Từ 2023, không thu hồi Sổ hộ khẩu, giữ lại để làm gì?

Vấn đề thu hay không thu Sổ hộ khẩu hay thu trong trường hợp nào thu hút sự chú ý của người dân những ngày qua.

Đến hết 31/12/2022, thu Sổ hộ khẩu trong trường hợp nào?

Điều 38 Luật Cư trú 2020 quy định như sau:

Khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú đã cấp, thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú theo quy định của Luật này và không cấp mới, cấp lại Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú.

Quy định khá chung chung nên nhiều người vẫn chưa nắm rõ nếu chỉ đọc quy định này. 

Vì thế, khoản 2 Điều 26 Thông tư 55/2021/TT-BCA đã quy định cụ thể những trường hợp bị thu Sổ hộ khẩu cho đến hết năm 2022. Đó là khi người dân thực hiện các thủ tục sau (và các thủ tục này làm thay đổi thông tin trong Sổ hộ khẩu):

- Thủ tục đăng ký thường trú

- Thủ tục điều chỉnh thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú

- Thủ tục tách hộ

- Thủ tục xóa đăng ký thường trú

- Thủ tục đăng ký tạm trú

- Thủ tục gia hạn tạm trú

- Thủ tục xóa đăng ký tạm trú

Vì thế, thông tin trong Sổ hộ khẩu giấy không còn chính xác nữa (do không cập nhật sự thay đổi). Vì thế, việc người dân dùng sổ hộ khẩu cũ đi giao dịch sẽ sinh ra những thông tin sai lệch. Vì lẽ này, Sổ hộ khẩu phải được thu lại.

Khi Sổ hộ khẩu của người dân bị thu lại, cơ quan Công an sẽ cấp cho một tờ giấy xác nhận có giá trị tương đương với Sổ hộ khẩu để tạo thuận lợi cho việc giao dịch của người dân.

Đại diện Cục C06 - Bộ Công an cho biết thêm, gia đình nào không thực hiện thay đổi, bổ sung thông tin liên quan đến hộ khẩu giấy thì thông tin không bị sai lệch, vì thế cơ quan Công an không thu lại.

Tuy nhiên, hiện nay, một số nơi yêu cầu người dân đến nộp sổ hộ khẩu ngay cả khi họ không có thay đổi thông tin gì về cư trú, việc này là đi ngược lại quy định của Luật và chủ trương của Bộ Công an.

Từ năm 2023, tại sao không thu hồi Sổ hộ khẩu nữa? Giữ lại để làm gì?

Theo quy định tại khoản 3 Điều 38 Luật Cư trú năm 2020:

Kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú theo quy định của Luật này cho đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2022.

Như vậy, bắt đầu từ ngày 01/01/2023, Sổ hộ khẩu giấy sẽ chính thức không còn giá trị sử dụng là một loại giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú. Thay vào đó, thông tin cư trú được quản lý bằng phương thức điện tử.

Vì không còn giá trị nên việc thu hồi Sổ hộ khẩu hay không không còn ý nghĩa gì nữa (trước năm 2023, Sổ hộ khẩu vẫn có giá trị nên phải thu hồi để tránh công dân sử dụng khi thông tin trên Sổ không còn chính xác).

Như vậy, Bộ Công an không có chủ trương thu hồi Sổ hộ khẩu đại trà sau ngày 31/12/2022 - khi mà Sổ hộ khẩu hết giá trị.

Việc giữ lại Sổ hộ khẩu với nhiều gia đình chỉ để làm kỷ niệm chứ không có giá trị chứng minh cư trú nữa.

Sổ hộ khẩu hết giá trị, chứng minh cư trú cách nào?

Trước đây, để chứng minh nơi cư trú, công dân xuất trình cho cơ quan, đơn vị Sổ hộ khẩu/Sổ tạm trú. Nay, Sổ này hết giá trị, nếu thay đổi thông tin cư trú, Công an sẽ cấp giấy xác nhận thông tin cư trú, có giá trị trong vòng 30 ngày.

Theo đúng tinh thần của Luật, cơ quan công an không cần phải cấp giấy này nữa. Bởi, kể từ ngày 01/7/2021, khi cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư chính thức đi vào hoạt động, các cơ quan, đơn vị đã có thể khai thác thông tin để phục vụ người dân.

Tuy nhiên, chỉ còn hơn 04 tháng là hết năm 2022, nhiều đơn vị vẫn chưa thể khai thác được thông tin trên Cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia. Và vì đang ở giai đoạn “giao thời” này, nhiều đơn vị không khai thác được thông tin dân cư vẫn yêu cầu xuất trình Sổ hộ khẩu. Vì thế, để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân cũng như đơn vị. cơ quan công an sẽ cấp giấy xác nhận thông tin cư trú. Giấy này có giá trị trong vòng 30 ngày đối với trường hợp xác nhận thông tin về cư trú.

Giấy xác nhận thông tin cư trú ngoài việc cấp khi thay đổi thông tin cư trú, công dân có thể yêu cầu cấp bất cứ khi nào có nhu cầu tại Công an cấp xã bất kỳ hoặc thông qua cổng dịch vụ công quốc gia, cổng dịch vụ công Bộ Công an mà không phụ thuộc vào nơi thường trú.

Về vấn đề thời hạn chỉ có một tháng, việc này đã được tính toán và quy định rõ trong Luật Cư trú năm 2020. Thực tế, có người cả năm không thay đổi thông tin cư trú nhưng cũng có người trong một tháng đã có thể chuyển nơi thường trú, nếu không cập nhật kịp thời thì sẽ không chính xác.

Nhiều người lo lắng, liệu đến hết năm 2022, có kịp liên thông cơ sở dữ liệu dân cư tới tất cả các Bộ, ngành? Bộ Công an cho biết, đã chỉ đạo công an các địa phương khẩn trương cấp thông báo số định danh cá nhân, căn cước công dân gắn chip kết hợp cấp định danh điện tử cho 100% người dân toàn quốc.

Bộ này cũng đã tham mưu Chính phủ ban hành Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030.

Chính phủ cũng đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương rà soát toàn bộ quy trình, tiến tới bỏ quy định yêu cầu người dân phải xuất trình Sổ hộ khẩu; đồng thời xây dựng hệ thống công nghệ thông tin cũng như dữ liệu chuyên ngành để kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Người dân chỉ cần xuất trình Căn cước gắn chip là có thể khai thác đầy đủ thông tin, thay vì phải cung cấp nhiều loại giấy tờ.

Trên đây là giải đáp từ 2023 không thu hồi Sổ hộ khẩu, giữ lại để làm gì? Nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ  19006199 để được hỗ trợ.