Đơn vị hành chính là gì? Phân loại đơn vị hành chính

Hiện nay, nước ta được phân thành các đơn vị hành chính để quản lý. Tuy nhiên, có nhiều thắc mắc liên quan đến câu hỏi đơn vị hành chính là gì? Phân loại đơn vị hành chính ra sao? Cùng tìm hiểu quy định liên quan tại bài viết.

Đơn vị hành chính là gì?

Hiện nay, pháp luật chưa có quy định cụ thể định nghĩa về đơn vị hành chính. Tuy nhiên, có thể hiểu đơn vị hành chính là đơn vị được phân chia trên lãnh thổ của quốc gia để tổ chức quản lý nhà nước về hành chính.

Đơn vị hành chính là gì

Theo quy định tại Điều 2 Luật Tổ chức chính quyền địa phương, các đơn vị hành chính của Việt Nam gồm có:

• Đơn vị hành chính cấp tỉnh;

• Đơn vị hành chính cấp huyện;

• Đơn vị hành chính cấp xã;

• Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.

Đơn vị hành chính xã là gì? Tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp xã 

Đơn vị hành chính cấp xã là tên gọi chung của đơn vị hành chính xã, phường, thị trấn. Tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp xã hiện nay được quy định tại Nghị quyết 1211/2016/NQ-UBTVQH (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị quyết 27/2022/UBTVQH15).

Đơn vị hành chính xã ở nông thôn

Cụ thể:

Tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp xã tại nông thôn được quy định tại Điều 3 Nghị quyết 1211/2016/NQ-UBTVQH:

Đối với xã có yếu tố đặc thù:

Tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp xã tại đô thị được quy định tại Điều 6 Nghị quyết 1211/2016/NQ-UBTVQH. Cụ thể như sau:

• Quy mô dân số: Từ 100.000 người trở lên;

• Diện tích tự nhiên: Từ 200 km2 trở lên.

• Đơn vị hành chính trực thuộc:

• Có từ 10 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc trở lên;

• Tỷ lệ số phường trên số đơn vị hành chính cấp xã từ 50% trở lên.

• Đã được công nhận là đô thị loại III hoặc đô thị loại IV; hoặc khu vực dự kiến thành lập thị xã đã đạt tiêu chí của đô thị loại III hoặc  đô thị loại IV.

• Cơ cấu, trình độ phát triển kinh tế - xã hội đạt theo quy định.

Đơn vị hành chính huyện là gì? Tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp huyện

Đơn vị hành chính cấp xã là tên gọi chung của đơn vị hành chính huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương. Tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp huyện được quy định tại Nghị quyết 1211/2016/NQ-UBTVQH. Theo đó:

Tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp huyện tại nông thôn được quy định tại Điều 2 Nghị quyết 1211/2016/NQ-UBTVQH:

Đối với huyện có yếu tố đặc thù:

Tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp xã tại đô thị được quy định tại Điều 7 Nghị quyết 1211/2016/NQ-UBTVQH. Cụ thể như sau:

• Quy mô dân số: Từ 150.000 người trở lên;

• Diện tích tự nhiên: Từ 35 km2 trở lên;

• Có từ 10 đơn vị phường trực thuộc trở lên

• Cơ cấu, trình độ phát triển kinh tế xã hội đạt theo quy định;

• Cơ sở hạ tầng đô thị đạt tiêu chuẩn về trình độ phát triển.

Tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện sau sắp xếp

Hiện nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 quy định về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện giai đoạn 2023 - 2030. Theo đó, tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện sau sắp xếp được quy định như sau:

• Đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện hình thành sau sắp xếp phải đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định và phân loại đơn vị hành chính.

Trường hợp đã sắp xếp với đơn vị hành chính liền kề nhưng không thể nhập, điều chỉnh thêm với đơn vị hành chính cùng cấp khác và đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện hình thành sau sắp xếp không đạt đủ tiêu chuẩn thì phải đạt một trong các điều kiện sau đây:

• Đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện có diện tích tự nhiên hoặc có quy mô dân số đạt từ 100% tiêu chuẩn trở lên. Các tiêu chuẩn còn lại đạt từ 70% trở lên;

• Đơn vị hành chính cấp huyện có diện tích tự nhiên đạt từ 30% tiêu chuẩn trở lên và quy mô dân số đạt từ 200% trở lên;

• Đơn vị hành chính cấp xã có diện tích tự nhiên đạt từ 30% tiêu chuẩn trở lên và quy mô dân số đạt từ 300% trở lên;

• Trường hợp khác Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định.

• Khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện mà giảm được số lượng đơn vị hành chính thì không áp dụng tiêu chuẩn đơn vị hành chính trực thuộc đối với đơn vị hành chính cấp huyện được hình thành sau sắp xếp.

• Đơn vị hành chính đô thị dự kiến hình thành sau sắp xếp phải đáp ứng được các tiêu chuẩn theo quy định.

Phân loại đơn vị hành chính hiện nay

Điều 3 Luật tổ chức chính quyền địa phương 2015, phân loại đơn vị hành chính là cơ sở để hoạch định các chính sách phát triển kinh tế xã hội, xây dựng tổ chức bộ máy, chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức phù hợp với từng đơn vị hành chính.

Phân loại đơn vị hành chính

Đơn vị hành chính được phân loại theo các tiêu chí sau:

• Quy mô dân số;

• Diện tích tự nhiên;

• Số đơn vị hành chính trực thuộc;

• Trình độ phát triển kinh tế, xã hội;

• Các yếu tố đặc thù của đơn vị hành chính.

Đơn vị hành chính của nước ta hiện nay được phân loại như sau:

• Thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh là 02 đơn vị hành chính cấp tỉnh loại đặc biệt;

• Các đơn vị hành chính cấp tỉnh còn lại được phân thành 03 loại: loại I, loại II và loại III;

• Đơn vị hành chính cấp huyện được phân thành 03 loại: loại I, loại II và loại III;

• Đơn vị hành chính cấp xã được phân thành 03 loại: loại I, loại II và loại III.

Trên đây là nội dung trả lời cho câu hỏi Đơn vị hành chính là gì? Phân loại đơn vị hành chính. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến nội dung bài viết này vui lòng liên hệ đến tổng đài: 1900.6199 để được tư vấn, hỗ trợ.