Đất thổ cư có bị quy hoạch hay không? Nếu bị thu hoạch thì đất thổ cư có buộc bị thu hồi không? … Đây là hai trong số nhiều vấn đề liên quan đến đất thổ cư mà nhiều người sử dụng đất gặp phải nhưng không phải ai cũng có thể hiểu rõ được quy định pháp luật về vấn đề này. Bài viết dưới đây của HieuLuat sẽ giải đáp cho bạn đọc những kiến thức cơ bản nhất xoay quanh vấn đề này.
Câu hỏi: Chào Luật sư, tôi có câu hỏi liên quan đến đất thổ cư mong được giải đáp như sau: Gia đình tôi đang chuẩn bị mua mảnh đất thổ cư ở gần nhà nhưng tôi nghe nói đất thổ cư bị quy hoạch thì gia đình tôi sẽ không được ở nữa, số tiền bỏ ra mua coi như sẽ mất trắng. Luật sư cho tôi hỏi, đất thổ cư có bị quy hoạch không? Nếu bị quy hoạch thì gia đình tôi có buộc phải thu hồi đất không?
Chào bạn, với vướng mắc liên quan đến đất thổ cư có bị quy hoạch hay không và khi thuộc quy hoạch thì có buộc phải thu hồi không của bạn, chúng tôi xin được giải đáp như sau:
Đất thổ cư có bị quy hoạch không?
Đất thổ cư hay chính là đất ở là loại đất được sử dụng để làm nhà ở, các công trình phục vụ nhà ở (ví dụ như khu vệ sinh, khu nhà kho, nhà chứa đồ, khu vệ sinh…) và bao gồm cả phần diện tích đất là đất vườn ao gắn liền với nhà ở. Pháp luật đất đai quy định đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước là đại diện chủ sở hữu, đồng thời Nhà nước cũng là cơ quan có thẩm quyền quyết định các vấn đề liên quan đến sử dụng đất. Căn cứ quy định tại Điều 13 Luật Đất đai 2013, Nhà nước có các quyền như sau:
Điều 13. Quyền của đại diện chủ sở hữu về đất đai
1. Quyết định quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất.
2. Quyết định mục đích sử dụng đất.
3. Quy định hạn mức sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất.
4. Quyết định thu hồi đất, trưng dụng đất.
5. Quyết định giá đất.
6. Quyết định trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất.
7. Quyết định chính sách tài chính về đất đai.
8. Quy định quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất.
Theo đó, Nhà nước có quyền quyết định quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng các loại đất, của từng khu vực sử dụng đất, từng mục đích sử dụng đất trong từng giai đoạn, thời kỳ khác nhau của địa phương.
Một trong những nguyên tắc sử dụng đất mà người sử dụng đất phải tuân thủ là đúng quy hoạch theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Luật Đất đai 2013:
Điều 6. Nguyên tắc sử dụng đất
1. Đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và đúng mục đích sử dụng đất.
…
Nói cách khác, mọi loại đất, trong đó có đất thổ cư/đất ở là một trong những loại đất được quy định tại Luật Đất đai 2013 là loại đất phải thực hiện sử dụng theo quy hoạch, kế hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Quy hoạch sử dụng đất có thể bao gồm quá trình sử dụng các loại đất theo từng giai đoạn cụ thể, tại từng vị trí địa lý nhất định và nhu cầu của từng lĩnh vực nhất định.
Ví dụ, kế hoạch sử dụng đất ở được chuyển thành khu nông thôn mới hoặc quy hoạch từ đất ở tại nông thôn thành đất ở tại đô thị thì mọi hoạt động liên quan đến việc sử dụng đất ở lúc này phải theo quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Ngoài ra, trong quá trình sử dụng, người sử dụng đất có nghĩa vụ phải sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới, đây cũng chính là nghĩa vụ thể hiện việc sử dụng đất đúng quy hoạch theo quy định pháp luật.
Kết luận: Pháp luật về đất đai quy định việc sử dụng đất ở cũng phải được thực hiện theo đúng quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Đất thổ cư thuộc quy hoạch thì có buộc phải thu hồi không?
Căn cứ quy định tại Điều 61, Điều 62, Điều 63, Điều 106 Luật Đất đai 2013, người sử dụng đất bị thu hồi quyền sử dụng đất khi thuộc một trong những trường hợp sau đây:
Thu hồi đất do có vi phạm pháp luật về đất đai: Ví dụ như sử dụng đất ở không đúng với mục đích đã được Nhà nước công nhận mà đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này nhưng vẫn tiếp tục vi phạm, người sử dụng đất ở cố ý hủy hoại đất,..;
Thu hồi đất do người sử dụng đất tự nguyện trả lại đất: Người sử dụng đất ở tự nguyện trả lại đất đang được sử dụng cho Nhà nước…;
Thu hồi quyền sử dụng đất khi người sử dụng đất ở trong phạm vi có nguy cơ sạt lở, sụt lún hoặc ảnh hưởng đến tính mạng con người,...;
Thu hồi quyền sử dụng đất ở do người sử dụng đất ở không hoàn thành nghĩa vụ tài chính và mặc dù bị xử phạt hành chính nhưng không chấp hành;
Thu hồi quyền sử dụng đất vì mục tiêu quốc phòng an ninh;
Thu hồi quyền sử dụng đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng: Ví dụ như thu hồi đất để thực hiện xây dựng khu dân cư mới…;
Đối chiếu với những phân tích ở trên, nếu quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất có nội dung phải thu hồi đất ở với một trong những lý do nêu trên hoặc người sử dụng đất ở tự nguyện trả lại đất, có hành vi vi phạm pháp luật đất đai thuộc trường hợp bị thu hồi quyền sử dụng đất thì sẽ bị thu hồi.
Nói cách khác, khi có quy hoạch sử dụng đất tại vị trí đất ở đang sử dụng mà trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt có nội dung thu hồi đất ở thì diện tích đất ở của gia đình bạn bị thu hồi theo quy hoạch, kế hoạch đó.
Như vậy, đất ở trong quy hoạch không buộc phải thu hồi nếu trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cấp có thẩm quyền không quy định về việc thu hồi quyền sử dụng đất ở.
19006192 để được hỗ trợ.
Tác giả: Trần Điệp 
