Đất thổ cư chưa có sổ đỏ thì có được tặng cho không? Có được lập di chúc hoặc để lại thừa kế quyền sử dụng đất thổ cư chưa được cấp giấy chứng nhận hay không? … HieuLuat sẽ giải đáp toàn bộ những vướng mắc pháp lý về điều kiện tặng cho/thừa kế đất thổ cư chưa có sổ đỏ trong bài viết dưới đây.
Câu hỏi: Chào Luật sư, tôi có thửa đất thổ cư, diện tích khoảng 1000m2 chưa được cấp sổ đỏ. Đây là thửa đất mà vợ chồng tôi khai hoang mà có. Nay tôi muốn tặng cho con trai cả của tôi 400m2 thì có được không thưa Luật sư? Phần diện tích còn lại tôi muốn lập di chúc để lại tài sản này cho hai đứa con còn lại của tôi thì có hợp pháp không? Mong Luật sư chỉ dẫn cụ thể cho tôi.
Chào bạn, với những thắc mắc liên quan đến điều kiện thừa kế/tặng cho đất thổ cư chưa có sổ đỏ của bạn, chúng tôi giải đáp cho bạn như sau:
Có được tặng cho đất thổ cư chưa có sổ đỏ không?
Đầu tiên, đất thổ cư/đất ở là loại đất được sử dụng với mục đích là xây dựng nhà ở và xây dựng các công trình khác phục vụ cho sinh hoạt của hộ gia đình cá nhân cùng phần diện tích đất vườn ao gắn liền với diện tích đất xây dựng nhà ở đã được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất (mục 2.1 Phụ lục số 01 Thông tư 27/2018/TT-BTNMT). Đất thổ cư/đất ở có 2 loại là đất ở tại nông thôn và đất ở tại đô thị (khoản 2 Điều 10 Luật Đất đai 2013).
Chủ sử dụng đất chỉ được chuyển nhượng quyền sử dụng đất thổ cư nếu thỏa mãn đồng thời các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều 188 Luật Đất đai 2013 như sau:
1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi có các điều kiện sau đây:
a) Có Giấy chứng nhận, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 186 và trường hợp nhận thừa kế quy định tại khoản 1 Điều 168 của Luật này;
b) Đất không có tranh chấp;
c) Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;
d) Trong thời hạn sử dụng đất.
…
Theo đó, nếu thửa đất thổ cư của bạn chưa được cấp giấy chứng nhận thì không đảm bảo điều kiện được tặng cho quyền sử dụng đất, do đó, bạn không thể tặng cho con trai bạn quyền sử dụng 400m2 đất trong tổng số diện tích đất bạn đang sử dụng được.
Nói cách khác, bạn chỉ có thể thực hiện tặng cho con trai cả của mình quyền sử dụng 400m2 thửa đất ban đầu khi thửa đất đã được cấp giấy chứng nhận.
Kết luận: Nếu thửa đất thổ cư của bạn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thì không được phép tặng cho.
Được thừa kế đất thổ cư chưa có sổ đỏ không?
Pháp luật về dân sự quy định, thừa kế là một trong những quyền của người có tài sản. Quyền sử dụng đất là một trong những quyền tài sản, do đó đây cũng là loại tài sản được quyền được lập di chúc/được thừa kế theo quy định pháp luật.
Điều kiện để được thừa kế tài sản là quyền sử dụng đất được quy định tại khoản 1 Điều 168 Luật Đất đai 2013 như sau:
Điều 168. Thời điểm được thực hiện các quyền của người sử dụng đất
1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất khi có Giấy chứng nhận. Đối với trường hợp chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp thì người sử dụng đất được thực hiện quyền sau khi có quyết định giao đất, cho thuê đất; trường hợp nhận thừa kế quyền sử dụng đất thì người sử dụng đất được thực hiện quyền khi có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Trường hợp người sử dụng đất được chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc được ghi nợ nghĩa vụ tài chính thì phải thực hiện xong nghĩa vụ tài chính trước khi thực hiện các quyền.
…
Từ quy định nêu trên, có thể thấy điều kiện để bạn để lại thừa kế quyền sử dụng đất cho các con (thông qua hình thức lập di chúc) thì không cần bắt buộc phải có giấy chứng nhận mà chỉ cần có đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận theo quy định pháp luật.
Thông thường, để xác định thửa đất có đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận nhưng chưa được cấp thì bạn phải xin văn bản xác nhận/công văn xác nhận tại cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận lần đầu cho thửa đất của bạn. Cơ quan này là Ủy ban nhân dân cấp huyện nếu chủ sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân.
Ngoài ra, hình thức của di chúc bạn có thể lựa chọn là di chúc bằng văn bản có người làm chứng, di chúc bằng văn bản không có người làm chứng, di chúc bằng văn bản có công chứng, di chúc bằng văn bản có chứng thực, di chúc miệng (chỉ được lập trong trường hợp bạn không thể thực hiện lập di chúc bằng văn bản).
Như vậy, điều kiện để được bạn được lập di chúc để lại tài sản thừa kế là quyền sử dụng đất cho các con của mình là thửa đất của bạn đã được cấp giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận. Thông thường, để chứng minh thửa đất đã đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận, bạn cần đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho bạn xác nhận.
Trên đây là giải đáp về đất thổ cư chưa có sổ đỏ, nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ.