Thu hồi đất phi nông nghiệp, hộ gia đình được bồi thường thế nào?

Thu hồi đất phi nông nghiệp đang sử dụng, hộ gia đình, cá nhân được bồi thường những khoản nào? Được hỗ trợ tái định cư khi bị thu hồi đất không? HieuLuat giải đáp trong bài viết dưới đây.

Câu hỏi: Chào Luật sư, gia đình tôi có thửa đất thuộc trường hợp phải thu hồi (theo thông báo của thôn) gồm đất làm homestay, đất được dùng làm lò nung gốm (loại nhỏ theo công nghệ mới) và một phần diện tích đất ở của gia đình.

Xin hỏi Luật sư, khi bị thu hồi đất như tôi vừa nêu trên thì gia đình tôi nhận được khoản đền bù, bồi thường như thế nào?

Chúng tôi có được tái định cư không?

Chào bạn, bồi thường khi thu hồi đất phi nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng được thực hiện theo quy định của pháp luật đất đai.

Cụ thể, việc bồi thường được tiến hành như sau:

Khoản bồi thường khi thu hồi đất phi nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân gồm những gì?

Trước hết, đất phi nông nghiệp theo quy định của pháp luật đất đai bao gồm đất ở, đất thương mại, dịch vụ, đất sản xuất phi nông nghiệp, đất làm gốm…

Hộ gia đình, cá nhân được sử dụng đất phi nông nghiệp theo một trong hai hình thức sau đây:

• Được Nhà nước giao hoặc công nhận quyền sử dụng đất: Ví dụ như đất ở…;

• Thuê đất: Ví dụ đối với đất làm gốm, đất thương mại dịch vụ (đất làm homestay), đất có sở sản xuất phi nông nghiệp (đất được sử dụng làm lò nung gốm)...

  • Việc thuê đất có thể là thuê đất trả tiền thuê hàng năm hoặc thuê đất trả tiền thuê một lần cho cả thời gian thuê;

Tùy thuộc từng loại đất, hình thức sử dụng đất phi nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân mà các khoản bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất có sự phân biệt.

Cụ thể, căn cứ Luật Đất đai 2013, Nghị định 47/2014/NĐ-CP, các khoản bồi thường tương ứng với từng trường hợp gồm:

Thứ nhất, bồi thường khi thu hồi đất ở của hộ gia đình cá nhân

• Bồi thường về đất nếu đã có sổ hoặc đủ điều kiện cấp sổ đỏ nhưng chưa được cấp;

• Bồi thường bằng tiền tương ứng với giá trị đất được bồi thường nếu địa phương không có quỹ đất để bồi thường;

• Bồi thường về tài sản trên đất (nhà ở, công trình xây dựng) hợp pháp bị thiệt hại do thu hồi đất;

• Bồi thường cây trồng, vật nuôi (ví dụ cây vườn, vật nuôi là sinh kế của gia đình) trên đất phi nông nghiệp;

Thứ hai, bồi thường khi thu hồi đất phi nông nghiệp không phải là đất ở

• Bồi thường về đất tương ứng với mục đích sử dụng của loại đất bị thu hồi và trong thời gian thuê đất còn lại nếu đất bị thu hồi thỏa mãn toàn bộ điều kiện:

  • Đã được cấp sổ đỏ hoặc đủ điều kiện được cấp nhưng chưa cấp;

  • Không là đất thuê trả tiền thuê hàng năm;

  • Không là đất thuê trả tiền thuê một lần nhưng thuộc đối tượng được miễn tiền thuê đất;

  • Địa phương nơi tiến hành thu hồi đất còn quỹ đất để bồi thường;

• Bồi thường về chi phí đầu tư vào đất còn lại nếu thỏa mãn điều kiện:

  • Có hồ sơ, tài liệu, chứng từ chứng minh đã đầu tư vào đất. Nếu không có hồ sơ chứng minh thì căn cứ vào Quyết định của từng địa phương có đất bị thu hồi để xác định;

  • Chi phí đầu tư vào đất còn lại không có nguồn gốc là tiền từ Ngân sách Nhà nước theo quy định;

  • Các chi phí đầu tư vào đất còn lại gồm: Chi phí san lấp mặt bằng, chi phí làm tăng/gia cố khả năng chịu lực chống rung, sụt lún đất, chi phí đầu tư khác phù hợp với mục đích sử dụng đất;

    ​Các khoản bồi thường khi thu hồi đất phi nông nghiệp

• Bồi thường về tài sản trên đất:

  • Tài sản trên đất là công trình xây dựng được tạo lập hợp pháp nhưng bị thiệt hại do Nhà nước thu hồi đất thì được đền bù, bồi thường;

  • Mức bồi thường được tính bằng thiệt hại thực tế nếu phần còn lại sau khi thu hồi vẫn đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật để sử dụng hoặc bồi thường bằng giá trị xây dựng mới của công trình nếu phải tháo dỡ toàn bộ/hoặc phần còn lại không đảm bảo tiêu chuẩn;

  • Tài sản được bồi thường khi Nhà nước thu hồi phải là tài sản được hộ gia đình, cá nhân tạo lập hợp pháp trên đất;

• Bồi thường về vật nuôi, cây trồng (nếu có) trên đất:

  • Tương tự, cây trồng, vật nuôi trên đất cũng phải được hộ gia đình, cá nhân tạo lập hợp pháp;

  • Việc thu hồi đất dẫn đến thiệt hại đối với cây trồng, vật nuôi;

Như vậy, khi thu hồi đất phi nông nghiệp, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có thể nhận được các khoản bồi thường như bồi thường về đất, chi phí đầu tư vào đất còn lại,...

Tùy thuộc loại đất nông nghiệp bị thu hồi, hình thức sử dụng đất mà hộ gia đình, cá nhân được bồi thường với những khoản khác nhau.

Được tái định cư nếu thu hồi đất phi nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân không?

Trước hết, tái định cư là hình thức hỗ trợ đối với người có đất bị thu hồi và được cấp có thẩm quyền quyết định bằng phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

Biện pháp hỗ trợ tái định cư được áp dụng để đảm bảo người có đất bị thu hồi phải có chỗ ở.

Căn cứ Điều 83, Điều 86 Luật Đất đai 2013, Điều 6, Điều 22 Nghị định 47/2014/NĐ-CP, điều kiện được hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất phi nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân là:

• Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất ở mà phải di chuyển chỗ ở

  • Tức là hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi toàn bộ phần diện tích đất ở và phần diện tích còn lại không đủ để ở theo tiêu chuẩn của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có đất bị thu hồi;

• Và hộ gia đình, cá nhân không còn chỗ ở nào khác trong phạm vi địa bàn cấp xã nơi có đất bị thu hồi;

• Hộ gia đình, cá nhân đủ điều kiện để được nhận bồi thường về đất/hoặc không đủ điều kiện được bồi thường về đất nhưng phải di chuyển chỗ ở và được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao đất ở tái định cư có thu tiền sử dụng đất/hoặc được thuê, thuê mua nhà ở tái định cư;

• Biện pháp hỗ trợ tái định cư được thực hiện bằng việc giao suất đất ở tái định cư/nhà ở tái định cư hoặc bằng khoản tiền tái định cư (tiền chênh lệch giữa giá trị tài sản bị thu hồi và giá của suất nhà ở/đất ở tái định cư);

Điều này cũng có nghĩa rằng, hỗ trợ tái định cư chỉ phát sinh trong trường hợp gia đình bạn bị thu hồi đất phi nông nghiệp là đất ở và phải thỏa mãn các điều kiện luật định như chúng tôi đã nêu trên.

Điều kiện tái định cư khi thu hồi đất phi nông nghiệp

Kết luận: Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất phi nông nghiệp là đất ở thì có thể được hỗ trợ tái định cư bằng suất đất/suất nhà tái định cư.

Tuy nhiên, điều kiện cơ bản được hỗ trợ tái định cư là hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi toàn bộ diện tích đất ở hoặc phần còn lại sau khi thu hồi không đảm bảo điều kiện để ở theo quy định.

Do chúng tôi chưa tiếp cận được đầy đủ thông tin từ bạn nên chưa có kết luận chính xác nhất cho câu hỏi có được hỗ trợ tái định cư khi gia đình bạn bị thu hồi đất phi nông nghiệp hay không.

Đối chiếu với giải đáp của chúng tôi và thực tế thu hồi, bạn tự rút ra kết luận cho mình.

Trên đây là giải đáp về thu hồi đất phi nông nghiệp, nếu còn băn khoăn, bạn đọc vui lòng liên hệ  19006199 để được hỗ trợ, giải đáp sớm nhất.