Nhu cầu tìm việc của người chưa thành niên ngày một tăng. Vậy, người lao động 17 tuổi ký hợp đồng lao động được không? Người lao động 16 tuổi có được làm công nhân không? Cùng nghiên cứu để tìm câu trả lời ở bài viết này.
Bao nhiêu tuổi thì được ký hợp đồng lao động?
Hợp đồng lao động là loại giấy tờ pháp lý quan trọng ràng buộc quyền và nghĩa vụ giữa người lao động và người sử dụng lao động.
Theo quy định tại Điều 13 Bộ luật lao động 2019, hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và doanh nghiệp về việc làm có trả công, trả tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của người lao động và doanh nghiệp trong quan hệ lao động.
Nếu người lao động và doanh nghiệp thỏa thuận hợp đồng bằng tên gọi khác nhưng trong hợp đồng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, trả tiền lương và người lao động chịu sự quản lý, điều hành, giám sát của doanh nghiệp thì được coi là hợp đồng lao động.
Theo quy định, người lao động sẽ tự mình ký kết hợp đồng lao động, trừ một số trường hợp pháp luật quy định khác. Đồng thời, tại Khoản 4 Điều 18 bộ luật lao động 2019, người lao động ký hợp đồng lao động là người lao động thuộc các trường hợp sau:
Từ đủ 18 tuổi trở lên;
Từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi (người đại diện pháp luật đồng ý bằng văn bản);
Chưa đủ 15 tuổi và người đại diện pháp luật;
Người được những người lao động trong nhóm ủy quyền thực hiện việc giao kết hợp đồng lao động.
Như vậy, từ quy định trên có thể thấy người lao động từ đủ 15 tuổi trở lên có thể tự mình ký kết hợp đồng lao động. Tuy nhiên, khi ký hợp đồng lao động cần có sự đồng ý bằng văn bản của người đại diện theo pháp luật của người lao động đó.
17 tuổi có ký hợp đồng lao động được không?
Người lao động 17 tuổi có ký hợp đồng lao động được không?
Như đã trình bày ở trên, người lao động từ đủ 15 tuổi trở lên có thể tự mình ký kết hợp đồng lao động. Vì vậy, người lao động 17 tuổi có quyền tự mình ký kết hợp đồng lao động. Tuy nhiên khi ký hợp đồng lao động cần phải có sự đồng ý của cha, mẹ hoặc người đại diện theo pháp luật khác của người lao động.
Người lao động 16 tuổi làm công nhân được không?
Theo quy định tại Điều 143 Bộ luật Lao động 2019, người lao động 16 tuổi được xác định là người lao động chưa thành niên, thuộc nhóm người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi.
Theo đó, tại Điều 147 Bộ luật Lao động 2019 cấm doanh nghiệp sử dụng lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi làm các công việc sau đây:
Mang vác, nâng các vật có cân nặng vượt quá thể trạng cơ thể của người chưa thành niên;
Sản xuất, kinh doanh rượu, bia, thuốc lá, cồn và chất tác động đến tinh thần, chất gây nghiện khác;
Sử dụng, sản xuất, vận chuyển hóa chất, khí gas, chất nổ;
Bảo dưỡng, bảo trì thiết bị, máy móc;
Phá dỡ công trình xây dựng;
Nấu, thổi, đúc, cán, dập, hàn kim loại;
Lặn biển, đánh bắt thủy hải sản xa bờ;
Các công việc khác gây ảnh hưởng đến sự phát triển về thể chất, trí tuệ, nhân cách của người chưa thành niên.
Đồng thời người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi cũng bị cấm làm việc ở các nơi sau đây:
Làm việc dưới nước, lòng đất, hang động, đường hầm;
Công trường xây dựng;
Cơ sở giết mổ gia súc;
Sòng bạc, quán bar, vũ trường, phòng karaoke, khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở tắm hơi, xoa bóp; điểm kinh doanh xổ số, trò chơi điện tử;
Nơi làm việc khác gây ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất, trí tuệ, nhân cách của người chưa thành niên.
Công nhân là người lao động phổ thông, thông thường công nhân sẽ làm những công việc chân tay. Công nhân là những người lao động tham gia vào các dây chuyền sản xuất, trực tiếp tạo ra sản phẩm. Việc làm của công nhân vô cùng đa dạng, công nhân làm việc ở các lĩnh vực khác nhau.
Tùy thuộc vào công ty và nội dung công việc tại công ty đó mà có thể xác định người lao động 16 tuổi có thể làm công nhân hay không. Người lao động 16 tuổi có thể làm công nhân, nhưng chỉ được làm công nhân khi công việc không thuộc những công việc bị cấm.
Ví dụ: Người lao động 16 tuổi có thể làm công nhân may, công nhân tại xưởng giày, công nhân đóng gói sản phẩm,... Người lao động 16 tuổi không thể làm công nhân tại công trường xây dựng,...
Một số lưu ý khi sử dụng người lao động từ 16 tuổi
Việc sử dụng lao động chưa thành niên phải tuân thủ theo quy định pháp luật. Cụ thể, Điều 144 Bộ luật Lao động 2019 quy định về nguyên tắc sử dụng lao động chưa thành niên như sao:
Chỉ được sử dụng người lao động chưa thành niên làm những công việc phù hợp với sức khỏe để bảo đảm sự phát triển;
Khi sử dụng lao động chưa thành niên, doanh nghiệp có trách nhiệm quan tâm chăm sóc người lao động về lao động, sức khỏe, học tập;
Khi sử dụng lao động chưa thành niên, doanh nghiệp phải có sự đồng ý của cha, mẹ hoặc người giám hộ của người lao động. Doanh nghiệp phải lập sổ theo dõi riêng cho người lao động và xuất trình khi cơ quan nhà nước yêu cầu.
Doanh nghiệp phải tạo cơ hội để người lao động chưa thành niên được giáo dục nghề nghiệp, học văn hóa, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.
Tác giả: Minh Hương 
