Nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài: Điều kiện, thủ tục, hồ sơ

Nhóm đối tượng

Điều kiện 

Người Việt Nam định cư ở nước ngoài hoặc người nước ngoài thường trú tại nước ngoài nhận người Việt Nam làm con nuôi

- Người nhận con nuôi phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ

- Tuổi của người nhận con nuôi phải lớn hơn con nuôi từ trên 20 tuổi

- Đáp ứng điều kiện về kinh tế, sức khỏe, chỗ ở để bảo đảm việc giáo dục con nuôi, chăm sóc, nuôi dưỡng;

- Người nhận con nuôi cần có tư cách đạo đức tốt.

Lưu ý:

Nếu trường hợp cha dượng, mẹ kế nhận con riêng của vợ/chồng hoặc cô, dì, chú, bác, cậu ruột nhận cháu làm con nuôi thì không yêu cầu phải hơn con nuôi từ trên 20 tuổi và không bắt buộc phải có điều kiện về kinh tế, sức khỏe, chỗ ở, giáo dục, chăm sóc, nuôi dưỡng.

Công dân Việt Nam nhận con nuôi là người nước ngoài

- Người nhận con nuôi phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

- Tuổi của người nhận con nuôi phải lớn hơn con nuôi từ trên 20 tuổi

- Đáp ứng điều kiện về kinh tế, sức khỏe, chỗ ở để bảo đảm việc giáo dục con nuôi, chăm sóc, nuôi dưỡng;

- Người nhận con nuôi cần có tư cách đạo đức tốt.

- Ngoài ra người này phải đáp ứng các điều kiện nhận con nuôi được quy định theo pháp luật nước nơi người được nhận làm con nuôi thường trú.

Đối tượng

Hồ sơ cần chuẩn bị

Trình tự, thủ tục

Người Việt Nam định cư ở nước ngoài/người nước ngoài thường trú ở nước ngoài nhận người Việt Nam làm con nuôi

Hồ sơ của người nhận nuôi (2 bộ) bao gồm:

- Thứ nhất là mẫu đơn xin nhận con nuôi;

- Thứ hai là bản sao Hộ chiếu hoặc 1 loại giấy tờ có giá trị thay thế theo quy định;

- Thứ ba là văn bản cho phép được nhận con nuôi tại Việt Nam;

- Thứ tư là bản điều tra về tâm lý và gia đình;

- Thứ năm là văn bản đã xác nhận tình trạng sức khoẻ;

- Thứ sáu là văn bản xác nhận thu nhập cùng với tài sản;

- Thứ bảy là Phiếu lý lịch tư pháp;

- Thứ tám là văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân;

- Cuối cùng là tài liệu chứng minh thuộc trường hợp nhận con nuôi đích danh của người Việt Nam định cư ở nước ngoài hoặc người nước ngoài thường trú tại nước ngoài.

Hồ sơ của người được nhận nuôi (3 bộ) bao gồm:

- Văn bản về đặc điểm, thói quen, sở thích đáng lưu ý của trẻ;

- Tài liệu chứng minh đã thực hiện tìm gia đình thay thế trong nước cho trẻ em.

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ của người nhận nuôi và người được nhận nuôi

Bước 2: Sở Tư pháp kiểm tra, xác minh hồ sơ

Căn cứ Điều 33 Luật Nuôi con nuôi 2010 có quy định sau khi nhận được hồ sơ hợp lệ thì trong thời hạn 20 ngày Sở Tư pháp có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ, tiến hành lấy ý kiến bằng văn bản đồng thời có chữ ký và điểm chỉ của người được lấy ý kiến.

Ngoài ra Sở Tư pháp đề nghị Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương xác minh trong thời hạn 30 ngày đối với trường hợp trẻ em bị bỏ rơi.

Bước 3: Sở Tư pháp xác nhận, gửi Bộ Tư pháp

Sở Tư pháp có trách nhiệm xác nhận trẻ em có đủ điều kiện làm con nuôi đối với các yêu cầu về độ tuổi, trường hợp nhận con nuôi đích danh, người được nhận nuôi thông qua thủ tục giới thiệu; tính đầy đủ, hợp lệ của hồ sơ. Sau đó Sở Tư pháp gửi lên Bộ Tư pháp.

Bước 4: Bộ Tư pháp kiểm tra, xử lý hồ sơ

Căn cứ Điều 33 Luật Nuôi con nuôi 2010, trong thời hạn 15 ngày nhận được hồ sơ thì Bộ Tư pháp có trách nhiệm kiểm tra, xử lý hồ sơ theo quy định sau:

• Đối với trường hợp nhận con nuôi đích danh thì Bộ Tư pháp chuyển hồ sơ xuống Sở Tư pháp tại nơi người được giới thiệu làm con nuôi thường trú. Sở Tư pháp trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.

• Sau khi hết thời hạn thông báo tìm gia đình thay thế đối với trẻ em không được nuôi dưỡng trong môi trường gia đình gốc và nếu trẻ em không được người trong nước nhận làm con nuôi thì Bộ Tư pháp chuyển hồ sơ của người nhận con nuôi cho Sở Tư pháp nơi trẻ em được giới thiệu để xem xét, giới thiệu theo trình tự quy định.

Bước 5: Sở Tư pháp giới thiệu trẻ em làm con nuôi

- Đối với trường hợp làm con nuôi người nước ngoài (không áp dụng đối với trường hợp nhận con nuôi đích danh), thì trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ Sở Tư pháp  giới thiệu trẻ em làm con nuôi.

- UBND cấp tỉnh trong thời hạn 10 ngày từ ngày nhận được hồ sơ của Sở Tư pháp thì phải có thông báo cho Sở Tư pháp để làm thủ tục chuyển hồ sơ cho Bộ Tư pháp, nếu không đồng ý thì trả lời và nêu rõ lý do thông qua văn bản.

- Từ ngày nhận được báo cáo kết quả thì trong thời hạn 30 ngày, Bộ Tư pháp tiến hành kiểm tra, nếu xét thấy hợp lệ thì lập bản đánh giá và thông báo đến cơ quan có thẩm quyền của nước thường trú nơi người nhận con nuôi.

- Từ ngày nhận được văn bản của cơ quan có thẩm quyền của nước thường trú nơi người nhận con nuôi đồng ý xác nhận trẻ em sẽ được nhập cảnh và thường trú tại nước đó thì Bộ Tư pháp thông báo cho Sở Tư pháp.

Bước 6: Quyết định cho trẻ được nhận làm con nuôi nước ngoài

Thời hạn 15 ngày từ ngày nhận được hồ sơ của Sở Tư pháp, Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định cho trẻ em làm con nuôi nước ngoài và thông báo cho người nhận con nuôi đến Việt Nam để làm thủ tục nhận con nuôi.

Bước 7: Giao nhận con nuôi

Người Việt Nam ở trong nước nhận con nuôi là trẻ em nước ngoài

Chỉ cần chuẩn bị hồ sơ của người nhận con nuôi, bao gồm:

- Thứ nhất là đơn xin nhận con nuôi;

- Thứ hai là bản sao Hộ chiếu, bản sao Giấy chứng minh nhân dân hoặc các loại giấy tờ có giá trị thay thế;

- Thứ ba là phiếu lý lịch tư pháp;

- Thứ tư là văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân;

- Thứ năm là Giấy khám sức khoẻ do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp; cùng văn bản xác nhận về hoàn cảnh gia đình, về tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế của UBND cấp xã nơi thường trú, trừ trường hợp cha dượng, mẹ kế nhận con riêng của vợ/chồng hoặc cô, dì, chú, bác, cậu ruột nhận cháu làm con nuôi.

Bước 1: Lập hồ sơ

Bước 2: Gửi hồ sơ lên Bộ Tư pháp

Bước 3: Bộ Tư pháp xem xét và tiến hành cấp giấy xác nhận người nhận con nuôi có đủ điều kiện nuôi con nuôi trong thời hạn 30 ngày từ ngày nhận đủ hồ sơ.

Bước 4: Hoàn tất thủ tục nhận trẻ làm con nuôi

Bước 5: Thực hiện thủ tục ghi chú việc nuôi con nuôi tại Sở Tư pháp, Ủy ban nhân dân cấp xã

Người nước ngoài thường trú tại Việt Nam nhận con nuôi

Cần chuẩn bị 01 bộ hồ sơ của người nhận con nuôi tương tự trường hợp người Việt Nam ở trong nước nhận con nuôi là trẻ em nước ngoài, cùng với hồ sơ của trẻ được giới thiệu làm con nuôi trong nước gồm:

- Thứ nhất là Giấy khai sinh;

- Thứ hai là Giấy khám sức khỏe của cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp;

- Thứ ba là 2 ảnh toàn thân, nhìn thẳng không quá 06 tháng;

- Thứ tư là Biên bản xác nhận của UBND hoặc Công an cấp xã nơi phát hiện trẻ bị bỏ rơi lập; hoặc Giấy chứng tử của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của trẻ em là đã chết; hoặc quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của người được giới thiệu làm con nuôi đã mất tích; hoặc quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của người được giới thiệu làm con nuôi mất năng lực hành vi dân sự.

- Cuối cùng là Quyết định tiếp nhận đối với trẻ em tại cơ sở nuôi dưỡng.

Bước 1: Lập hồ sơ người nhận con nuôi và người được giới thiệu làm con nuôi

Bước 2: Gửi hồ sơ lên Sở Tư pháp

Sở Tư pháp kiểm tra hồ sơ, lấy ý kiến; nếu xét thấy trường hợp này có đủ điều kiện trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định.

Bước 3: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định

Thời hạn 15 ngày từ ngày nhận được hồ sơ thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định cho người nước ngoài thường trú ở Việt Nam nhận con nuôi;

Nếu từ chối thì phải trả lời cho người nhận con nuôi bằng văn bản có nêu rõ lý do.

Bước 4: Sở Tư pháp đăng ký việc nuôi con nuôi và tổ chức lễ giao nhận con nuôi tại trụ sở.

Lễ giao nhận này có mặt của đại diện Sở Tư pháp, cha mẹ nuôi, người được nhận làm con nuôi, đại diện cơ sở nuôi dưỡng hoặc cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ.