Thứ Ba, 17/05/2022

Lương hưu của nhiều người thấp: Vì sao?

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến lương hưu của nhiều người thấp. Cùng chúng tôi tìm hiểu những lý do này để khắc phục.

Câu hỏi: Gần đây, tôi nghe báo đài nói nhiều về việc người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần nhiều sẽ ảnh hưởng tới việc về già không có lương hưu. Nhưng tôi được biết, lương hưu thực tế không đáng là bao, thậm chí chỉ đủ tiền ăn sáng tiêu vặt. Tôi muốn hỏi vì sao đa số người có lương hưu thấp như vậy?

Chào bạn. Thắc mắc của bạn cũng là thắc mắc của rất nhiều người.

Căn cứ Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014, công thức chung để tính mức hưởng lương hưunhư sau:

Lương hưu hằng tháng

Tỷ lệ hưởng

Mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH

Theo công thức trên, có 02 lý do dẫn đến lương hưu của một người thấp gồm:

Đóng bảo hiểm xã hội mức thấp

Nếu mức bình quân tiền lương thu nhập tháng đóng BHXH thấp sẽ dẫn đến mức lương hưu thấp.

Hiện nay, cách tính mức bình quân tiền lương hoặc thu nhập đóng BHXH không hoàn toàn giống nhau mà phụ thuộc vào từng đối tượng.

Người tham gia BHXH bắt buộc

Trường hợp 1: Người lao động có toàn thời gian tham gia BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định.

- Người lao động bắt đầu tham gia BHXH trước ngày 01/01/1995:

Mbqtl	=	Tổng số tiền lương tháng BHXH của 5 năm (60 tháng) cuối trước khi nghỉ việc
		60 tháng

- Người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/1995 đến ngày 31/12/2000:

Mbqtl	=	Tổng số tiền lương tháng đóng BHXH của 6 năm (72 tháng) cuối trước khi nghỉ việc
		72 tháng

- Người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/2001 đến ngày 31/12/2006:

Mbqtl	=	Tổng số tiền lương tháng đóng BHXH của 8 năm (96 tháng) cuối trước khi nghỉ việc
		96 tháng

- Người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/2007 đến ngày 31/12/2015:

Mbqtl

Tổng số tiền lương tháng đóng BHXH của 10 năm

(120 tháng) cuối trước khi nghỉ việc

120 tháng

- Người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/2016 đến ngày 31/12/2019:

Mbqtl

Tổng số tiền lương tháng đóng BHXH của 15 năm

(180 tháng) cuối trước khi nghỉ việc

180 tháng

- Người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/2020 đến ngày 31/12/2024:

Mbqtl

Tổng số tiền lương tháng đóng BHXH của 20 năm

(240 tháng) cuối trước khi nghỉ việc

240 tháng

- Người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/2025 trở đi:

Mbqtl	=	Tổng số tiền lương tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian đóng
		Tổng số tháng đóng BHXH

Trong đó:

- Mbqtl: Mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

- Tiền lương tháng đóng BHXH là tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề (nếu có). Tiền lương này được tính trên mức lương cơ sở tại thời điểm tính mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Trường hợp 2: Người lao động có toàn thời gian tham gia BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quy định

Mbqtl	=	Tổng số tiền lương tháng đóng BHXH của các tháng đóng BHXH
		Tổng số tháng đóng BHXH

Trong đó:

- Mbqtl: Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

- Tiền lương tháng đóng BHXH là tiền lương tháng đã đóng BHXH được điều chỉnh theo hệ số trượt giá được ban hành tại thời điểm hưởng.

Tiền lương tháng đóng BHXH (đã được điều chỉnh) của từng năm

Tổng tiền lương tháng đóng BHXH của từng năm

Hệ số trượt giá của từng năm tương ứng

Trường hợp 3: Người lao động vừa có thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, vừa có thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quy định

Mbqtl	=	Tổng số tiền lương tháng đóng BHXH theo tiền lương do Nhà nước quy định	+	Tổng số tiền lương tháng đóng BHXH của các tháng đóng BHXH theo tiền lương cho doanh nghiệp quyết định
		Tổng số tháng đóng BHXH

Trong đó:

- Tổng số tiền lương tháng đóng BHXH theo tiền lương do Nhà nước quy định = Tổng số tháng đóng BHXH theo tiền lương do Nhà nước quy định x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của trường hợp 2.

- Có từ 2 giai đoạn đóng BHXH trở lên theo tiền lương do Nhà nước quy định thì tổng số tiền lương tháng đóng BHXH theo tiền lương do Nhà nước quy định được tính như trên.

Người tham gia BHXH tự nguyện

Mbqtn	=	Tổng các mức thu nhập tháng đã đóng BHXH
		Tổng số tháng đóng BHXH

Trong đó:

- Mbqtn: Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

- Thu nhập tháng đã đóng BHXH là thu nhập đã được điều chỉnh theo hệ số trượt giá ban hành tại thời điểm nhận lương hưu:

Thu nhập tháng đóng BHXH (đã được điều chỉnh) của từng năm

Tổng thu nhập tháng đóng BHXH của từng năm

Hệ số trượt giá của từng năm tương ứng

Người vừa có thời gian tham gia BHXH bắt buộc, vừa có thời gian tham gia BHXH tự nguyện

Căn cứ: Điều 11 Nghị định 115/2015/NĐ-CP và Điều 5 Nghị định 134/2015/NĐ-CP.

Mbqtl-tn	=	Tổng các mức thu nhập tháng đóng BHXH tự nguyện	+	(Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc	x	Tổng số tháng đóng BHXH bắt buộc)
		Tổng số tháng đóng BHXH tự nguyện + Tổng số tháng đóng BHXH bắt buộc

Trong đó: Mbqtl-tn là mức bình quân thu nhập và tiền lương tháng đóng BHXH.

Như vậy, đây là lý do chính khiến lương hưu của người lao động thấp.

Thời gian tham gia bảo hiểm xã hội ngắn

Điều 55 và Điều 74 Luật BHXH năm 2014 quy định, tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được xác định như sau:

* Lao động nam:

- Nghỉ hưu từ năm 2022 trở đi: Đóng đủ 20 năm BHXH thì được hưởng 45%.

- Sau đó, cứ thêm mỗi năm được tính thêm 2%.

- Mức hưởng tối đa là 75%.

* Lao động nữ:

- Đóng đủ 15 năm BHXH thì được hưởng 45%.

- Sau đó, cứ thêm mỗi năm được tính thêm 2%.

- Mức hưởng tối đa là 75%.

Hiện nay, đa số người lao động chỉ đóng BHXH khoảng 15-20 năm nên tỉ lệ hưởng lương hưu thấp, dẫn đến lương hưu thấp.

Ngoài ra, nhiều trường hợp lương hưu thấp là do người lao động nghỉ hưu sớm trước tuổi quy định dẫn đến bị giảm trừ tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi (hiện nay, cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi sẽ giảm 2% đối với cả nam và nữ).

Trên đây là giải đáp lương hưu của nhiều người thấp: Vì sao? Nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ.