Chia tài sản thừa kế khi một người không đồng ý như thế nào?

Thực tế hiện nay cho thấy, rất nhiều vụ án liên quan đến đất đai là tranh chấp về quyền hưởng tài sản thừa kế, phần tài sản thừa kế được hưởng. Đặc biệt, nhiều trường hợp tranh chấp là do khi chia tài sản thừa kế mà một người không đồng ý.

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về cho chúng tôi. Với thông tin bạn cung cấp chúng tôi xin giải đáp như sau:

Chia tài sản thừa kế khi một người không đồng ý như thế nào?

Theo thông tin bạn cung cấp, chúng tôi nhận định rằng:

- Bà bạn mất không để lại di chúc. Tài sản thừa kế là tài sản riêng của bà bạn;

- Những người được hưởng tài sản thừa kế là 07 người (bao gồm cả người nhận tài sản của bố bạn). Cả 07 người đều không thuộc trường hợp không được nhận di sản thừa kế theo quy định tại Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015 (như người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng…);

- Trong 07 người thừa kế thì có 05 người thừa kế tặng cho phần tài sản thừa kế của họ cho nhà bạn, người còn lại không tặng cho bạn phần tài sản được nhận thừa kế.

- Hiện nay, cả bố bạn và bà bạn đều đã mất. Gia đình bạn chưa thực hiện thủ tục phân chia di sản thừa kế của bà bạn để lại tại cơ quan có thẩm quyền (văn phòng công chứng, Ủy ban nhân dân dân cấp xã,…).

Trước hết, do bà bạn mất không để lại di chúc nên thửa đất bà bạn để lại được chia theo pháp luật. Việc phân chia tài sản thừa kế theo pháp luật được thực hiện theo quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:

Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Theo đó, quyền được hưởng tài sản, quyền tặng cho tài sản thừa kế của 07 người thừa kế của bà bạn là như nhau. Đồng thời, 07 người thừa kế của bà bạn đều được hưởng 1/7 quyền sử dụng thửa đất là tài sản mà bà bạn để lại.

Như vậy, theo nguyên tắc phân chia thừa kế, nhà bạn không có quyền nhận toàn bộ quyền sử dụng, sở hữu tài sản khi có người không đồng ý tặng cho và người đó lại không thuộc trường hợp không được hưởng di sản thừa kế.

Lúc này, để giải quyết việc phân chia thừa kế, gia đình bạn có thể tham khảo một trong những cách sau đây:

Cách 1: Cùng đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sổ đỏ)

Khi 05 người đồng ý tặng cho gia đình bạn phần tài sản mà họ được hưởng, 01 người không đồng ý thì có thể lựa chọn phương án nhà bạn và người không đồng ý tặng cho nhà bạn tài sản thừa kế cùng đứng tên trên sổ đỏ.

Tại đây các bên thực hiện các công việc như sau:

- Lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế tại Ủy ban nhân dân xã nơi có đất/Văn phòng công chứng…

- Sau khi văn bản thỏa thuận phân chia di sản được lập, nhà bạn thực hiện thủ tục đăng ký sang tên, chuyển quyền sử dụng đất từ tên bà của mình thành tên của nhà bạn và người không đồng ý tặng cho gia đình bạn phần tài sản thừa kế mà họ được hưởng. Cơ quan có thẩm quyền giải quyết thủ tục sang tên là văn phòng đăng ký đất đai/chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất.

Cách 2: Thỏa thuận trả tiền cho người không đồng ý tặng cho gia đình bạn phần tài sản thừa kế (người không đồng ý) tương ứng với giá trị phần tài sản mà họ được hưởng

Việc thỏa thuận này hoàn toàn dựa trên sự tự nguyện của các bên và được ghi nhận vào văn bản thỏa thuận phân chia được lập tại Ủy ban nhân dân xã nơi có đất/Văn phòng công chứng…

Lúc này, bạn thực hiện thủ tục đăng ký sang tên, chuyển quyền sử dụng, sở hữu tài sản từ tên bà bạn sang tên nhà bạn tại văn phòng đăng ký đất đai/chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất (thực hiện sang tên sau khi đã có văn bản thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế). Trên sổ đỏ lúc này chỉ ghi tên của nhà bạn.

Cách 3: Khởi kiện yêu cầu phân chia tài sản thừa kế tại tòa án nhân dân

Trong trường hợp, gia đình bạn không thể thực hiện tự thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế thì có thể gửi đơn khởi kiện yêu cầu Tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết.

Tòa án có thẩm quyền tiếp nhận, giải quyết vụ việc này của gia đình bạn là Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất (Điều 35, Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015).

Lúc này, căn cứ quy định pháp luật về chia thừa kế (Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015), yêu cầu khởi kiện, hồ sơ kèm theo yêu cầu khởi kiện…Tòa án nhân dân có thẩm quyền tiến hành giải quyết vụ án yêu cầu chia thừa kế của gia đình bạn.

Phải nhấn mạnh rằng, nếu tất cả những người hưởng thừa kế không thuộc trường hợp không được hưởng thừa kế theo Điều 626 Bộ luật Dân sự 2015 thì cả 07 người đều được hưởng phần di sản thừa kế ngang bằng nhau (theo nguyên tắc chia thừa kế được quy định tại khoản 2 Điều 651). Điều đó có nghĩa là, nhà bạn không thể được quyền sử dụng toàn bộ phần diện tích đất mà bà bạn để lại nếu không được những người thừa kế còn lại đồng ý tặng cho.

Kết luận: Việc giải quyết chia thừa kế trong trường hợp có người thừa kế không đồng ý có thể tiến hành theo các cách mà chúng tôi nêu ở trên.

Hồ sơ khởi kiện yêu cầu chia thừa kế trong trường hợp có người không đồng ý thế nào?

Trường hợp các bên không thể tự thỏa thuận để phân chia di sản thừa kế thì có thể yêu cầu Tòa giải quyết. Và để được Tòa án có thẩm quyền giải quyết thì người yêu cầu chia thừa kế (người khởi kiện) cần chuẩn bị một bộ hồ sơ khởi kiện, bao gồm các giấy tờ sau:

- Đơn khởi kiện ban hành theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP. Trên thực tế, bạn có thể mua mẫu đơn này tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.

- Giấy tờ về tài sản: Sổ đỏ,..

- Giấy tờ nhân thân của người khởi kiện: Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân…

- Sổ hộ khẩu/Giấy tờ xác nhận nơi cư trú của người khởi kiện;

- Ngoài ra, hồ sơ khởi kiện có thể còn có thêm các loại tài liệu, giấy tờ sau:

+ Giấy tờ tùy thân của người bị kiện (người không đồng ý tặng cho gia đình bạn phần tài sản được hưởng thừa kế của họ; những người cùng hàng thừa kế khác);

+ Sổ hộ khẩu/Giấy tờ xác nhận nơi cư trú của người bị kiện;

+ Các giấy tờ khác chứng minh quyền được hưởng tài sản thừa kế mà bạn có;

Trên đây là toàn bộ hồ sơ khởi kiện yêu cầu chia thừa kế mà bạn cần chuẩn bị nếu muốn được Tòa án giải quyết.

Sau khi chuẩn bị hồ sơ khởi kiện, nhà bạn gửi tới Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất để được tiếp nhận, thụ lý.

Lưu ý: Để được Tòa án chỉ giải quyết vụ án, nhà bạn phải đóng tạm ứng án phí theo thông báo nộp tạm ứng án phí của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Mức tạm ứng án phí được thu theo quy định pháp luật và dựa trên giá trị thửa đất đang yêu cầu chia thừa kế.

Trên đây là giải đáp thắc mắc về chia tài sản thừa kế khi một người không đồng ý, nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ  19006192 để được hỗ trợ.

>> Đất không có sổ đỏ có chia được thừa kế không?

>> Chia thừa kế khi sổ đỏ đứng tên hộ gia đình thế nào?