Nhiều người chưa đăng ký kết hôn đã có con, hoặc có con ngoài giá thú. Muốn đổi họ cho con ngoài giá thú được không? Thủ tục đổi họ cho con ngoài giá thú...
Thế nào là con ngoài giá thú?
Theo quy định pháp luật Việt Nam hiện nay, chưa có văn bản cụ thể quy định thế nào là con ngoài giá thú. Tuy nhiên, trên thực tế, con ngoài giá thú có thể phát sinh trong các trường hợp:
- Nam và nữ sống chung với nhau như vợ chồng, có con nhưng không đăng ký kết hôn.
- Đã có vợ hoặc chồng nhưng sống chung như chồng hoặc vợ với người khác và có con với người đó.
- Vợ và chồng đã ly hôn sau đó tái hợp và có con nhưng không có con.
Theo đó, có thể hiểu con ngoài giá thú là con chung, nhưng cha mẹ không phải vợ chồng, không có quan hệ hôn nhân được xác lập theo quy định pháp luật (không đăng ký kết hôn).
Thủ tục đổi họ cho con ngoài giá thú
* Có thể đổi họ cho con ngoài giá thú không?
- Căn cứ Điều 26 Luật Hộ tịch 2014, việc thay đổi họ tên, chữ đệm trong trên của một người trên giấy khai sinh phải tuân theo quy định của pháp luật dân sự.
Cụ thể, đối với con dưới 18 tuổi muốn đổi họ phải được sự đồng ý của cha, mẹ và phải nêu trong tờ khai đề nghị đổi họ cho con. Trường hợp con từ đủ 9 tuổi trở lên cha mẹ muốn đổi họ cho con phải có sự đồng ý của con.
- Con ngoài giá thú vì cha mẹ không có đăng ký kết hôn nên khi sinh ra con có thể mang họ cha hoặc mẹ tùy theo yêu cầu của người đăng ký khai sinh. Con muốn thay đổi họ theo họ cha hoặc mẹ khác với họ đã đăng ký trên giấy khai sinh phải thực hiện thủ tục nhận cha, mẹ, con theo quy định pháp luật.
- Ngoài ra trong trường hợp có đủ căn cứ chứng minh sai sót của cán bộ công chức làm công tác hộ tịch thì cha hoặc mẹ có thể yêu cầu đổi họ lại cho con ngoài giá thú theo thủ tục cải chính hộ tịch.
Như vậy, có thể thay đổi họ cho con ngoài giá thú theo yêu cầu thay đổi, cải chính hộ tịch khi có đủ căn cứ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con hoặc khi có sai sót của công chức hộ tịch.
* Thủ tục đổi họ cho con ngoài giá thú
Theo Điều 27, 28 Luật Hộ tịch 2014, thủ tục thay đổi họ cho con ngoài giá thú thực hiện như sau:
Bước 1: Nộp tờ khai
Người yêu cầu thay đổi họ cho con ngoài giá thú nộp tờ khai theo mẫu và các giấy tờ liên quan (căn cứ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con; căn cứ chứng minh sai sót…) đến UBND cấp xã nơi đăng ký hộ tịch cho con trước đây hoặc nơi cư trú của cá nhân có thẩm quyền.
Bước 2: Tiếp nhận hồ sơ
Trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, cơ quan tiếp nhận xem xét tính hợp lệ của hồ sơ. Trường hợp cần xác minh thì thời hạn xác minh kéo dài thêm không quá 03 ngày làm việc.
Bước 3: Xác nhận thay đổi, cải chính thông tin hộ tịch
Nếu hồ sơ hợp lệ, xét thấy việc thay đổi họ cho con là hợp lý, đủ cơ sở, công chức tư pháp - hộ tịch thực hiện:
- Ghi nội dung thay đổi vào Sổ hộ tịch;
- Cùng người yêu cầu thay đổi họ ký vào Sổ hộ tịch;
- Ghi nội dung thay đổi vào Giấy khai sinh;
- Báo cáo Chủ tịch UBND cấp xã để thực hiện cấp trích lục cho người yêu cầu.
Lưu ý:
- Trường hợp đăng ký thay đổi họ cho con không phải tại nơi đăng ký khai sinh trước đây thì UBND cấp xã gửi bản sao trích lục hộ tịch kèm thông báo bằng văn bản đến UBND nơi đăng ký hộ tịch trước đây để ghi vào Sổ hộ tịch.
- Trường hợp nơi đăng ký hộ tịch trước đây là Cơ quan đại diện thì UBND cấp xã phải gửi bản sao trích lục hộ tịch kèm thông báo bằng văn bản đến Bộ Ngoại giao để chuyển đến Cơ quan đại diện ghi vào Sổ hộ tịch.
Con ngoài giá thú mang họ của ai?
Họ, tên của một người không căn cứ vào quan hệ hôn nhân của cha mẹ người đó, nên con ngoài giá thú vẫn có quyền có họ tên dựa trên họ của cha, mẹ đẻ.
Cụ thể theo Điều 26 Bộ luật Dân sự 2015, họ của con ngoài giá thú được xác định là họ của cha, mẹ đẻ hoặc theo thỏa thuận của cha, mẹ. Trường hợp cha mẹ không có thỏa thuận, họ của con được xác định theo tập quán. Trường hợp chưa xác định được cha đẻ thì có thể để họ của con là họ của mẹ đẻ.
Như vậy, con ngoài giá thú có thể mang họ của:
- Cha đẻ;
- Mẹ đẻ;
- Theo thỏa thuận của cha, mẹ;
- Theo tập quán (nếu không có thỏa thuận).
Trên đây là một số thông tin về có thủ tục đổi họ cho con ngoài giá thú theo quy định pháp luật mà chúng tôi cung cấp đến bạn đọc. Nếu có thắc mắc liên quan đến việc đăng ký hộ tịch, cải chính, thay đổi thông tin hộ tịch, bạn đọc vui lòng liên hệ đến tổng đài: 1900.6199 để được tư vấn, hỗ trợ.
Tác giả: Minh Nguyệt 
