Nhằm khuyến khích, động viên người tù chấp hành hình phạt tù nghiêm túc, pháp luật đã có quy định về các tiêu chuẩn thi đua, khen thưởng cho người chấp hành hình phạt tù. Vậy các tiêu chuẩn thi đua chấp hành án phạt tù là gì?
Quy định căn cứ xếp loại chấp hành án phạt tù
Xếp loại chấp hành án phạt tù được quy định tại Điều 35 Luật Thi hành án hình sự 2019 như sau:
Trong thời gian chấp hành án phạt tù, phạm nhân được nhận xét, đánh giá kết quả chấp hành án phạt tù theo tuần, tháng, quý, 06 tháng, 01 năm.
Việc nhận xét, đánh giá phải bảo đảm khách quan, công bằng, công khai, dân chủ và bảo đảm tính liên tục.
Căn cứ kết quả thực hiện các tiêu chuẩn thi đua chấp hành án phạt tù, nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân, học tập, lao động cải tạo, kết quả khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội gây ra để nhận xét, đánh giá và xếp loại chấp hành án phạt tù cho phạm nhân theo một trong các mức tốt, khá, trung bình, kém.
Kết quả xếp loại chấp hành án phạt tù theo quý, 06 tháng, 01 năm phải bằng văn bản, được lưu hồ sơ phạm nhân. Phạm nhân lập công thì được nâng mức xếp loại chấp hành án phạt tù.
Như vậy, căn cứ để xếp loại chấp hành án phạt tù được quy định dựa các căn cứ trên. Trong đó thời gian phạm nhân được nhận xét, đánh giá kết quả sẽ được chia theo tuần, tháng, quý, nửa năm và 01 năm.
Việc căn cứ xếp loại phải đảm bảo được tính công bằng, công khai, dân chủ, đảm bảo tính liên tục và dựa trên các biển hiện của phạm nhân có chấp hành tốt việc học tập, lao động cải tạo,... nhằm kết luận cũng như xếp loại theo định mức tốt, khá, trung bình hoặc tệ nhất là kém.
Các tiêu chuẩn thi đua chấp hành án phạt tù
Các tiêu chuẩn thi đua chấp hành án phạt tù
Tiêu chuẩn xếp loại tốt chấp hành án phạt tù:
Căn cứ theo khoản 2 Điều 19 Nghị định 133/2020/NĐ-CP, tiêu chuẩn xếp loại tốt đối với phạm nhân như sau:
Ăn năn hối cải, nhận rõ tội lỗi, xác định đúng đắn thái độ, tư tưởng, yên tâm học tập, lao động, rèn luyện tiến bộ, nêu cao tinh thần vượt khó, phấn đấu trở thành người có ích cho xã hội;
Có tinh thần trách nhiệm cao, tự giác chấp hành nghiêm bản án, quyết định của Tòa án, các quyết định của cơ quan có thẩm quyền trong thi hành án hình sự và quyết định khác của cơ quan nhà nước;
Thực hiện đúng, đầy đủ, nghiêm túc Nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân, các quy định của pháp luật liên quan và quy định của cơ sở giam giữ phạm nhân;...
Có tinh thần trách nhiệm cao, tự giác, tích cực trong lao động, nghiêm túc chấp hành sự phân công của cán bộ, tham gia đầy đủ 100% ngày công, lao động có chất lượng, hiệu quả, hoàn thành 100% định mức công việc và vượt định mức hoặc tiến độ được giao,...
Thực hiện đúng, đầy đủ, nghiêm túc nếp sống kỷ luật, trật tự, văn minh, giao tiếp, ứng xử văn hóa trong phạm nhân; có tinh thần tích cực, chủ động tham gia và có thành tích tiêu biểu trong các phong trào thi đua; có tinh thần giúp đỡ phạm nhân khác cùng tiến bộ;
Tích cực khắc phục xong hậu quả do hành vi phạm tội của mình gây ra. Phạm nhân bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền (nếu có), nộp án phí, bồi thường thiệt hại hoặc nghĩa vụ dân sự khác thì phải đã thực hiện xong các nghĩa vụ đó…
Thực hiện đúng, đầy đủ, nghiêm túc các trách nhiệm, nghĩa vụ khác của phạm nhân.
Tiêu chuẩn xếp loại khá chấp hành án phạt tù:
Căn cứ theo khoản 3 Điều 19 Nghị định 133/2020/NĐ-CP, tiêu chuẩn xếp loại khá đối với phạm nhân như sau:
Ăn năn hối cải, nhận rõ tội lỗi, xác định đúng đắn thái độ, tư tưởng, yên tâm học tập, lao động, rèn luyện tiến bộ, nêu cao tinh thần vượt khó, phấn đấu trở thành người có ích cho xã hội;
Có tinh thần trách nhiệm cao, tự giác chấp hành nghiêm bản án, quyết định của Tòa án, các quyết định của cơ quan có thẩm quyền trong thi hành án hình sự và quyết định khác của cơ quan nhà nước;
Thực hiện đúng, đầy đủ, nghiêm túc các trách nhiệm, nghĩa vụ khác của phạm nhân;
Có tinh thần trách nhiệm cao, tự giác, tích cực trong lao động, nghiêm túc chấp hành sự phân công của cán bộ, tham gia đầy đủ 100% ngày công, lao động có chất lượng, hiệu quả, hoàn thành 100% định mức công việc và vượt định mức hoặc tiến độ được giao, hoàn thành tốt công việc đột xuất khác,...
Đối với tiêu chí có thành tích tiêu biểu các phong trào thi đua thì phạm nhân chưa đạt.
Tiêu chuẩn xếp loại trung bình chấp hành án phạt tù:
Căn cứ theo khoản 4 Điều 19 Nghị định 133/2020/NĐ-CP, tiêu chuẩn xếp loại trung bình đối với phạm nhân như sau:
Phạm nhân xếp loại trung bình khi không đạt được các tiêu chí xếp loại tốt, khá quy định, sau khi có quyết định công nhận vi phạm kỷ luật đã tiến bộ; hết thời hạn tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù nhưng không có mặt tại cơ sở giam giữ phạm nhân đúng thời hạn để tiếp tục chấp hành án phạt tù mà không có lý do chính đáng;
Tiêu chuẩn xếp loại kém chấp hành án phạt tù:
Căn cứ theo khoản 5 Điều 19 Nghị định 133/2020/NĐ-CP, tiêu chuẩn xếp loại kém đối với phạm nhân như sau:
Phạm nhân xếp loại kém là khi không đạt các tiêu chí xếp loại chấp hành án phạt tù và không đủ tiêu chí xếp loại từ trung bình trở lên;
Chưa được công nhận đã cải tạo tiến bộ; thường xuyên vi phạm Nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân bị giam giữ riêng;
Phạm tội mới trong thời gian chấp hành án phạt tù; khiếu nại đã được giải quyết, trả lời theo quy định của pháp luật nhưng vẫn cố tình khiếu nại trái pháp luật về bản án, quyết định của Tòa án hoặc về vấn đề khác liên quan đến việc chấp hành án phạt tù của phạm nhân;
Bị Tòa án chấm dứt việc tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù hoặc bỏ trốn bị bắt lại, áp giải đưa đến tiếp tục chấp hành án phạt tù;
Không khai báo hành vi phạm tội của mình đã thực hiện trước thời gian chấp hành án phạt tù và được xét xử bằng một bản án khác; được tha tù trước thời hạn có điều kiện nhưng bị Tòa án buộc đưa trở lại để tiếp tục chấp hành phần thời hạn tù còn lại.
Điều kiện xếp loại chấp hành án phạt tù
Việc nhận xét, đánh giá và quyết định kết quả xếp loại chấp hành án phạt tù cho mỗi phạm nhân được dựa trên cơ sở họ thực hiện các trách nhiệm, nghĩa vụ sau đây:
Mức độ ăn năn hối cải, nhận rõ tội lỗi của mình;
Việc chấp hành bản án, quyết định của Tòa án, các quyết định của cơ quan có thẩm quyền trong thi hành án hình sự và quyết định khác của cơ quan nhà nước;
Việc chấp hành Nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân, các quy định của pháp luật liên quan và quy định của cơ sở giam giữ phạm nhân;
Việc tham gia các chương trình, nội dung, hoạt động giáo dục, lao động, học tập, học nghề theo quy định;
Việc khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội của mình gây ra;
Việc thực hiện các trách nhiệm, nghĩa vụ khác của phạm nhân theo quy định của Luật Thi hành án hình sự 2019 và pháp luật khác có liên quan.
(Khoản 1 Điều 19 Nghị định 133/2020/NĐ-CP)
Trên đây là những tiêu chuẩn nhằm đánh giá chấp hành án phạt tù. Có thể thấy, trong thời gian chấp hành hình phạt tù phạm nhân phải có những biểu hiện tốt, có hối cải và cố khắc phục hậu quả mình gây ra trong quá khứ,...
Với những chỉ tiêu cụ thể, định mức chấp hành khác nhau mà sẽ có những đãi ngộ khác nhau dành cho các phạm nhân có biểu hiện tốt.
Từ đó chọn lọc ra những tù nhân có biểu hiện tốt nhất để xếp loại thi đua chấp hành án phạt tù.
Công nhận cải tạo tiến bộ cho phạm nhân ra sao?
Công nhận cải tạo tiến bộ cho phạm nhân ra sao?
Điều 18 Nghị định số 133/2020/NĐ-CP ngày 09 tháng 11 năm 2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi hành án hình sự quy định về định kỳ xếp loại chấp hành án phạt tù được xếp loại định kỳ theo: Tuần, tháng, quý, 06 tháng và 01 năm, như sau:
Phạm nhân đã được nhận xét, đánh giá thái độ, kết quả chấp hành án phạt tù từ 04 ngày trở lên trong một tuần thì được xếp loại tuần.
Xếp loại tuần vào ngày thứ Sáu hằng tuần. Đối với xếp loại tuần, phạm nhân sẽ có động lực làm tốt hơn so với các xếp loại theo tháng, quý, năm.
Tuy nhiên, để đánh giá thái độ cũng như độ chấp hành của phạm nhân thì cần phải theo dõi lâu dài và liên tục.
Thời gian xếp loại tuần tính từ ngày thứ Bảy tuần trước đến ngày thứ Sáu tuần sau đó;
Phạm nhân đã được xếp loại từ 03 tuần trở lên trong một tháng thì được xếp loại tháng. Xếp loại tháng vào ngày 25 hằng tháng. Thời gian xếp loại tháng kể từ ngày 26 của tháng trước đến ngày 25 của tháng sau đó.
Trường hợp phạm nhân đã chấp hành án phạt tù được 20 ngày trong 01 tháng, thì thời gian xếp loại được tính từ ngày 06 đến ngày 25 của tháng đó;Phạm nhân đã được xếp loại từ 02 tháng trở lên trong 01 quý thì được xếp loại quý. Xếp loại quý I vào ngày 25 tháng 02, quý II vào ngày 25 tháng 5, quý III vào ngày 25 tháng 8, quý IV vào ngày 25 tháng 11.
Đối với xếp loại chấp hành của phạm nhân theo quý giúp đánh giá, xem xét phạm nhân liên tục và lâu dài hơn so với thời gian tuần. Trong đó, nếu phạm nhân đã được xếp loại từ 02 tháng trở lên sẽ được tính là một quý tạo điều kiện cho phạm nhân được xem xét là đã chấp hành hình phạt tù trong một quý.
Thời gian xếp loại quý kể từ ngày 26 của tháng cuối quý trước đến ngày 25 của tháng cuối quý sau đó;
Phạm nhân đã được xếp loại từ 04 tháng trở lên trong 06 tháng thì được xếp loại 06 tháng. Xếp loại 06 tháng đầu năm vào ngày 25 tháng 5; 06 tháng cuối năm vào ngày 25 tháng 11.
Xếp loại 06 tháng là một xếp loại quan trọng, nhằm đánh giá độ chấp hành của phạm nhân trong thời gian dài, có sự đánh giá chính xác hơn về mức độ hối cãi, mong muốn cải thiện bản thân cũng như khắc phục hậu quả trong quá khứ của phạm nhân.
Thời gian xếp loại 06 tháng đầu năm kể từ ngày 26 tháng 11 của năm trước đến ngày 25 tháng 5 của năm sau đó; xếp loại 06 tháng cuối năm kể từ ngày 26 tháng 5 đến ngày 25 tháng 11 của năm đó;
Phạm nhân đã được xếp loại từ 10 tháng trở lên trong 01 năm thì được xếp loại 01 năm. Xếp loại 01 năm vào ngày 25 tháng 11 hằng năm. Thời gian xếp loại của 01 năm kể từ ngày 26 tháng 11 của năm trước đến ngày 25 tháng 11 của năm sau đó.
Tác giả: Minh Thảo 
