Có đòi lại nhà đất đã tặng cho người khác không?

Tặng cho đất đai là một trong những hình thức nhằm chuyển quyền sử dụng, sở hữu tài sản. Việc tặng cho tài sản là bất động sản phải được thực hiện theo trình tự, thủ tục luật định. Bên tặng cho mà muốn đòi lại tài sản đã tặng cho thì có được không?

Câu hỏi: Chào Luật sư, tôi có vấn đề về đất đai của bên nhà chồng mong được giải đáp như sau: Vợ chồng tôi ở chung với bố mẹ chồng trên thửa đất mang tên ông bà (tài sản chung của bố mẹ chồng tôi). Cách đây hơn 10 năm, gia đình tôi đã mở một cuộc họp gia đình và lập biên bản với nội dung toàn bộ phần diện tích đất đai sau này là của vợ chồng tôi. Nhà ở trên thửa đất này thì để cho ông bà ở.

Sau khi ông bà mất thì quyền sở hữu nhà ở thuộc về vợ chồng em. Các thành viên trong gia đình gồm bố mẹ chồng em, các con của bố mẹ chồng em đều đồng ý với thỏa thuận này và cùng ký tên vào biên bản họp gia đình đã được lập.

Cách đây trên 05 năm, 02 anh trai của chồng em đã được bố mẹ mua đất cho ở riêng, đồng thời. Và cách đây 04 năm tài sản là đất và nhà ở được đề cập trong biên bản họp gia đình mà tôi đã nêu trên đã được bố mẹ chồng tôi tặng cho hợp pháp cho vợ chồng tôi (trên Giấy chứng nhận đã ghi nhận tên của vợ chồng tôi). Mấy năm sau, bố chồng tôi mất, vợ chồng tôi vẫn sống chung cùng mẹ chồng.

Sự việc rắc rối là 02 người anh trai chồng và chị gái chồng tôi đã xúi giục mẹ tôi đòi lại đất đã cho tặng vợ chồng tôi để xây dựng nhà thờ của gia đình và cũng là để có nơi ở mà không phụ thuộc vào ai. Nghe theo lời xúi giục, mẹ tôi đã làm đơn kiện vợ chồng tôi lên Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất để đòi lại phần diện tích đất đã tặng cho vợ chồng tôi cách đây vài năm.

Vậy, mẹ tôi có quyền làm đơn đòi lại đất đã tặng cho chúng tôi không thưa Luật sư? Và vợ chồng tôi có phải trả lại đất đã được bố mẹ chồng tôi tặng cho hay không?

Chào bạn, chúng tôi đã tiếp nhận thông tin và câu hỏi về vấn đề đòi lại tài sản đã tặng cho của bạn. Chúng tôi xin giải đáp các vấn đề liên quan đến tài sản là đất đai đã được bố mẹ chồng bạn tặng cho vợ chồng bạn như sau:

Đòi lại nhà đất đã tặng cho người khác được không?

Đầu tiên, với thông tin mà bạn cung cấp, chúng tôi hiểu rằng:

- Việc nhận tài sản tặng cho là đất đai, nhà ở từ bố mẹ chồng bạn là đúng quy định pháp luật, hiện tại, Giấy chứng nhận đứng tên vợ chồng bạn một cách hợp pháp;

- Nội dung đơn khởi kiện của mẹ bạn là đòi lại đất đai đã được tặng cho vợ chồng bạn trước đây và lý do đòi lại đất đã tặng cho là để xây dựng nhà thờ, không muốn cho vợ chồng bạn nữa.

Theo quy định của pháp luật đất đai, việc tặng cho tài sản là quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản có công chứng/chứng thực (khoản 3 Điều 176 Luật Đất đai 2013) và phải được đăng ký biến động tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (Điều 95 Luật Đất đai 2013).

Kết quả của việc tặng cho quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở là vợ chồng bạn đã được ghi tên trên Giấy chứng nhận đã được cấp cho bố mẹ chồng của bạn.

=> Từ thông tin bạn cung cấp, tại thời điểm tặng cho, bố mẹ chồng bạn hoàn toàn tự nguyên, minh mẫn, sáng suốt, không bị đe dọa, cưỡng ép hay lừa dối đồng thời việc tặng cho là dứt khoát, không kèm bất kỳ điều kiện nào. Ngoài ra, hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, trình tự, thủ tục đăng ký biến động/sang tên quyền sử dụng đất từ bố mẹ chồng bạn sang tên của vợ chồng bạn được thực hiện theo đúng pháp luật.

Vì thế cho nên mẹ chồng của bạn không thể có căn cứ để đòi lại phần diện tích thửa đất đã tặng cho vợ chồng bạn.

Kết luận: Bởi quá trình thực hiện tặng cho quyền sử dụng đất từ bố mẹ chồng bạn sang vợ chồng bạn là đúng quy định pháp luật cũng như không có căn cứ để xác định việc tặng cho này là có điều kiện được pháp luật cho phép đòi lại. Đồng thời, vợ chồng bạn đã được Nhà nước ghi nhận quyền hợp pháp đối với phần diện tích thửa đất, căn nhà được tặng cho. Vì vậy, mẹ chồng bạn không thể đòi lại được tài sản đã tặng cho này.

Xử lý vụ việc mẹ kiện đòi nhà đất đã tặng cho con thế nào?

- Trước hết, bởi là những thành viên trong gia đình nên phương án xử lý nội bộ (giải quyết trong phạm vi gia đình) sẽ là phương án bạn nên cân nhắc vì có thể bảo toàn được tình cảm gia đình lại không gây mâu thuẫn lớn, giảm thiểu tối đa các khoản chi phí.

Gia đình bạn có thể tổ chức buổi họp mặt gia đình, cùng nhau thảo luận, tháo gỡ từng vấn đề mà các thành viên đang có vướng mắc và đặc biệt là yêu cầu cụ thể của mẹ bạn đối với vợ chồng bạn (vì mẹ bạn đang là người đứng tên trên đơn khởi kiện).

=> Nếu có thể làm dịu các vấn đề còn vướng mắc trong gia đình bạn thì bạn cũng cần đề nghị mẹ chồng bạn rút toàn bộ đơn thư, hồ sơ khởi kiện tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

- Trong trường hợp, gia đình bạn không thể có ý kiến hài hòa, thống nhất về vấn đề mà mẹ chồng bạn không đồng ý thì bắt buộc vợ chồng bạn phải thực hiện giải quyết theo quy định pháp luật (giải quyết tại Tòa án nhân dân theo trình tự, thủ tục tố tụng hoặc giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp huyện,...có thẩm quyền).

Tại đây, cần phải nhấn mạnh rằng, từ thông tin bạn cung cấp, nhà đất mà vợ chồng bạn được nhận tặng cho là tài sản hợp pháp. Do đó, mẹ chồng bạn không có căn cứ để đòi lại phần tài sản này hay yêu cầu vợ chồng bạn phải từ bỏ quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà (trừ trường hợp vợ chồng bạn tự nguyện tặng cho mẹ chồng bạn).

Bên cạnh đó, cũng cần phải lưu ý, chỉ đối với trường hợp tranh chấp đất đai (tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất như tranh chấp xem ai có quyền đối với thửa đất, tranh chấp về ranh giới, kích thước,..của thửa đất…) thì mới cần bắt buộc phải hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất trước khi yêu cầu giải quyết tại Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi có đất hoặc Tòa án nhân dân có thẩm quyền.

Như vậy, bạn có thể giải quyết khúc mắc của gia đình mình thông qua quá trình tự thỏa thuận, thảo luận với mẹ chồng bạn và rút toàn bộ hồ sơ khởi kiện đã nộp. Trong trường hợp bạn không thể thực hiện thỏa thuận, giải quyết trong phạm vi nội bộ gia đình thì vợ chồng bạn buộc phải giải quyết theo trình tự khiếu kiện mà pháp luật quy định.