Thừa kế tài sản trong trường hợp một người có nhiều vợ, chồng hợp pháp đều có thể phát sinh nhiều tranh chấp, mâu thuẫn bởi có thể có nhiều người cùng được hưởng tài sản từ người mất. Trong trường hợp cha mất thì vợ hai của cha có được hưởng di sản thừa kế là tài sản chung của cha và người vợ cả không?
Sau khi ly hôn được ít năm, mẹ tôi mất đột ngột do bị đột quỵ, lúc này, ba mẹ chưa kịp thỏa thuận việc phân chia tài sản chung. Mẹ tôi mất được vài năm thì ba tôi lấy vợ khác (có đăng ký kết hôn theo quy định pháp luật). Tôi muốn Luật sư giải đáp cho tôi những vấn đề liên quan đến tài sản chung của ba và mẹ tôi như sau:
2. Người vợ thứ 2 của ba mình có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án chia tài sản thừa kế là đất đai đứng tên của ba và mẹ mình không? Trân trọng cảm ơn Luật sư đã nghiên cứu tình huống của gia đình tôi và giải đáp thắc mắc.
Chào bạn, liên quan đến việc phân chia tài sản riêng của chồng (ba của bạn), chúng tôi xin được giải đáp như sau:
Vợ hai có được hưởng hưởng di sản thừa kế từ chồng không?
Trước tiên, với thông tin mà bạn cung cấp, chúng tôi hiểu rằng:
- Tài sản mà bạn đang muốn chúng tôi hỗ trợ giải đáp về việc phân chia di sản là quyền sử dụng thửa đất chung của bố mẹ bạn (bố bạn và người vợ đầu tiên);
- Trước khi mất ba, mẹ bạn đều không để lại di chúc;
- Những người thừa kế của ba, mẹ bạn đều không từ chối hoặc thuộc trường hợp không được hưởng di sản thừa kế theo định pháp luật.
Pháp luật dân sự quy định, người có tài sản (không phân biệt là tài sản chung hay tài sản riêng trong thời kỳ hôn nhân) có quyền lập di chúc định đoạt tài sản của mình/hoặc không lập di chúc để tài sản được chia theo pháp luật.
Do không có di chúc, nên tài sản là đất đai của ba mẹ bạn sẽ được chia thừa kế theo pháp luật. Căn cứ theo quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 về người thừa kế:
Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
…
Và căn cứ Điều 655 Bộ luật Dân sự 2015
Điều 655. Việc thừa kế trong trường hợp vợ, chồng đã chia tài sản chung; vợ, chồng đang xin ly hôn hoặc đã kết hôn với người khác
1. Trường hợp vợ, chồng đã chia tài sản chung khi hôn nhân còn tồn tại mà sau đó một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản.
2. Trường hợp vợ, chồng xin ly hôn mà chưa được hoặc đã được Tòa án cho ly hôn bằng bản án hoặc quyết định chưa có hiệu lực pháp luật, nếu một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản.
3. Người đang là vợ hoặc chồng của một người tại thời điểm người đó chết thì dù sau đó đã kết hôn với người khác vẫn được thừa kế di sản.
=> Suy ra, mẹ bạn mất sau khi bố mẹ bạn đã giải quyết việc ly hôn và bố bạn không thuộc một trong những trường hợp được hưởng thừa kế theo quy định tại Điều 655 Bộ luật Dân sự 2015 nên bố bạn sẽ không là người được hưởng tài sản thừa kế từ mẹ bạn.
Do vậy, những người được hưởng di sản thừa kế của mẹ bạn bao gồm: Bố mẹ đẻ của mẹ bạn (ông bà ngoại của bạn), bố mẹ nuôi của mẹ bạn (nếu có), các con của mẹ bạn (tức bạn và các anh chị em ruột của mình, anh chị em là con nuôi hợp pháp của ) (những người này sau đây gọi chung là những người thừa kế của mẹ bạn).
Trong trường hợp tất cả những người này không từ chối hoặc không thuộc trường hợp không được hưởng quyền thừa kế theo quy định thì họ là những người được hưởng phần tài sản của mẹ bạn trong khối tài sản chung của bố mẹ bạn (½ quyền sử dụng thửa đất của mẹ bạn trong khối tài sản chung với bố bạn).
=> Nếu khi bố bạn mất thì người được hưởng thừa kế từ tài sản chung của bố bạn và người vợ thứ nhất gồm: Người vợ thứ 2 của bố bạn (do tại thời điểm bố bạn mất, bố bạn và người vợ thứ 2 vẫn là vợ chồng hợp pháp nên người vợ thứ hai của bố bạn cũng được hưởng một phần di sản thừa kế của bố bạn), các con của bố bạn (bạn và các anh chị em ruột của mình, anh chị em là con nuôi hợp pháp của bố bạn), bố mẹ đẻ của bố bạn (ông bà nội của bạn, bố mẹ nuôi của bố bạn (nếu có) (sau đây, những người này được gọi chung là những người thừa kế của bố bạn).
Tài sản mà bố bạn để lại là: ½ quyền sử dụng thửa đất của mình trong khối tài sản chung với mẹ bạn.
Lưu ý: Những người cùng hàng thừa kế của bố bạn/mẹ bạn đều được hưởng phần di sản thừa kế bằng nhau hay phần di sản thừa kế của mẹ bạn/bố bạn được chia đều cho những người được hưởng thừa kế cùng hàng của họ.
Vậy nên, từ các căn cứ và phân tích trên, người vợ thứ 2 là người có quyền được hưởng thừa kế theo pháp luật phần di sản thừa kế mà bố bạn để lại. Người vợ thứ 2 của bố bạn được nhận một phần di sản thừa kế trong ½ quyền sử dụng thửa đất của mình trong khối tài sản chung của bố mẹ bạn (bố bạn và người vợ đầu tiên).
Giải quyết tranh chấp về phân chia di sản thừa kế thế nào?
Từ những căn cứ pháp lý mà chúng tôi đã nêu trên, người vợ thứ hai của bố bạn là một trong những người được hưởng di sản thừa kế của bố bạn khi ông qua đời.
Do vậy, người vợ thứ hai của bố bạn có quyền gửi đơn yêu cầu Tòa án nhân dân có thẩm quyền phân chia tài sản thừa kế là di sản mà bố bạn để lại.
Thực tế, việc phân chia thừa kế trong trường hợp của gia đình bạn có thể được thực hiện theo 02 cách sau đây:
Cách 1: Thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế
Đây là phương án tiết kiệm được công sức, thời gian, tiền bạc nhất. Nếu những người thừa kế của mẹ bạn không muốn người vợ thứ 2 của bố bạn cùng đứng tên trên sổ hồng thì có thể đề nghị, thương lượng, thỏa thuận để bà từ chối nhận di sản hoặc tặng cho phần di sản của bà cho người khác (lúc này, những người thừa kế của mẹ bạn nên có trao đổi kỹ về điều kiện để người vợ thứ 2 của bố bạn đồng ý từ chối nhận di sản hoặc tặng cho phần di sản mà bà được hưởng).
Xem thêm: Thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế là quyền sử dụng đất thế nào?
Cách 2: Yêu cầu Tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết
Người vợ thứ hai của bố bạn hoặc những người thừa kế của bố bạn là những người có quyền gửi đơn yêu cầu Tòa án nhân dân có thẩm quyền phân chia tài sản thừa kế theo quy định pháp luật.
Lúc này, việc phân chia sẽ thực hiện theo quy định pháp luật: Những người cùng hàng thừa kế sẽ được hưởng phần di sản thừa kế bằng nhau, hay chính là phần tài sản thừa kế của bố bạn sẽ được chia đều cho những người cùng hàng thừa kế của bố bạn.
Bản án/Quyết định của Tòa án là căn cứ để các bên thực hiện thủ tục đăng ký biến động/sang tên quyền sử dụng đất khi nhận thừa kế.
Kết luận: Việc giải quyết những mâu thuẫn, tranh chấp về việc hưởng tài sản thừa kế là đất đai của người vợ hai của bố bạn và bạn có thể được giải quyết thông qua hòa giải, thương lượng để lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế theo quy định pháp luật. Trong trường hợp không thể thương lượng được thì những người thừa kế của bố bạn có quyền yêu cầu Tòa án nhân dân có thẩm quyền phân chia di sản thừa kế.
19006192 để được hỗ trợ.>> Thủ tục khởi kiện chia di sản thừa kế là đất đai đã được cấp sổ hồng thế nào?
Tác giả: Trần Điệp 
Chủ đề:
