Bắt buộc chữa bệnh là biện pháp tư pháp được quy định trong Bộ luật Hình sự. Vậy trình tự, thủ tục bắt buộc chữa bệnh thực hiện như thế nào? Tham khảo bài viết sau.
Trình tự, thủ tục bắt buộc chữa bệnh mới nhất
Trình tự, thủ tục bắt buộc chữa bệnh mới nhất
Căn cứ Điều 449 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về trình tự, thủ tục áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh trong giai đoạn điều tra như sau:
Khi Cơ quan điều tra trưng cầu giám định pháp y tâm thần mà kết quả giám định xác định bị can mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi thì Cơ quan điều tra gửi văn bản đề nghị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh cùng kết luận giám định cho Viện kiểm sát cùng cấp để xem xét, quyết định.
Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị của Cơ quan điều tra cùng kết luận giám định, Viện kiểm sát quyết định áp dụng biện pháp chữa bệnh đối với bị can hoặc yêu cầu Cơ quan điều tra trưng cầu giám định bổ sung, giám định lại nếu thấy chưa đủ căn cứ để quyết định.
Lưu ý: Trường hợp Viện kiểm sát ra quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh thì Cơ quan điều tra phải ra quyết định tạm đình chỉ hoặc đình chỉ điều tra đối với bị can.
Theo đó, trình tự, thủ tục bắt buộc khám chữa bệnh được thực hiện khi cơ quan có thẩm quyền điều tra trưng cầu giám định pháp y về tâm thần. Sau khi xác định được đối tượng mắc bệnh tâm thần, mất năng lực điều khiển hành vi cơ quan sẽ gửi văn bản đề nghị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.
Trong thời hạn 03 ngày tính kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị, Viện kiểm sát quyết định áp dụng 02 trường hợp:
Thực hiện công tác chữa bệnh cho bị can, bị cáo;
Yêu cầu cơ quan điều tra trưng cầu giám định bổ sung, giám định lại bệnh án nếu thấy chưa đủ căn cứ để quyết định.
Thời gian bắt buộc chữa bệnh được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù?
Thời gian bắt buộc chữa bệnh được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù?
Căn cứ theo Điều 49 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về bắt buộc chữa bệnh như sau:
Đối với người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi mắc bệnh, Viện kiểm sát hoặc Tòa án căn cứ vào kết luận giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh.
Đối với người phạm tội trong khi có năng lực trách nhiệm hình sự nhưng trước khi bị kết án đã mắc bệnh tới mức mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì căn cứ vào kết luận giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần, Tòa án có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh.
Sau khi khỏi bệnh, người đó có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.
Đối với người đang chấp hành hình phạt tù mà bị bệnh tới mức mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì căn cứ vào kết luận giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần, Tòa án có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh.
Sau khi khỏi bệnh, nếu không có lý do khác để miễn chấp hành hình phạt, thì người đó phải tiếp tục chấp hành hình phạt.
Thời gian bắt buộc chữa bệnh được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù.
Như vậy, theo quy định hiện nay thì người thực hiện hành vi gây nguy hiểm cho xã hội trong khi mắc bệnh tâm thần, bệnh khác dẫn đến không điều khiển được hành vi của mình hoặc người phạm tội nhưng trước khi kết án lại bị mắc bệnh đến mức mất nhận thức, không điều khiển được hành vi sẽ phải bắt buộc chữa bệnh.
Và thời gian chấp hành bắt buộc chữa bệnh sẽ được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù theo quy định.
Thẩm quyền ban hành quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh
Căn cứ Điều 447 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về điều kiện và thẩm quyền áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh
Khi có căn cứ cho rằng người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội không có năng lực trách nhiệm hình sự theo quy định thì tuỳ từng giai đoạn tố tụng, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án phải trưng cầu giám định pháp y tâm thần.
Căn cứ kết luận giám định pháp y tâm thần, Viện kiểm sát quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh trong giai đoạn điều tra, truy tố; Tòa án quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh trong giai đoạn xét xử và thi hành án.
Theo đó, có 02 cơ quan có thẩm quyền áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.
Viện kiểm sát có thẩm quyền áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh trong các giai đoạn:
Điều tra;
Truy tố;
Ngoài ra Tòa án cũng có thẩm quyền quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh trong giai đoạn:
Xét xử;
Thi hành án.
Trên đây là thông tin về Trình tự, thủ tục bắt buộc chữa bệnh được quy định thế nào? Nếu còn vấn đề nào thắc mắc, hay gặp khó khăn trong các vấn đề pháp lý khác hãy liên hệ với chúng tôi qua tổng đài: 
19006192 để được hỗ trợ.
Tác giả: Minh Nguyệt 
