Mất năng lực hành vi dân sự có được cấp Căn cước không?

Căn cước là một trong những loại giấy tờ tùy thân quan trọng trong việc chứng minh nhân thân và được sử dụng khi thực hiện các thủ tục hành chính,... Vậy trường hợp người mất năng lực hành vi dân sự có được cấp Căn cước không?

Câu hỏi: Chồng tôi trước kia là người bình thường nhưng do 2 năm trước không may gặp tai nạn giao thông dẫn đến thần kinh không bình thường, mất khả năng điều khiển hành vi, không nhận thức được việc mình làm. Vậy mất năng lực hành vi dân sự có được cấp Căn cước không?

Thế nào là mất năng lực hành vi dân sự?

Thế nào là mất năng lực hành vi dân sự?

Theo Điều 19 Bộ luật Dân sự 2015 thì năng lực hành vi dân sự của cá nhân là khả năng của cá nhân bằng hành vi của mình xác lập, thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự.

Khoản 1 Điều 22 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau: “Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.”

Theo đó, năng lực hành vi dân sự có vai trò quan trọng trong việc người đó có khả năng thực hiện các hành vi xác lập, thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự. Vì thế, người mất hành vi dân sự chỉ khi đó ứng được 03 điều kiện gồm:

• Mắc bệnh tâm thần, bệnh khác dẫn đến không có khả năng nhận thức, làm chủ được hành vi;

• Có yêu cầu từ người, cơ quan, tổ chức hữu quan yêu cầu;

• Có giám định y khoa, kết luận giám định tâm thần của các cơ sở y tế;

• Có quyết định của Tòa án tuyên bố người được yêu cầu mất năng lực hành vi dân sự.

Mất năng lực hành vi dân sự có được cấp Căn cước không?

Mất năng lực hành vi dân sự có được cấp Căn cước không?

Căn cứ tại Điều 19 Luật Căn cước 2023 quy định về người được cấp thẻ căn cước như sau:

1. Người được cấp thẻ căn cước là công dân Việt Nam.

2. Công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên phải thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước.

3. Công dân Việt Nam dưới 14 tuổi được cấp thẻ căn cước theo nhu cầu.

Đồng thời tại Điều 24 Luật căn cước 2023 quy định về các trường hợp cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước bao gồm: 

• Công dân Việt Nam đã được cấp thẻ căn cước khi đủ 14 tuổi, 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi;

• Thay đổi, cải chính thông tin về họ, chữ đệm, tên khai sinh; ngày, tháng, năm sinh;

• Thay đổi nhân dạng; bổ sung thông tin về ảnh khuôn mặt, vân tay; xác định lại giới tính hoặc chuyển đổi giới tính theo quy định của pháp luật;

• Có sai sót về thông tin in trên thẻ căn cước;

• Theo yêu cầu của người được cấp thẻ căn cước khi thông tin trên thẻ căn cước thay đổi do sắp xếp đơn vị hành chính;

• Xác lập lại số định danh cá nhân;

• Khi người được cấp thẻ căn cước có yêu cầu.

Như vậy, hiện nay không có quy định về việc không cấp Căn cước cho người mất năng lực hành vi dân sự, có thể hiểu họ có quyền xin cấp, cấp lại thẻ Căn cước.

Tuy nhiên, đối với người mất năng lực hành vi dân sự sẽ gặp một số khó khăn trong quá trình làm Căn cước, vì thế cần có người đại diện hợp pháp để hỗ trợ quá trình làm thẻ. 

Thủ tục cấp, đổi thẻ Căn cước cho người mất năng lực hành vi dân sự từ 01/7/2024

Theo quy định tại Điều 19 Luật Căn cước 2023 về Trình tự, thủ tục cấp thẻ Căn cước:

Trình tự, thủ tục cấp thẻ Căn cước cho người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi:

Bước 1: Người tiếp nhận kiểm tra, đối chiếu thông tin của người cần cấp thẻ căn cước từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành để xác định chính xác người cần cấp thẻ căn cước; 

Trường hợp chưa có thông tin của người cần cấp thẻ căn cước trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì phải thực hiện thủ tục cập nhật, điều chỉnh thông tin vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Bước 2: Người tiếp nhận thu nhận thông tin nhân dạng và thông tin sinh trắc học gồm ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt của người cần cấp thẻ căn cước;

Bước 3: Người cần cấp thẻ căn cước kiểm tra, ký vào phiếu thu nhận thông tin căn cước;

Bước 4: Người tiếp nhận cấp giấy hẹn trả thẻ căn cước;

Bước 5: Trả thẻ căn cước theo địa điểm ghi trong giấy hẹn; trường hợp người cần cấp thẻ căn cước có yêu cầu trả thẻ căn cước tại địa điểm khác thì cơ quan quản lý căn cước trả thẻ căn cước tại địa điểm theo yêu cầu và người đó phải trả phí dịch vụ chuyển phát.

Lưu ý: Phải có người đại diện hợp pháp hỗ trợ làm thủ tục.

Như vậy, trình tự, thủ tục cấp, cấp lại cho người mất năng lực hành vi dân sự được thực hiện như trên. Trong quá trình làm thẻ người làm thẻ sẽ được các cán bộ hướng dẫn các bước thực hiện lấy thông tin với sự kết hợp hỗ trợ của người đại diện. 

Tùy thuộc vào địa phương, số lượng người làm thẻ cùng thời gian,... Mà thời gian nhận thẻ có thể khác nhau. . Vì thế, người yêu cầu làm thẻ Căn cước nên lựa chọn hình thức gửi đến địa điểm theo yêu cầu hoặc lên lấy trực tiếp phù hợp, thuận tiện cho việc lấy thẻ sau khi hoàn thành.

Nếu cần giải đáp về các quy định của pháp luật, hãy gọi ngay các chuyên viên pháp lý theo số  1900.6199 để được hỗ trợ