẫn giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong cơ sở dạy nghề và vận động tăng cường sự hỗ trợ thực hiện chương trình này.

- Xây dựng tài liệu hướng dẫn và tập huấn vận động nguồn lực dành cho cán bộ quản lý dạy nghề các cấp về công tác giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong cơ sở dạy nghề.

1.3. Tạo dựng môi trường thuận lợi cho học sinh, sinh viên cơ sở dạy nghề thiết lập, thực hiện và duy trì những hành vi có lợi cho sức khỏe. 

-  Tổ chức các buổi trao đổi, tọa đàm với các giáo viên khác, nhân viên y tế và cộng đồng về công tác giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong cơ sở dạy nghề.

- Phối hợp với các bộ ngành và các tổ chức liên quan tuyên truyền, giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trên các phương tiện thông tin đại chúng.

2. Nâng cao khả năng tiếp cận thông tin và dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên

2.1. Nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên, giảng viên giảng dạy nội dung giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên.

- Đào tạo bồi dưỡng giáo viên giảng viên, giảng dạy nội dung giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên.

- Tổ chức các khoá tập huấn cho đội ngũ giảng viên, giáo viên về giảng dạy giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên.

- Tổ chức hoạt động giám sát hỗ trợ và đào tạo lại cho giáo viên, giảng viên nhằm đảm bảo chất lượng thực hiện chương trình.  

2.2. Xây dựng và áp dụng chương trình hoạt động ngoại khóa về phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên cho học sinh, sinh viên trong cơ sở dạy  nghề.

- Hoàn thiện các chương trình đã và đang thí điểm trong cơ sở dạy  nghề nhằm đảm bảo nội dung thống nhất, phù hợp với đối tượng học sinh, sinh viên trong các cơ sở dạy nghề.

- Hoàn thiện tài liệu hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục ngoại khóa về giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên phù hợp đối tượng học sinh, sinh viên trong các cơ sở dạy nghề.

3. Quản lý và triển khai chương trình giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên.

3.1. Tăng cường năng lực cán bộ quản lý dạy nghề.

- Biên soạn tài liệu hướng dẫn triển khai chương trình giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên trong cơ sở dạy nghề dùng cho cán bộ quản lý dạy nghề.

- Nâng cao năng lực của cán bộ quản lý dạy nghề về lập kế hoạch, triển khai và giám sát, đánh giá chương trình giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên.

- Đánh giá hiện trạng triển khai công tác giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên tại cơ sở dạy nghề.

3.2. Xây dựng hệ thống giám sát và đánh giá về giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên cho các cấp quản lý dạy nghề.

- Xây dựng, áp dụng bộ công cụ phục vụ công tác theo dõi giám sát các hoạt động giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên trong cơ sở dạy nghề.

- Hướng dẫn các cấp quản lý dạy nghề thực hiện chế độ giám sát, báo cáo theo định kỳ.

4. Tăng cường sự tham gia của học sinh, sinh viên trong các hoạt động giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên

4.1. Thiết lập đội ngũ giáo dục viên đồng đẳng.

- Hoàn thiện hướng dẫn về lựa chọn, tuyển dụng, tập huấn, tổ chức, điều hành, giám sát và hỗ trợ các giáo dục viên đồng đẳng.

- Hoàn thiện tài liệu tập huấn giáo dục viên đồng đẳng và tài liệu hướng dẫn các hoạt động giáo dục đồng đẳng về phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên.

- Đào tạo và quản lý mạng lưới đồng đẳng viên.

4.2. Xây dựng các Câu lạc bộ sức khoẻ trong cơ sở dạy nghề.

- Hướng dẫn thành lập và duy trì Câu lạc bộ sức khoẻ trong cơ sở dạy nghề.

- Xây dựng và cung cấp tài liệu hỗ trợ học tập về giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên cho học sinh, sinh viên.

- Cung cấp trang thiết bị truyền thông và cơ sở vật chất thiết yếu cho các câu lạc bộ sức khỏe tại cơ sở dạy  nghề.

4.3. Tổ chức các hoạt động truyền thông và tư vấn.

- Hướng dẫn, khuyến khích các cơ sở dạy nghề xây dựng, duy trì diễn đàn thanh niên về phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên. 

- Triển khái các phong trào thi đua, tổ chức các cuộc thi, hỗ trợ và phát huy sáng kiến của học sinh, sinh viên về tuyên truyền giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên.

- Tổ chức diễn đàn cho học sinh, sinh viên được đóng góp ý kiến về chương trình giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên và các tài liệu khác liên quan.

IV. Tổ chức thực hiện

1. Trách nhiệm của các bên có liên quan

1.1. Trách nhiệm của các đơn vị thuộc Tổng cục Dạy nghề

a. Vụ Công tác học sinh, sinh viên: Là đầu mối giúp Tổng cục trưởng chỉ đạo triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên trong cơ sở dạy nghề.

b. Vụ Giáo viên và Cán bộ quản lý dạy nghề: Chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan bồi dưỡng giảng viên, giáo viên về phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên.

c. Vụ Đào tạo nghề: Chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan chỉ đạo cơ sở dạy  nghề lồng ghép một số nội dung của chương trình giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên vào chương trình dạy nghề.

1.2. Trách nhiệm của các cơ sở dạy nghề

Căn cứ vào Chương trình giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong cơ sở dạy nghề xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện. Bố trí giáo viên, nhân lực để tham gia các hoạt động trong chương trình phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên.

Xây dựng kế hoạch và dự toán kinh phí để thực hiện hoạt động giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên.

2. Phối hợp các đơn vị liên quan

 Tổng cục Dạy nghề phối hợp với Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội thuộc Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội, Cục phòng, chống HIV/AIDS, Cục Y tế Dự phòng và Vụ Sức khoẻ sinh sản thuộc Bộ Y tế trong việc triển khai các chương trình thông tin, giáo dục và truyền thông thay đổi hành vi về phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên trong các cơ sở dạy nghề.

Tổng cục Dạy nghề phối hợp với Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh để thực hiện Chương trình dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên, bồi dưỡng năng lực cho các cán bộ Đoàn cơ sở về kiến thức, kỹ năng tổ chức các hoạt động ngoại khoá về giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên theo hệ thống tổ chức của Đoàn./.

BỘ TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN

(Ban hành kèm theo Quyết định số:   646/QĐ- TCDN ngày 27  tháng 12 năm 2010

của Tổng cục trưởng Tổng cục Dạy nghề- Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội)

PHỤ LỤC 1

HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS

VÀ SỨC KHỎE THANH NIÊN TRONG CÁC CƠ SỞ DẠY NGHỀ

I. Phương pháp tiếp cận

Bằng chứng thành công: Cung cấp những nội dung về giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên, tăng cường nâng cao kiến thức, kỹ năng và thái độ để thực hiện các hành vi có lợi cho sức khỏe giảm thiểu lây nhiễm HIV/AIDS.

Tác động đồng đều: Đảm bảo tất cả học sinh, sinh viên trong cơ sở dạy nghề thực hiện các hành vi an toàn và đặc biệt những học sinh, sinh viên đang có hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS.

Có sự tham gia: Đảm bảo nội dung tuyên truyền, tư vấn phù hợp với nhóm đối tượng đích, ngoài ra còn giúp phát triển các kĩ năng mềm nhằm thu hút sự tham gia của tất cả học sinh, sinh viên.

Chất lượng: Hỗ trợ thường xuyên nhằm nâng cao chất lượng hoạt động thông qua việc giám sát hỗ trợ.

Lồng ghép: Đưa nội dung giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên vào chương trình hoạt động ngoại khóa nhằm đảm bảo hiệu quả và tính bền vững các hoạt động trong chương trình.

II. Tài liệu hướng dẫn

Tài liệu dành cho giảng viên, giáo viên để thực hiện chương trình này trong các cơ sở dạy nghề được biên soạn gồm 2 phần lý thuyết và thực hành. Những hoạt động và chủ đề sinh hoạt ngoại khóa cụ thể được xây dựng và thiết kế sát với các loại hình đào tạo nghề hiện nay như cao đẳng nghề, trung cấp nghề và sơ cấp nghề.

Cấu trúc các buổi sinh hoạt ngoại khóa được xây dựng gồm trò chơi khởi động, kiến thức cơ bản, hoạt động theo chủ đề, thảo luận nhóm, suy nghĩ cá nhân để thảo luận. Phần ôn lại bài cũ, khởi động và kiến thức cơ bản sẽ được viết trong phần “lý thuyết”, các phần còn lại sẽ viết trong phần “thực hành”. Trình tự và thời lượng của các phần có thể khác nhau đối với mỗi chủ đề, song nên thực hiện tất cả các phần để chủ đề sinh hoạt thực sự giàu kiến thức, sôi động, thu hút, đáp ứng mong đợi hay quan điểm của nhóm, cá nhân.  

Có thể giao cho học sinh, sinh viên chia sẻ lại những thông tin với các bạn khác nhằm mở rộng kiến thức với mọi học sinh, sinh viên, đồng thời tạo nên môi trường khuyến khích thực hiện hành vi có lợi cho sức khỏe thanh niên.

Trong tất cả các buổi sinh hoạt ngoại khóa, phương pháp học tập hay giảng dạy đều lấy người tham gia làm trung tâm và có tính tương tác tùy thuộc vào không gian cho phép. 

III.  Đào tạo đội ngũ nhân lực thực hiện chương trình giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong cơ sở dạy nghề

Đào tạo cho đội ngũ giảng viên, giáo viên nói chung.

- Tập huấn cho giảng viên, giáo viên chủ chốt về̀ giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên;

- Tập huấn cho giảng viên, giáo viên chuyên trách phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong các cơ sở dạy nghề; tập huấn này sẽ do giảng viên, giáo viên chủ chốt thực hiện lại.

- Tập huấn cho giảng viên, giáo viên phương pháp giảng dạy tích cực, có sự tham gia cũng như các kỹ năng điều hành thảo luận về các vấn đề này.

- Thực hiện giám sát hỗ trợ và tập huấn nâng cao cho giảng viên, giáo viên chủ chốt và giảng viên, giáo viên khác để nâng cao chất lượng thực hiện chương trình.

- Tập huấn cho các cán bộ quản lý dạy nghề các cấp về giám sát, đánh giá và báo cáo hoạt động định kì.

2. Đào tạo đồng đẳng viên trong học sinh, sinh viên.

Các bạn học sinh, sinh viên được tuyển chọn và tập huấn để trở thành nhóm đồng đẳng viên điều hành thảo luận. Với mỗi một câu lạc bộ nên bố trí 3 bạn đồng đẳng viên, đây là cơ hội để các bạn học cách làm việc nhóm, cùng chịu trách nhiệm và tự xây dựng các kĩ năng.

Tiêu chí tuyển chọn đồng đẳng viên: 

- Không nhất thiết là những bạn có thành tích học tập tốt, nên chọn cả những bạn có các hành vi nguy cơ.

- Đại diện cho các vùng miền.

- Có nguyện vọng trở thành đồng đẳng viên.

- Được các bạn khác tin tưởng

- Tự tin

- Có khả năng giao tiếp và một số khả năng khác

Cơ sở dạy nghề có thể bổ sung tiêu chí tuyển chọn ngoài những tiêu chí đã nêu ở trên. Tuyển chọn được thực hiện ngay từ đầu năm học, công khai cho mọi học sinh, sinh viên. Cơ sở dạy nghề lựa chọn cách thức tuyển chọn, thông báo trên bản tin hoặc thông báo trong các buổi họp lớp, họp Đoàn.

Đồng đẳng viên phải được tập huấn về kĩ năng, nội dung tài liệu cũng như kiến thức HIV/AIDS một cách toàn diện. Những kĩ năng chính không thể thiếu gồm điều hành thảo luận nhóm, lắng nghe tích cực, đặt câu hỏi, phản hồi tích cực. Ngoài ra, các bạn cũng cần học cách tự tin khi trả lời hoặc nhận mình chưa biết câu trả lời, sẽ hỏi thêm giảng viên, giáo viên chủ chốt, hoặc biết tìm kiếm thêm thông tin, kiến thức để trả lời trong buổi sinh hoạt sau.

Phương pháp tập huấn tốt nhất cho đồng đẳng viên là áp dụng những cách thu hút sự tham gia nhiệt tình, tương tác để chính các bạn đồng đẳng viên này sẽ áp dụng lại vào các buổi sinh hoạt chủ đề. 

Sau khi được tuyển chọn và tập huấn trở thành đồng đẳng viên, các bạn này sẽ tham gia và lập câu lạc bộ. Hình thức do giảng viên, giáo viên chủ chốt và các bạn tự chọn. Đã có những trường thành công trong việc lập các nhóm có những học sinh, sinh viên nguy cơ cao, hoặc nhóm học sinh, sinh viên không có nguy cơ. Hình thức nào cũng đều tốt.

IV. Chương trình giáo dục phòng chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên trong các cơ sở dạy nghề.

3. Các hoạt động bổ trợ khác

Cơ sở dạy nghề có thể xây dựng các hoạt động bổ trợ liên quan đến giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên. Dưới đây là một số gợi ý về các hoạt động bổ trợ có thể được áp dụng trong cơ sở dạy  nghề:

Hội thảo, hội nghị:

- Giới thiệu, hướng dẫn thực hiện và tăng cường sự hỗ trợ thực hiện chương trình cho cán bộ, công nhân viên trong cơ sở dạy nghề.

- Triển khai, lập kế hoạch thực hiện cụ thể cho từng hệ đào tạo nghề hiện có tại cơ sở dạy nghề.

Đối thoại cộng đồng/ nói chuyện chuyên đề (hình thức này có thể được tổ chức dưới dạng một cuộc họp, nói chuyện nhóm dưới 50 người)

- Nâng cao nhận thức cho các cán bộ, công nhân viên tại cơ sở dạy nghề về tầm quan trọng của giáo dục phòng chống HIV/AIDS, sức khỏe thanh niên. 

- Nâng cao nhận thức cũng như tăng cường sự tham gia của phụ huynh và cộng đồng về sức khỏe thanh niên, phòng chống HIV/AIDS, giáo dục kĩ năng sống.

- Cơ sở dạy nghề có thể tổ chức nói chuyện chuyên đề do giảng viên, giáo viên phụ trách hoạt động này tại cơ sở hoặc chuyên gia trực tiếp thực hiện hoạt động này.

Sự kiện truyền thông nhỏ: Kết hợp với các sự kiện của Đoàn thanh niên hoặc nhân dịp một ngày lễ, ngày kỷ niệm nào đó (ngày 8/3; 26/3, 28/6, 31/5, 20/11 và đặc biệt là 1/12) để kết hợp các chủ đề liên quan đến giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khỏe thanh niên. Việc này không những làm phong phú hoạt động của Đoàn mà còn giúp truyền tải nội dung giáo dục cho học sinh, sinh viên qua các loại hình nghệ thuật, giúp dễ tiếp nhận và nhớ lâu hơn. Sự kiện truyền thông có thể được tổ chức theo phạm vi toàn trường hoặc theo khoa. Cơ sở dạy nghề có thể huy động sự tham gia hoặc để chính học sinh, sinh viên đứng ra tổ chức sự kiện truyền thông.

Các hoạt động khác:

- Xây dựng và phát tài liệu giáo dục phòng, chống HIV/AIDS, sức khỏe sinh sản cho học sinh, sinh viên.

- Tổ chức cuộc thi tài năng, hỗ trợ và khuyến khích sáng kiến về giáo dục phòng chống HIV/AIDS, sức khỏe thanh niên cho học sinh, sinh viên.

- Tổ chức các diễn đàn nhằm thu thập ý kiến của học sinh, sinh viên đối với nội dung của giáo trình ngoại khóa và các tài liệu liên quan đến giáo dục phòng, chống HIV/AIDS, sức khỏe thanh niên.

4. Kinh phí

4.1. Ngân sách nhà nước

Từ kinh phí dành cho công tác y tế trường học, các hoạt động ngoại khoá, các hoạt động giảng dạy của các cấp quản lý giáo dục và các cơ sở dạy nghề. Nguồn ngân sách này nhằm đảm bảo duy trì các hoạt động giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên trong cơ sở dạy nghề.

Ngoài ngân sách nhà nước cấp các nguồn kinh phí từ các chương trình mục tiêu quốc gia/dự án do các Bộ, ngành, đoàn thể có liên quan đến đối tượng của kế hoạch hành động này cũng được khai thác sử dụng.

4.2. Viện trợ khác

Viện trợ của các tổ chức Liên hợp quốc cho công tác giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ sinh sản.

Kinh phí do các tổ chức phi chính phủ tài trợ cho các dự án khác có liên quan.

4.3. Đóng góp của tổ chức, cá nhân

Quỹ cộng đồng và nguồn kinh phí trích lại từ bảo hiểm y tế có thể đóng góp cho các hoạt động giáo dục phòng, chống HIV/AIDS và sức khoẻ thanh niên được tổ chức trong cơ sở dạy nghề. Bên cạnh đó, còn có sự đóng góp của các doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân khác tại địa phương./.