Xây dựng nhà ở sai giấy phép xây dựng thì có bị phạt không? Nếu bị phạt thì phạt bao nhiêu? Xây dựng sai thiết kế, sai giấy phép thì có buộc phải tháo dỡ công trình không? Cùng HieuLuat giải đáp trong bài viết sau đây.
Câu hỏi: Chào Luật sư, gia đình tôi đang xây dựng công trình là nhà ở riêng lẻ tại khu vực thị trấn X ở tỉnh Y.
Khu vực xây dựng là thuộc trường hợp phải xin cấp giấy phép.
Xin hỏi Luật sư, việc xây dựng trái với giấy phép xây dựng thì có bị xử phạt vi phạm hành chính không?
Cảm ơn đã hỗ trợ.
Chào bạn, việc xây dựng nhà ở phải được thực hiện theo quy định của pháp luật về xây dựng.
Trong đó, việc xây dựng nhà ở riêng lẻ phải tuân thủ theo giấy phép xây dựng (kèm bản vẽ thiết kế) đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, cấp phép (trừ trường hợp được miễn giấy phép).
Trường hợp xây dựng nhà ở sai giấy phép, bản vẽ được phê duyệt, chủ đầu tư có thể bị phạt hành chính, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, cụ thể như sau:
Xây dựng nhà ở sai giấy phép bị phạt không?
Trước hết, theo thông tin nhận được, chúng tôi hiểu rằng việc xây dựng nhà ở của bạn thuộc trường hợp phải xin cấp giấy phép xây dựng.
Thi công công trình xây dựng phải được tiến hành theo bản vẽ thiết kế và giấy phép xây dựng đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Căn cứ Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, chủ đầu tư có thể bị phạt tiền khi xây dựng sai giấy phép xây dựng đã được cấp, bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả và có thể phải tháo dỡ công trình vi phạm.
Cụ thể, từ thông tin bạn đã cung cấp, có thể phát sinh trường hợp xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi xây dựng sai giấy phép xây dựng mới, giấy phép sửa chữa, cải tạo/hoặc giấy phép di dời công trình hoặc giấy phép xây dựng nhà ở có thời hạn.
Hành vi xây dựng sai so với loại giấy phép xây dựng được cấp | Mức phạt trong trường hợp thông thường (Đơn vị tính: Đồng) | Mức phạt đối với nhà ở riêng lẻ ở khu vực bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa (Đơn vị tính: Đồng) | Mức phạt đối với trường hợp nhà ở riêng lẻ có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng (Đơn vị tính: Đồng) | Biện pháp khắc phục hậu quả | Căn cứ pháp lý |
Giấy phép xây dựng được cấp mới | 30 - 40 triệu | 50 - 70 triệu | 100 - 120 triệu | Buộc phá dỡ công trình, phần công trình vi phạm | khoản 4, khoản 15 Điều 16 |
Giấy phép xây dựng sửa chữa, cải tạo công trình; Hoặc giấy phép di dời công trình; Hoặc giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ có thời hạn; | 15 - 20 triệu | 25 - 30 triệu | 70 - 90 triệu | khoản 6, khoản 15 Điều 16 |
Mức phạt khi xây dựng nhà ở sai giấy phép mới nhất 2023
Lưu ý:
Nếu chủ đầu tư đã bị lập biên bản vi phạm hành chính, yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm nhưng vẫn tiếp tục tái phạm thì mức phạt hành chính được áp dụng là:
Hành vi xây dựng sai so với loại giấy phép xây dựng được cấp | Mức phạt trong trường hợp thông thường (Đơn vị tính: Đồng) | Mức phạt đối với nhà ở riêng lẻ ở khu vực bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa (Đơn vị tính: Đồng) | Mức phạt đối với trường hợp nhà ở riêng lẻ có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng (Đơn vị tính: Đồng) | Biện pháp khắc phục hậu quả | Căn cứ pháp lý |
Xây dựng nhà ở riêng lẻ sai so với giấy phép đã được cấp | 100 - 120 triệu | 120 - 140 triệu | 400 - 500 triệu | Buộc phá dỡ công trình, phần công trình vi phạm | khoản 12, khoản 15 Điều 16 |
Nếu chủ đầu tư đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi xây dựng sai giấy phép nhưng tái phạm và không thuộc trường hợp bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì mức phạt được áp dụng như sau:
Hành vi xây dựng sai so với loại giấy phép xây dựng được cấp | Mức phạt trong trường hợp thông thường (Đơn vị tính: Đồng) | Mức phạt đối với nhà ở riêng lẻ ở khu vực bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa (Đơn vị tính: Đồng) | Mức phạt đối với trường hợp nhà ở riêng lẻ có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng (Đơn vị tính: Đồng) | Biện pháp khắc phục hậu quả | Căn cứ pháp lý |
Xây dựng nhà ở riêng lẻ sai so với giấy phép đã được cấp | 120 - 140 triệu | 140 - 160 triệu | 950 - 01 tỷ | Buộc phá dỡ công trình, phần công trình vi phạm | khoản 13, khoản 15 Điều 16 |
Như vậy, xây dựng nhà ở sai giấy phép đã được cấp có thể bị xử phạt vi phạm hành chính với mức xử phạt lên đến hàng trăm triệu đồng.
Chủ đầu tư còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là tháo dỡ phần công trình vi phạm.
Nếu không tự nguyện tháo dỡ còn có thể bị cưỡng chế thực hiện.
Phải tháo dỡ công trình xây dựng sai giấy phép
Xây dựng nhà ở sai thiết kế có phải tháo dỡ nhà không?
Xây dựng nhà ở sai thiết kế có cần phải tháo dỡ nhà không là câu hỏi mà nhiều người cùng quan tâm nếu đã bị lập biên bản làm việc, biên bản vi phạm hành chính.
Theo đó, bản thiết kế nhà ở riêng lẻ là bản vẽ xây dựng buộc phải có trong hồ sơ xin cấp giấy phép xây dựng.
Bản vẽ xây dựng bắt buộc phải điều chỉnh nếu không phù hợp quy định pháp luật trước khi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định cấp giấy phép xây dựng cho chủ đầu tư.
Điều này cũng có nghĩa rằng, nếu xây dựng nhà ở trái với bản vẽ thiết kế đã được phê duyệt thì cũng là xây dựng sai giấy phép do cơ quan có thẩm quyền cấp.
Cụ thể như sau:
Xây dựng sai thiết kế so với giấy phép xây dựng được cấp mới: Hay đây chính là hành vi xây dựng sai giấy phép đã được cấp và bị xử phạt với mức phạt như chúng tôi đã trình bày ở trên;
Xây dựng sai thiết kế đã được phê duyệt khi cấp giấy phép sửa chữa, cải tạo công trình:
Nếu thuộc trường hợp sửa chữa, cải tạo công trình nhưng không được miễn giấy phép: Bị xử phạt như mức chúng tôi đã nêu trên;
Nếu thuộc trường hợp được miễn theo quy định tại khoản 30 Điều 1 Luật Xây dựng 2020 thì không bị xử phạt, gồm có:
Nội dung sửa chữa, cải tạo không làm thay đổi công năng sử dụng, không làm ảnh hưởng đến an toàn kết cấu chịu lực của công trình và phải phù hợp với quy hoạch xây dựng đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt;
Công trình sửa chữa, cải tạo mặt trong và mặt ngoài của công trình không tiếp giáp với đường trong đô thị có yêu cầu quản lý kiến trúc theo quy định của cấp có thẩm quyền;
Xây dựng sai bản thiết kế kèm theo giấy phép xây dựng di dời công trình hoặc giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ có thời hạn: Mức phạt được áp dụng là mức phạt đối với hành vi xây dựng sai giấy phép đã được cấp;
Như vậy, xây dựng nhà ở sai giấy phép, xây dựng nhà ở sai thiết kế xây dựng đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, chấp thuận có thể phải chịu xử phạt vi phạm hành chính và hoặc không bị xử phạt về hành vi vi phạm.
Trên đây là giải đáp về vấn đề xây dựng nhà ở sai giấy phép, nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ 
19006199 để được hỗ trợ.
Tác giả: Trần Điệp 
