Việc ly hôn phải được giải quyết tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền. Nếu việc ly hôn được diễn ra tại nơi vợ chồng không thường trú thì có được không? Nếu ly hôn mà vợ/chồng không cùng hộ khẩu thì giải quyết thế nào?
Hiện nay, do không thể cùng chung sống với nhau bởi có quá nhiều mâu thuẫn không thể hàn gắn, chúng tôi quyết định ly hôn. Hiện tại cả hai vợ chồng chưa thống nhất được vấn đề nuôi dưỡng con nên chưa thể đề nghị Tòa án cho chúng tôi thuận tình ly hôn được. Tôi muốn hỏi là:
1. Nếu ly hôn thì chúng tôi có thể giải quyết ly hôn tại thành phố Hồ Chí Minh được không? (kể cả trường hợp chồng tôi không đồng ý ly hôn).
2. Mặc dù cùng có hộ khẩu thường trú tại Hà Nội nhưng chồng tôi có hộ khẩu thường trú tại quận Đống Đa, còn tôi có hộ khẩu thường trú ở quận Ba Đình. Vậy, thủ tục ly hôn của chúng tôi khi không có cùng hộ khẩu có gì khác biệt so với các trường hợp thông thường khác không?
Chào bạn, với câu hỏi liên quan đến thẩm quyền, thủ tục giải quyết ly hôn khác nơi thường trú của bạn, chúng tôi giải đáp cho bạn như sau:
Vợ chồng ly hôn ở tỉnh khác được không?
Trước tiên, pháp luật tố tụng dân sự, pháp luật hôn nhân gia đình cho phép việc thực hiện ly hôn theo 02 cách: Ly hôn đơn phương (theo yêu cầu của một bên) hoặc ly hôn thuận tình (ly hôn khi có sự đồng thuận của cả hai vợ chồng).
Với thông tin bạn cung cấp, chúng tôi hiểu rằng, vợ chồng bạn chưa lựa chọn được hình thức giải quyết ly hôn là thuận tình hay đơn phương (theo yêu cầu của một bên) nên có thể phát sinh các trường hợp sau:
Trường hợp 1: Ly hôn theo yêu cầu của một bên
Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định trường hợp ly hôn theo yêu cầu của một bên là trường hợp giải quyết vụ án tranh chấp dân sự về hôn nhân gia đình. Căn cứ quy định tại điểm a, điểm b khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015:
Điều 39. Thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ
1. Thẩm quyền giải quyết vụ án dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác định như sau:
a) Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, nếu bị đơn là cá nhân hoặc nơi bị đơn có trụ sở, nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này;
b) Các đương sự có quyền tự thỏa thuận với nhau bằng văn bản yêu cầu Tòa án nơi cư trú, làm việc của nguyên đơn, nếu nguyên đơn là cá nhân hoặc nơi có trụ sở của nguyên đơn, nếu nguyên đơn là cơ quan, tổ chức giải quyết những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này;
…
=> Theo đó, Tòa án có thẩm quyền giải quyết yêu cầu ly hôn của bạn là:
- Tòa án nhân dân tại nơi chồng bạn cư trú/làm việc, mà nơi cư trú bao gồm nơi đăng ký thường trú, nơi đăng ký tạm trú hoặc nơi ở hiện tại (Luật Cư trú 2020). Do vậy, Tòa án nhân dân cấp huyện nơi chồng bạn đăng ký tạm trú tại thành phố Hồ Chí Minh hoặc Tòa án nhân dân cấp huyện nơi chồng bạn đang làm việc là Tòa án mà bạn có thể lựa chọn gửi hồ sơ giải quyết yêu cầu ly hôn của mình;
- Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bạn đăng ký tạm trú hoặc nơi bạn đang làm việc tại thành phố Hồ Chí Minh nếu vợ chồng bạn có thỏa thuận với nhau về việc yêu cầu Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án ly hôn của mình. Việc thỏa thuận này của vợ chồng bạn phải được lập thành văn bản.
Từ đây, bạn có thể giải quyết vụ việc ly hôn của mình tại thành phố Hồ Chí Minh tại 01 trong số các Tòa án mà chúng tôi đã phân tích ở trên.
Trường hợp 2: Ly hôn thuận tình
Trong trường hợp vợ chồng bạn cùng đồng thuận ly hôn, nghĩa là cùng đồng ý về việc chấm dứt quan hệ hôn nhân, không vướng mắc về tài sản, con cái hoặc các nghĩa chung khác (như trả nợ…). Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định trường hợp ly hôn thuận tình của vợ chồng bạn là việc dân sự về hôn nhân gia đình.
Thẩm quyền giải quyết việc dân sự về hôn nhân gia đình của Tòa án theo lãnh thổ trong trường hợp của bạn được quy định tại điểm h, khoản 2 Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 như sau:
2. Thẩm quyền giải quyết việc dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác định như sau:
…
h) Tòa án nơi một trong các bên thuận tình ly hôn, thỏa thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn cư trú, làm việc có thẩm quyền giải quyết yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, thỏa thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn;
…
Theo đó, việc giải quyết ly hôn của vợ chồng bạn có thể được thực hiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền là Tòa án:
- Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bạn đang tạm trú tại thành phố Hồ Chí Minh cũng là Tòa án có thẩm quyền giải quyết yêu cầu ly hôn thuận tình của bạn;
- Hoặc bạn cũng có thể giải quyết việc ly hôn thuận tình tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bạn đang làm việc tại thành phố Hồ Chí Minh;
- Hoặc Tòa án nhân dân cấp huyện nơi chồng bạn đang đăng ký tạm trú hoặc đang làm việc tại thành phố Hồ Chí Minh.
Như vậy, dù bạn lựa chọn hình thức ly hôn là thuận tình hay đơn phương thì bạn vẫn có thể lựa chọn Tòa án nhân dân cấp có thẩm quyền tại thành phố Hồ Chí Minh để nộp hồ sơ và tiến hành giải quyết vụ việc ly hôn của mình.
Thủ tục ly hôn khi không cùng hộ khẩu như thế nào?
Căn cứ quy định tại Điều 190, Điều 362 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 khi ly hôn, bạn cần chuẩn bị đơn khởi kiện (áp dụng cho trường hợp ly hôn theo yêu cầu của một bên) hoặc đơn yêu cầu giải quyết việc dân sự (áp dụng cho trường hợp thuận tình ly hôn) cùng các tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn để chứng minh cho yêu cầu của mình.
Về bản chất, nơi đăng ký thường trú (hay chính là nơi được ghi nhận trên sổ hộ khẩu) là căn cứ xác nhận nơi ở của bạn, là căn cứ để xác định thẩm quyền giải quyết vụ việc ly hôn của vợ chồng bạn.
Và để ly hôn thì hồ sơ mà bạn cần chuẩn bị vẫn sẽ bao gồm:
- Đơn khởi kiện (hoặc có thể được gọi tên bằng đơn yêu cầu ly hôn/đơn xin ly hôn và được áp dụng cho trường hợp ly hôn đơn phương) theo mẫu ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP;
- Đơn yêu cầu giải quyết việc dân sự (hay có thể có tên gọi khác là đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn…) được ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP;
- Giấy khai sinh của các con (nếu có) (bản sao hoặc bản trích lục);
- Sổ hộ khẩu của các bên/giấy tờ chứng minh nơi ở hợp pháp nơi ở của các bên;
- Giấy tờ, tài liệu khác chứng minh cho yêu cầu giải quyết ly hôn của mình.
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ bạn thực hiện theo trình tự sau đây:
- Nộp hồ sơ và nhận biên nhận hồ sơ tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền;
- Đóng nộp tạm ứng án phí theo quy định;
- Tiến hành giao nộp, công khai chứng cứ và hòa giải tại Tòa án;
- Thực hiện yêu cầu phản tố (nếu có),...và các công việc khác trong giai đoạn chuẩn bị xét xử của Tòa án nhân dân;
- Tòa án quyết định đưa vụ án ra xét xử/Giải quyết vụ việc tại phiên tòa sơ thẩm/Mở phiên họp xem xét yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn.
- Bản án/quyết định của Tòa án là căn cứ để các bên thực hiện.
Về cơ bản, việc khác hộ khẩu thường trú không làm ảnh hưởng đến trình tự giải quyết vụ việc ly hôn tại Tòa án nhân dân. Hộ khẩu thường trú là tài liệu để xác minh nơi ở hợp pháp của các bên, là căn cứ để Tòa án xác định thẩm quyền giải quyết, cũng là tài liệu để Tòa án tống đạt các văn bản, thông báo, tài liệu đến các đương sự…
Như vậy, thủ tục ly hôn khi các bên không có cùng hộ khẩu không có gì khác biệt so với các trường hợp thông thường khác. Các bên cần chú ý khi chuẩn bị hồ sơ thì cần phải có sổ hộ khẩu của cả hai vợ chồng (cả hai sổ hộ khẩu) và lựa chọn Tòa án có thẩm quyền theo quy định pháp luật để không bị trả lại hồ sơ do không đúng thẩm quyền.
Trên đây là giải đáp thắc mắc về ly hôn ở tỉnh khác được không? Nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ 
19006192 để được hỗ trợ.
>> Ly hôn vợ không yêu cầu cấp dưỡng, tòa có buộc chồng phải cấp dưỡng?
Tác giả: Trần Điệp 
Chủ đề:
