Việc xác nhận quan hệ vợ chồng mang nhiều ý nghĩa, cả trong việc chia thừa kế và các quan hệ nhân thân. Sống chung nhưng không đăng ký kết hôn trước năm 1987 có được coi là vợ chồng?
Sống chung nhưng không đăng ký kết hôn trước năm 1987 có phải vợ chồng?
Theo khoản 2 Điều 44 Nghị định 123/2015/NĐ-CP, đối với trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng trước ngày 03/01/1987 mà chưa đăng ký kết hôn thì được khuyến khích và tạo điều kiện để đăng ký kết hôn. Quan hệ hôn nhân được công nhận kể từ ngày các bên xác lập quan hệ chung sống với nhau như vợ chồng. Thẩm quyền, thủ tục đăng ký kết hôn được thực hiện theo quy định tại Điều 17 và Điều 18 của Luật Hộ tịch.
Như vậy, cha mẹ bạn đã sống chung với nhau từ năm 1985 nhưng không đăng ký kết hôn vẫn được coi là vợ chồng kể từ ngày các bên xác lập quan hệ chung sống với nhau như vợ chồng.
Theo hướng dẫn tại Thông tư liên tịch 01/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP, được coi nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng, nếu họ có đủ điều kiện để kết hôn và thuộc một trong các trường hợp sau đây:- Có tổ chức lễ cưới khi về chung sống với nhau;
- Việc họ về chung sống với nhau được gia đình (một bên hoặc cả hai bên) chấp nhận;
- Việc họ về chung sống với nhau được người khác hay tổ chức chứng kiến;
- Họ thực sự có chung sống với nhau, chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng nhau xây dựng gia đình.
Thời điểm nam và nữ bắt đầu chung sống với nhau như vợ chồng là ngày họ tổ chức lễ cưới hoặc ngày họ về chung sống với nhau được gia đình (một hoặc cả hai bên) chấp nhận hoặc ngày họ về chung sống với nhau được người khác hay tổ chức chứng kiến hoặc ngày họ thực sự bắt đầu chung sống với nhau, chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng nhau xây dựng gia đình.
Sống chung với nhau nhưng không đăng ký kết hôn trước năm 1987 khá phổ biến (Ảnh minh họa)
Xác nhận tình trạng hôn nhân trước năm 1987 thế nào?
Theo khoản 1 Điều 131 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, quan hệ hôn nhân và gia đình được xác lập trước ngày Luật này có hiệu lực thì áp dụng pháp luật về hôn nhân và gia đình tại thời điểm xác lập để giải quyết.
Còn theo Mục 3 Nghị quyết số 35/2000/NQ-QH10:
- Trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03/01/1987, ngày Luật Hôn nhân và Gia đình năm 1986 có hiệu lực mà chưa đăng ký kết hôn thì được khuyến khích đăng ký kết hôn; trong trường hợp có yêu cầu ly hôn thì được Toà án thụ lý giải quyết theo quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000;- Nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng từ ngày 03/01/1987 đến ngày 01/01/2001, mà có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này thì có nghĩa vụ đăng ký kết hôn trong thời hạn hai năm, kể từ ngày Luật này có hiệu lực cho đến ngày 01/01/2003; trong thời hạn này mà họ không đăng ký kết hôn, nhưng có yêu cầu ly hôn thì Toà án áp dụng các quy định về ly hôn của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000 để giải quyết. Từ sau ngày 01/01/2003 mà họ không đăng ký kết hôn thì pháp luật không công nhận họ là vợ chồng.
Căn cứ vào quy định trên, bạn không được công nhận là vợ chồng với ông B nhưng có thể được công nhận là vợ chồng với ông A vào năm 1985 (hôn nhân thực tế).Theo điểm d mục 2 Thông tư liên tịch số 01/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP, được coi là nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng, nếu họ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000 và thuộc một trong các trường hợp sau đây:
+ Có tổ chức lễ cưới khi về chung sống với nhau;
+ Việc họ về chung sống với nhau được gia đình (một bên hoặc cả hai bên) chấp nhận;
+ Việc họ về chung sống với nhau được người khác hay tổ chức chứng kiến;
+ Họ thực sự chung sống với nhau, chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng nhau xây dựng gia đình. Thời điểm nam và nữ bắt đầu chung sống với nhau như vợ chồng là ngày họ tổ chức lễ cưới hoặc ngày họ về chung sống với nhau được gia đình (một hoặc cả hai bên) chấp nhận hoặc ngày họ về chung sống với nhau được người khác hay tổ chức chứng kiến hoặc ngày họ thực sự bắt đầu chung sống với nhau, chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng nhau xây dựng gia đình.
Trong trường hợp của bạn, Ủy ban nhân dân có trách nhiệm kiểm tra, xác minh kỹ trên thực tế, nếu bạn và ông A xác lập quan hệ chung sống trước ngày 03/01/1987 và qua xác minh có thuộc một trong 04 trường hợp nêu trên; hiện tại chưa đăng ký kết hôn và chưa ly hôn hoặc không có sự kiện ly hôn hoặc vợ/chồng chết/bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì xác nhận tình trạng hôn nhân cho người yêu cầu là “Hiện đang có chồng/vợ là ông/bà...”.
Trong trường hợp qua xác minh mà bạn và ông A không thuộc 1 trong 4 trường hợp nêu trên; hiện tại chưa đăng ký kết hôn và chưa ly hôn hoặc không có sự kiện ly hôn hoặc vợ/chồng chết/bị Tòa án tuyên bố là đã chết,… thì thực hiện xác nhận tình trạng hôn nhân ghi “Chưa đăng ký kết hôn với ai”.
Trên đây là giải đáp sống chung nhưng không đăng ký kết hôn trước năm 1987 có được coi là vợ chồng không? Nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ.>> Có được công nhận là vợ chồng khi không có giấy đăng ký kết hôn không?