Trường hợp nào phạm nhân không được lao động ngoài trại giam?

Chế độ lao động của phạm nhân là một trong những chế độ chính sách theo quy định của pháp luật thi hành án hình sự. Phạm nhân lao động có thể được nhận tiền thưởng, tiền công hoặc được biểu dương, khen thưởng, cũng là căn cứ để xét giảm thời gian thi hành án,...  Trong đó, chỉ có những phạm nhân đạt tiêu chuẩn mới được phép thực hiện lao động ngoài trại giam giữ.

Câu hỏi: Chào Luật sư, tôi có vấn đề mong muốn được giải đáp như sau: Chế độ lao động của phạm nhân được pháp luật quy định như thế nào? Tôi được biết theo chính sách mới của Nhà nước, phạm nhân được quyền thực hiện các công việc, lao động ngoài phạm vi trại giam giữ. Luật sư có thể cho tôi biết, phạm nhân đạt được những điều kiện như thế nào thì được cho phép lao động ngoài trại giam?

Chào bạn, liên quan đến chế độ lao động của phạm nhân mà bạn đang quan tâm, chúng tôi giải đáp cho bạn như sau:

Quy định chung về chế độ lao động của phạm nhân là gì?

Phạm nhân đang chấp hành bản án tại các trại giam giữ có quyền tham gia lao động sản xuất theo quy định pháp luật. Căn cứ Điều 32 Luật thi hành án hình sự 2019 quy định chế độ lao động của phạm nhân như sau:

Một là, phạm nhân được tổ chức lao động phù hợp với độ tuổi, sức khỏe và đáp ứng yêu cầu quản lý, giáo dục, hòa nhập cộng đồng;

Hai là, việc lao động của phạm nhân phải chịu sự giám sát, quản lý của trại giam, trại tạm giam;

Ba là, thời giờ lao động của phạm nhân không quá 08 giờ trong 01 ngày và 05 ngày trong 01 tuần. Phạm nhân được nghỉ vào các ngày chủ nhật, lễ, tết theo quy định của pháp luật.

Trong trường hợp đột xuất hoặc thời vụ, Giám thị trại giam có thể yêu cầu phạm nhân làm thêm giờ nhưng không được vượt quá tổng số giờ làm thêm trong ngày theo quy định của pháp luật về lao động. Nếu phạm nhân lao động thêm giờ hoặc lao động trong ngày nghỉ thì được nghỉ bù hoặc được bồi dưỡng bằng tiền, hiện vật theo quy định pháp luật;

Bốn là, các trại giam phải áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động cho phạm nhân trong quá trình làm việc;

Năm là, phạm nhân nữ được bố trí làm công việc phù hợp với giới tính. Không được bố trí những công việc không sử dụng lao động nữ theo quy định của pháp luật về lao động;

Sáu là, phạm nhân bị bệnh hoặc có nhược điểm về thể chất, tâm thần thì được miễn hoặc giảm thời gian lao động tùy mức độ, tính chất của bệnh và trên cơ sở chỉ định của y tế trại giam, trại tạm giam;

Bảy là, phạm nhân được nghỉ lao động trong các trường hợp sau đây:

+ Phạm nhân bị bệnh, không đủ sức khỏe lao động và được y tế trại giam xác nhận;

+ Phạm nhân đang điều trị tại cơ sở y tế;

+ Phạm nhân có con dưới 36 tháng tuổi đang ở cùng mẹ trong trại giam mà bị bệnh và phải được y tế trại giam xác nhận;

+ Phạm nhân nữ có thai được nghỉ lao động trước và sau khi sinh con theo quy định của pháp luật về lao động.

Như vậy, chế độ lao động chung của phạm nhân được quy định theo Luật Thi hành án hình sự 2019 như chúng tôi đã nêu trên

Nguyên tắc cho phép phạm nhân được lao động ngoài trại giam là gì?

Nghị quyết 54/2022/NQ-QH15 (hiệu lực từ ngày 01/07/2022 và hết hiệu lực vào ngày 01/07/2027) về thí điểm mô hình tổ chức lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam có một số quy định liên quan đến hoạt động lao động của phạm nhân ngoài trại giam như sau:

Một là, nguyên tắc tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam được thực hiện theo quy định tại khoản 3 Nghị quyết 54/2022/NQ-QH15

+ Bảo đảm an ninh, an toàn trong quá trình tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam;

+ Phục vụ hiệu quả công tác giáo dục cải tạo, tái hòa nhập cộng đồng cho phạm nhân, đồng thời, tạo điều kiện giúp phạm nhân tìm kiếm việc làm sau khi chấp hành xong án phạt tù;

+ Phạm nhân tham gia hoạt động lao động, hướng nghiệp, học nghề ngoài trại giam phải trên cơ sở tự nguyện, bình đẳng, được trả một phần công lao động và thực hiện quyền, nghĩa vụ theo quy định của Luật Thi hành án hình sự 2019;

+ Thu nhập của tổ chức hợp tác với trại giam từ kết quả lao động, hướng nghiệp, học nghề của phạm nhân ngoài trại giam trong thời gian thí điểm được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp;

+ Ngành, nghề tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam là ngành, nghề sản xuất hàng hóa tiêu thụ trong nước theo quy định của pháp luật.

Như vậy, khi thực hiện tổ chức cho phạm nhân lao động ngoài trại giam các trại giam, ban quản lý trại giam và các cơ quan có thẩm quyền phải thực hiện đúng theo nguyên tắc nêu trên.

Những trường hợp nào phạm nhân không được lao động ngoài trại giam?

Khoản 4 Nghị quyết 54/2022/NQ-QH15 quy định những phạm nhân thuộc một trong số những đối tượng sau đây thì không được đưa ra khu ra khu lao động, hướng nghiệp, dạy nghề ngoài trại giam. Cụ thể gồm:

Một là, phạm nhân phạm một trong các tội về xâm phạm an ninh quốc gia, phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh;

Hai là, phạm nhân đã bị kết án từ 02 lần trở lên;

Ba là, phạm nhân tái phạm nguy hiểm;

Bốn là, phạm nhân là người tổ chức trong vụ án đồng phạm về tội đặc biệt nghiêm trọng;

Năm là, phạm nhân có thời gian chấp hành án phạt tù còn lại trên 07 năm;

Sáu là, phạm nhân là người nước ngoài;

Bảy là, phạm nhân đang mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A theo quy định của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm;

Tám là, phạm nhân dưới 18 tuổi;

Chín là, phạm nhân từ đủ 60 tuổi trở lên;

Mười là, phạm nhân đang xếp loại chấp hành án phạt tù loại “Kém”;

Mười một là, phạm nhân đã có hành vi trốn khỏi cơ sở giam giữ hoặc trốn khỏi cơ sở giáo dục bắt buộc;

Mười hai là, phạm nhân thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 32 của Luật Thi hành án hình sự 2019.

Trong đó, khoản 3, khoản 4 Điều 32 Luật Thi hành án hình sự 2019 như sau:

Điều 32. Chế độ lao động của phạm nhân

…

3. Phạm nhân bị bệnh hoặc có nhược điểm về thể chất, tâm thần thì tùy mức độ, tính chất của bệnh và trên cơ sở chỉ định của y tế trại giam, trại tạm giam được miễn hoặc giảm thời gian lao động.

4. Phạm nhân được nghỉ lao động trong các trường hợp sau đây:

a) Phạm nhân bị bệnh, không đủ sức khỏe lao động và được y tế trại giam xác nhận;

b) Phạm nhân đang điều trị tại cơ sở y tế;

c) Phạm nhân có con dưới 36 tháng tuổi đang ở cùng mẹ trong trại giam mà bị bệnh, được y tế trại giam xác nhận;

d) Phạm nhân nữ có thai được nghỉ lao động trước và sau khi sinh con theo quy định của pháp luật về lao động.

Như vậy, có 12 đối tượng được quy định như trên không được phép tham gia lao động ngoài trại giam.

Trên đây là giải đáp thắc mắc về trường hợp phạm nhân không được lao động ngoài trại giam​​, nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ  19006192 để được hỗ trợ.