Thế nào là nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước?
Tại Điều 80 Luật Nhà ở 2014 quy định về các loại nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước gồm:
- Nhà ở công vụ được Nhà nước xây dựng bằng ngân sách Nhà nước hoặc nhà ở do Nhà nước xác lập quyền sở hữu.
- Nhà ở để phục vụ tái định cư do Nhà nước đầu tư bằng vốn ngân sách Nhà nước,
- Nhà ở xã hội do Nhà nước đầu tư bằng vốn ngân sách Nhà nước, trái phiếu, công trái quốc gia, vốn hỗ trợ phát triển chính thức.
- Nhà ở cũ có nguồn gốc do Nhà nước đầu tư, xây dựng bằng ngân sách Nhà nước hoặc được xác lập thuộc sở hữu Nhà nước và đang cho, cá nhân, hộ gia đình thuê.
Điều kiện và thủ tục mua bán nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước
- Điều kiện về đối tượng mua nhà ở: căn cứ khoản 1 Điều 63 và khoản 1 Điều 57 Nghị định 99/2015/NĐ-CP quy định người mua nhà ở cũ thuộc sở hữu nhà nước phải là người đang thực tế sử dụng nhà ở và có nhu cầu tiếp tục thuê nhà ở đó
Ngoài ra, người mua nhà còn phải đáp ứng thêm các điều kiện sau:
+ Có tên trong hợp đồng thuê nhà ở và có hợp đồng thuê nhà ở ký với đơn vị quản lý vận hành nhà ở;
+ Đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp đủ tiền thuê và đóng đầy đủ các chi phí khác có liên quan đến việc quản lý vận hành nhà ở tính đến thời điểm ký hợp đồng mua bán nhà ở;
+ Phải có văn bản đề nghị mua nhà ở cũ mà mình đang thuê.
- Điều kiện về nhà ở: căn cứ khoản 3 Điều 63 Nghị định 99/2015/NĐ-CP quy định nhà ở phải không thuộc diện đang có tranh chấp, khiếu kiện; không thuộc trường hợp nhà ở không được bán như: (nhà đã có quyết định thu hồi, nhà nằm trong khu vực quy hoạch xây dựng nhà công vụ, công trình trọng điểm quốc gia, nhà ở gắn liền với di tích lịch sử, văn hóa đã được xếp hạng, nhà chung cư bị hư hỏng, có nguy cơ sập đổ…)
- Về thẩm quyền bán nhà ở: Điều 64 Nghị định Nghị định 99/2015/NĐ-CP quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Bộ Quốc phòng chịu trách nhiệm về việc bán nhà ở.
- Thủ tục mua bán nhà cũ thuộc sở hữu Nhà nước: căn cứ Điều 69 Nghị định 99/2015/NĐ-CP được bổ sung, bổ sung một số điều tại khoản 16 Điều 1 Nghị định 30/2021/NĐ-CP quy định:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
+ Đơn đề nghị (theo mẫu ban hành kèm theo Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định Nghị định 30/2021/NĐ-CP);
+ Căn cước công dân còn giá trị/Chứng minh nhân dân hoặc thẻ quân nhân (nếu người đề nghị mua nhà là quân nhân);
+ Hộ khẩu gia đình hoặc Giấy chứng nhận kết hôn (nếu là vợ chồng);
+ Hợp đồng thuê nhà ở hợp pháp (bản chính);
+ Các loại tài liệu chứng minh người mua nhà đã nộp đủ tiền thuê nhà ở và chi phí có liên quan đến việc quản lý vận hành nhà ở đến thời điểm nộp hồ sơ đề nghị mua nhà ở;
+ Nếu là đối tượng được miễn, giảm tiền mua nhà ở thì phải có tài liệu chứng minh kèm theo (nếu có).
Bước 2: Trình tự và thủ tục thực hiện
Người đề nghị nộp 01 bộ hồ sơ hợp lệ đến đơn vị đang quản lý vận hành nhà ở hoặc đến cơ quan quản lý nhà ở (do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định);
Cơ quan tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ, ghi giấy biên nhận đồng thời thông báo ngày trả kết quả. Trường hợp hồ sơ không có đủ thì cơ quan tiếp nhận hướng dẫn bổ sung hồ sơ.
Bước 3: Thời hạn giải quyết và kết quả
Sở Xây dựng có trách nhiệm tổ chức họp để xác định giá bán nhà ở, quyền sử dụng đất. Sau khi Hội đồng xác định giá bán nhà ở đã xác định giá bán nhà ở, quyền sử dụng đất, Sở Xây dựng lập danh sách kèm theo văn bản xác định giá trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Căn cứ vào báo cáo Uỷ ban nhân dân tỉnh hoặc Bộ Quốc phòng xem xét, ban hành quyết định bán nhà ở cũ. Sau khi nhận quyết định bán nhà ở cũ, đơn vị đang quản lý vận hành nhà ở thông báo cho người mua nhà biết thời gian cụ thể để ký kết hợp đồng mua bán nhà ở với cơ quan quản lý nhà ở;
Việc cấp Giấy chứng nhận được thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai. Thời gian thực hiện bán nhà ở cũ là không quá 45 ngày, kể từ ngày đơn vị quản lý vận hành nhà ở nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Như vậy, việc mua bán nhà ở thuộc sở hữu của Nhà nước được thực hiện theo quy trình mà chúng tôi đã phân tích ở trên.
Nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước được quản lý và sử dụng trên nguyên tắc gì?
- Nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước phải được các đơn vị, tổ chức, cá nhân sử dụng đúng mục đích, tránh thất thoát, lãng phí,
- Việc bán, cho thuê mua, cho thuê… sử dụng nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước phải thực hiện theo đúng quy định.
- Đối với nhà ở xã hội thì được xây dựng để cho thuê, cho thuê mua; riêng đối với nhà ở công vụ thì chỉ được sử dụng để cho thuê.
- Người thuê nhà ở công vụ khi thuộc diện phải chuyển đi nơi khác (do thuộc diện bị thu hồi) hoặc không còn đủ điều kiện được thuê nhà ở hoặc có một trong các hành vi vi phạm quy định về sử dụng, quản lý nhà ở thì phải trả lại nhà ở công vụ cho Nhà nước.
Như vậy, việc quản lý và sử dụng nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước phải tuân thủ theo đúng nguyên tắc mà chúng tôi đã phân tích ở trên.
Trên đây là giải đáp thắc mắc về nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước. Bạn vui lòng liên hệ 
19006192 để được hỗ trợ nếu còn thắc mắc.
Tác giả: Minh Nguyệt 
