Là đối tượng được bảo vệ theo Luật Bảo vệ người tiêu dùng, người tiêu cùng còn là đối tượng được bồi thường thiệt hại nếu phát sinh trách nhiệm bồi thường.
Chào bạn, cảm ơn câu hỏi của bạn, để trả lời cho vướng mắc của bạn, trước hết HieuLuat xin thông tin về quyền lợi của người tiêu dùng.
Quyền lợi của người tiêu dùng gồm những gì?
Theo Điều 8 Luật Bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng (NTD) thì quyền của người tiêu dùng được quy định như sau:
NTD được bảo đảm an toàn tính mạng, sức khoẻ, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác khi tham gia giao dịch, sử dụng hàng hoá, dịch vụ do tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ cung cấp.
NTD được cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ về tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ; nội dung giao dịch hàng hóa, dịch vụ; nguồn gốc, xuất xứ hàng hoá; được cung cấp hoá đơn, chứng từ, tài liệu liên quan đến giao dịch và thông tin cần thiết khác về hàng hóa, dịch vụ mà người tiêu dùng đã mua, sử dụng.
NTD được lựa chọn hàng hoá, dịch vụ, tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ theo nhu cầu, điều kiện thực tế của mình; quyết định tham gia hoặc không tham gia giao dịch và các nội dung thoả thuận khi tham gia giao dịch với tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ.
Bên cạnh đó, NTD còn được góp ý kiến với tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ về giá cả, chất lượng hàng hoá, dịch vụ, phong cách phục vụ, phương thức giao dịch và nội dung khác liên quan đến giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ.
Ngoài ra, NTD còn có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại khi hàng hoá, dịch vụ không đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, chất lượng, số lượng, tính năng, công dụng, giá cả hoặc nội dung khác mà tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ đã công bố, niêm yết, quảng cáo hoặc cam kết.
Đồng thời được khiếu nại, tố cáo, khởi kiện hoặc đề nghị tổ chức xã hội khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
Như vậy, NTD còn có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại khi hàng hoá, dịch vụ không đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, chất lượng...
Bồi thường thiệt hại cho người tiêu dùng thế nào?
Khoản 2 Điều 3 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 quy định:
Tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ là tổ chức, cá nhân thực hiện một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu tư, từ sản xuất đến tiêu thụ hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm thương nhân theo quy định của Luật Thương mại, cá nhân hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên, không phải đăng ký kinh doanh.
Như vậy, chủ thể chịu trách nhiệm bồi thường theo Luật này bao gồm tất cả tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ sản phẩm.
Khoản 6 Điều 3 Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa năm 2007 quy định: Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh là tổ chức, cá nhân tổ chức và thực hiện việc sản xuất (người sản xuất), nhập khẩu (người nhập khẩu), xuất khẩu (người xuất khẩu), bán hàng, cung cấp dịch vụ (người bán hàng).
Về chủ thể chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại được Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa quy định tại khoản 10 Điều 10, khoản 13 Điều 12, khoản 12 Điều 16 và Điều 61, Điều 62.
Theo đó, người sản xuất, nhập khẩu phải bồi thường thiệt hại cho người tiêu dùng trong trường hợp hàng hóa gây thiệt hại do lỗi của nhà sản xuất, nhập khẩu không bảo đảm chất lượng hàng hóa trừ các trường hợp quy định.
Theo Điều 59 Luật Chất lượng sản phẩm thì thiệt hại do vi phạm quy định về chất lượng sản phẩm, hàng hóa phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời.
Thiệt hại được bồi thường là thiệt hại được quy định tại Điều 60 của Luật này (trừ trường hợp các bên tranh chấp có thỏa thuận khác), gồm:
- Thiệt hại về giá trị hàng hóa, tài sản bị hư hỏng hoặc bị huỷ hoại.
- Thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ con người.
- Thiệt hại về lợi ích gắn liền với việc sử dụng, khai thác hàng hóa, tài sản.
- Chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế và khắc phục thiệt hại.
Trách nhiệm bồi thường thiệt hại được quy định tại Điều 61 Luật Chất lượng sản phẩm:
- Người sản xuất, người nhập khẩu phải bồi thường thiệt hại cho người bán hàng hoặc người tiêu dùng khi hàng hóa gây thiệt hại do lỗi của người sản xuất, người nhập khẩu không bảo đảm chất lượng hàng hóa, trừ trường hợp quy định.
Việc bồi thường thiệt hại được thực hiện theo thoả thuận giữa các bên có liên quan hoặc theo quyết định của toà án hoặc trọng tài.
- Người bán hàng phải bồi thường thiệt hại cho người mua, người tiêu dùng trong trường hợp thiệt hại phát sinh do lỗi của người bán hàng không bảo đảm chất lượng hàng hóa, trừ trường hợp quy định.
Việc bồi thường thiệt hại được thực hiện theo thoả thuận giữa các bên có liên quan hoặc theo quyết định của toà án hoặc trọng tài.
Bên cạnh đó theo Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015 về nguyên tắc bồi thường thiệt hại thì thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời.
Các bên có thể thoả thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Ngoài ra, người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.
Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường.
Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.
Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình.
Như vậy, tùy vào mức độ thiệt hại mà có những mức bồi thường thiệt hại cho người tiêu dùng phù hợp. Việc bồi thường thiệt hại được thực hiện theo thoả thuận giữa các bên có liên quan hoặc theo quyết định của toà án.
Những trường hợp không phải bồi thường thiệt hại cho người tiêu dùng
Điều 62 Luật Chất lượng sản phẩm có quy định rõ các trường hợp người sản xuất, người nhập khẩu không phải bồi thường như:
- Người bán hàng bán hàng hoá đã hết hạn sử dụng; người tiêu dùng sử dụng hàng hóa đã hết hạn sử dụng;
- Đã hết thời hiệu khiếu nại, khởi kiện;
- Đã thông báo thu hồi hàng hoá có khuyết tật đến người bán hàng, người tiêu dùng trước thời điểm hàng hoá gây thiệt hại;
- Sản phẩm, hàng hoá có khuyết tật do tuân thủ quy định bắt buộc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; Thiệt hại phát sinh do lỗi của người bán hàng; Thiệt hại phát sinh do lỗi của người mua, người tiêu dùng.
Và các trường hợp người bán hàng không phải bồi thường cho người mua, người tiêu dùng như:
- Người tiêu dùng sử dụng hàng hoá đã hết hạn sử dụng;
- Đã hết thời hiệu khiếu nại, khởi kiện;
- Đã thông báo hàng hoá có khuyết tật đến người mua, người tiêu dùng nhưng người mua, người tiêu dùng vẫn mua, sử dụng hàng hoá đó;
- Hàng hoá có khuyết tật do người sản xuất, người nhập khẩu tuân thủ quy định bắt buộc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
- Thiệt hại phát sinh do lỗi của người mua, người tiêu dùng…
Người tiêu dùng có thể gửi phản ánh ở đâu?
Người tiêu dùng có thể gửi yêu cầu bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, phản ánh tới các cơ quan, tổ chức sau để được hỗ trợ giải quyết khi có tranh chấp phát sinh:
1. Đối với tranh chấp phát sinh trong địa bàn một tỉnh, thành phố (người tiêu dùng và doanh nghiệp hiện đang ở trên cùng một địa bàn)
- Sở Công Thương các tỉnh, thành phố (file danh sách đính kèm)
- Hội Bảo vệ người tiêu dùng các tỉnh, thành phố (file danh sách đính kèm)
2. Đối với tranh chấp liên quan nhiều chủ thể, khác địa bàn địa lý hoặc các tranh chấp khác:
- Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Công Thương
- Cách thức gửi phản ánh tới Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng
3. Gửi phản ánh qua bưu điện theo địa chỉ
Cục Cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Công Thương
Địa chỉ: 25 Ngô Quyền, Hoàn Kiếm, Hà Nội
Tel: 024.222.05022 - Fax: 024.222.05003
4. Gửi phản ánh qua email: khieunai@bvntd.gov.vn
5. Gửi phản ánh trực tuyến: tại đây
Tổng đài tư vấn, hỗ trợ người tiêu dùng: 1800.6838
Trên đây là giải đáp thông tin về việc bồi thường thiệt hại cho người tiêu dùng. Nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ.