Ngày 15/5/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 106/2025/NĐ-CP với nhiều quy định cập nhật về xử phạt hành chính trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC và CNCH).
Nghị định có nhiều bổ sung quan trọng, phản ánh đúng tinh thần của Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật PCCC và CNCH, đồng thời đáp ứng yêu cầu quản lý thực tiễn trong bối cảnh hiện nay.
Mở rộng phạm vi đối tượng bị xử phạt
So với quy định hiện hành, Nghị định 106/2025/NĐ-CP đã mở rộng thêm các đối tượng có thể bị xử phạt để phù hợp với thực tế và các quy định pháp luật hiện hành.
Cụ thể, các đối tượng mới được bổ sung bao gồm: đơn vị phụ thuộc của hợp tác xã như văn phòng, chi nhánh; các tổ chức được thành lập theo Luật Thương mại; cơ quan nhà nước; Ban quản trị nhà chung cư có tư cách pháp nhân; và tổ chức được giao trực tiếp quản lý cơ sở theo quy định của Luật PCCC và CNCH.
Bổ sung hình thức xử phạt mới: đình chỉ hoạt động có thời hạn
Một điểm thay đổi đáng chú ý khác là việc quy định thêm hình thức xử phạt bổ sung là “đình chỉ hoạt động có thời hạn” đối với các hành vi tiềm ẩn nguy cơ gây cháy nổ cao. Hình thức xử phạt này được áp dụng tại nhiều điều khoản khác nhau trong Nghị định như khoản 6 Điều 18, khoản 11 Điều 20, khoản 8 Điều 21, khoản 6 Điều 23, khoản 6 Điều 24 và khoản 8 Điều 25.
Bổ sung bảy điều mới liên quan đến phương tiện và công tác PCCC
Để đồng bộ hóa với quy định của Luật PCCC và CNCH, Nghị định đã bổ sung 7 điều mới. Trong đó, Điều 19 quy định yêu cầu phải được cấp phép lưu thông đối với phương tiện phòng cháy, cứu nạn, vật liệu, cấu kiện ngăn cháy trước khi đưa vào sử dụng. Các nội dung tiếp theo lần lượt là quy định về việc trang bị và lắp đặt (Điều 20), sử dụng (Điều 21), bảo quản và bảo dưỡng phương tiện PCCC (Điều 22), cùng với yêu cầu kỹ thuật về thông gió và chống khói (Điều 23).
Đặc biệt, Điều 37 phân định rõ thẩm quyền xử phạt hành chính theo đúng chức năng, nhiệm vụ được giao. Còn Điều 38 sửa đổi, bổ sung Nghị định số 119/2017/NĐ-CP (đã được sửa đổi bởi Nghị định 126/2021/NĐ-CP), trong đó bổ sung thẩm quyền xử phạt hành chính cho Cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC và CNCH và Trưởng phòng Cảnh sát PCCC và CNCH.
Điểm mới về xử phạt VPHC trong lĩnh vực PCCC và cứu nạn, cứu hộ từ 01/7/2025 (Ảnh minh họa)Tăng cường trách nhiệm xử lý hành vi vi phạm gây cháy, chưa đến mức truy cứu hình sự
Nghị định còn bổ sung một khoản quy định mới tại 11 điều (từ Điều 11 đến Điều 25, gồm cả các Điều 13, 14, 15, 16, 18, 20, 21, 23 và 25), nhằm xử phạt hành chính đối với các hành vi để xảy ra cháy nhưng chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm hình sự. Đây là điểm hoàn toàn mới, tăng cường công cụ xử lý các hành vi có tính chất nguy hiểm nhưng trước đây chưa có chế tài tương xứng.
Nâng mức phạt tiền với các hành vi nghiêm trọng hoặc có nguy cơ cao
Một trong những thay đổi lớn của Nghị định là việc nâng mức xử phạt tiền đối với nhiều hành vi được coi là có mức độ nguy hiểm cao, hoặc có thể trực tiếp gây ra cháy nổ, cháy lan. Những hành vi này bao gồm: sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt không đúng quy định; vi phạm trong việc lắp đặt, bảo dưỡng, sử dụng thiết bị, phương tiện PCCC; thành lập và duy trì đội PCCC không đúng quy định; không đảm bảo điều kiện thoát nạn, không tự tổ chức kiểm tra định kỳ về PCCC tại cơ sở,…
Đối với các hành vi vi phạm tuy không trực tiếp gây cháy nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, mức phạt tiền cũng được điều chỉnh tăng nhẹ để tăng tính răn đe nhưng vẫn phù hợp với mức độ vi phạm. Mức phạt cao nhất áp dụng theo quy định tối đa của Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Theo Cục Cảnh sát PCCC và CNCH, việc nâng mức xử phạt tiền không chỉ nhằm đảm bảo tính pháp lý và phù hợp với tính chất vi phạm mà còn có tác dụng răn đe rõ rệt, phòng ngừa tái phạm, đồng thời nâng cao ý thức và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân và người đứng đầu cơ sở. Qua đó, góp phần giảm thiểu số vụ cháy, hạn chế thiệt hại về người và tài sản, và đảm bảo trật tự an toàn xã hội trong giai đoạn hiện nay.
Điều chỉnh thẩm quyền xử phạt phù hợp với mô hình tổ chức mới
Một điểm cập nhật cuối cùng là việc bãi bỏ thẩm quyền xử phạt hành chính của UBND cấp huyện và Trưởng Công an huyện, nhằm phù hợp với mô hình tổ chức mới theo quy định của pháp luật hiện hành. Việc này đồng thời giúp thống nhất, minh bạch hơn trong phân cấp, tránh chồng chéo thẩm quyền trong quá trình xử lý vi phạm về PCCC và CNCH.
Trên đây là thông tin về điểm mới về xử phạt VPHC trong lĩnh vực PCCC và cứu nạn, cứu hộ từ 01/7/2025.
Nếu cần giải đáp về các quy định của pháp luật, hãy gọi ngay các chuyên viên pháp lý theo số 
19006192 để được hỗ trợ
Tác giả: Bảo Hà 
