Cách tính mật độ dân số và mật độ dân số Việt Nam 2023

Mật độ dân số là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế và xã hội. Để biết được mật độ dân số là gì cũng như cách tính mật độ dân số như thế nào. Hãy cùng chúng tôi theo dõi bài viết sau đây về mật độ dân số nhé!

Mật độ dân số là gì? Vai trò của mật độ dân số

Khái niệm mật độ dân số 

Theo Điều 3 Pháp lệnh dân số thì dân số là tập hợp người sinh sống trong một khu vực, vùng địa lý kinh tế hoặc đơn vị hành chính nhất định. Đây là nguồn lao động quý báu đối sự phát triển kinh tế - xã hội. 

Dân số thường được đo thông qua các cuộc điều tra dân số và biểu hiện bằng tháp dân số. Mật độ được biết đến là đại lượng thể hiện lượng vật chất trên mỗi đơn vị đo như là chiều dài, diện tích, thể tích.

Mật độ dân số được hiểu là tổng số dân bình quân sinh sống trên một đơn vị diện tích hoặc thể tích. Đây là yếu tố có thể được sử dụng để tính cho một vùng, thành phố, quốc gia, một đơn vị lãnh thổ hoặc toàn bộ thế giới. 

Việc tìm hiểu về cách tính mật độ dân số rất cần thiết 

Vai trò của mật độ dân số

Mật độ dân số cho thấy nhiều thông tin quan trọng. Mật độ dân số có vai trò phản ánh tình hình dân số sinh sống ở một khu vực địa lý trên một không gian, thời gian nhất định. 

Nhờ vậy, có thể tính toán lượng tài nguyên mà khu vực đó cần có. Từ đó, có thể thực hiện điều chỉnh, đề xuất kế hoạch để tạo cơ hội việc làm, điều kiện sống tốt cho những người dân ở các nơi có điều kiện kinh tế và xã hội khó khăn mà mật độ dân số cao. 

Bên cạnh đó, dựa vào mật độ dân số để có chính sách và biện pháp cần thiết như là khuyến khích phát triển nông thôn toàn diện, hạn chế dân cư tập trung tại các đô thị lớn, thực hiện quy hoạch phát triển đô thị... Từ đó, tạo điều kiện phân bổ dân cư hợp lý. 

Như vậy, mật độ dân số mang tầm quan trọng rất lớn. Từ mật độ dân số, có thể biết được các vấn đề về tiềm năng kinh tế, vị trí địa lý thuận lợi, quy hoạch đô thị,..Đó là tiêu chí cơ bản để phân loại đô thị cũng như có những kế hoạch phát triển từng khu vực phù hợp. 

Cách tính mật độ dân số hiện nay 

Ở nội dung trên chúng ta đã biết được khái niệm và vai trò của mật độ dân số. Sau đây sẽ tìm hiểu về cách tính mật độ dân số. 

Thu thập dữ liệu

- Bước thứ nhất là xác định diện tích: 

Để xác định được diện tích cần tính mật độ dân số, bạn cần tìm ra đường ranh giới của khu vực mà bạn muốn biết mật độ dân số theo mét (m) hay kilomet vuông (km2).

Những khu vực này thường được đo đạc và khảo sát rất kỹ lưỡng. Vì thế, bạn có thể tìm thấy các số liệu thống kê dân số tại từ điển bách khoa hoặc trên mạng. 

Sau đó, xem xét và xác định xem khu vực đó có ranh giới đã xác định chưa.Với trường chưa được xác định, bạn cần tự vẽ ra ranh giới. 

Xác định diện tích của khu vực cần tính mật độ dân số 

- Bước thứ hai là xác định số dân:

Bạn có thể xác định số dân bằng cách sử dụng công cụ tìm kiếm trên mạng để có được số liệu mới nhất về số người đang sống tại khu vực này. 

Trong trường hợp muốn tính mật độ dân số cho một khu vực chưa được ghi nhận, bạn cần phải tự mình đếm và thu thập số lượng người sống ở đó.

- Bước thứ ba là cân đối dữ liệu: 

Thực hiện việc cân đối dữ liệu giữa số dân và diện tích. Khi so sánh hai khu vực với nhau thì các con số phải dùng chung đơn vị đo.

Ví dụ như một khu vực có diện tích tính theo dặm vuông, một khu vực khác tính theo km vuông thì bạn cần đổi diện tích ra cùng đơn vị là dặm hoặc km2.

Công thức tính mật độ dân số

- Bước một là tìm hiểu công thức tính:

 Mật độ dân số = Số dân/ Diện tích đất

Thông thường các tính toán mật độ dân số dùng cho mục đích nhân khẩu học hoặc có tính chuyên môn. Đơn vị tính diện tích đất là km2 và có thể sử dụng m2 nếu đó là khu vực nhỏ. Mật độ dân số sử dụng đơn vị tính là người/đơn vị diện tích (người/km2).

Công thức tính mật độ dân số 

- Bước hai là thay số liệu vào công thức: 

Khi đã có số liệu về số dân và diện tích mặt đất của khu vực đó, bạn cần tiến hành thay nó vào công thức. 

Ví dụ Thành phố Hồ Chí Minh có 9.320.866 người với diện tích là 2095km2, bạn viết là 9.320.866/2095km2

- Bước ba là chia dân số cho diện tích: 

Tới đây, bạn có thể dùng máy tính cá nhân để tính ra kết quả mật độ dân số. Theo ví dụ ở trên, bạn lấy 9.320.866 : 2095 sẽ có mật độ dân số là 4449 người/km2.

 Phân tích mật độ dân số

- Bước 1 là so sánh mật độ dân số: 

Bạn cần thực hiện so sánh dữ liệu của nhiều khu vực cũng như sử dụng các số liệu mật độ tương phản để đưa ra nhận định về những khu vực này. 

Ví dụ tỉnh Long An có 2.003.000 người, trên diện tích 4492 km2, mật độ dân số sẽ là 446 người/km2. Khi đó, sẽ thấy được mật độ dân số của thành phố Hồ Chí Minh cao hơn hẳn Long An. 

- Bước hai là thử đưa vào mức tăng trưởng dân số:

Ở bước tiếp theo này, bạn cần tính mức tăng trưởng dân số tự nhiên của một khu vực hoặc tìm dữ  liệu thống kê dân số trong quá khứ. Sau đó, so sánh mật độ dân số hiện tại với mật độ dân số dự kiến trong tương lai.

- Bước ba là nhận thức về các hạn chế:

Cách tính mật độ dân số tuy đơn giản nhưng lại phụ thuộc rất nhiều vào kích cỡ và loại khu vực mà bạn đang xem xét. Mặt khác, mật độ dân số chỉ là một giá trị trung bình cũng như không có sự tương quan chính xác với số dân một khu vực. Vì thế, mật độ dân số không tiết lộ được nhiều chi tiết của khu vực.

Ví dụ là bạn cần tính mật độ dân số của một quốc gia có nhiều vùng đất bỏ trống và rừng rậm, trong đó cũng có một thành phố rộng lớn. Do vậy, mật độ dân số tổng thể của cả quốc gia đó không thể cho bạn biết được chính xác mật độ dân số của thành phố là nơi thực sự có người sống ở đó. 

Nhận thức về các hạn chế của cách tính mật độ dân số 

- Bước bốn là suy nghĩ về dữ liệu:

Ở bước cuối cùng này, bạn đưa ra dự đoán về một khu vực nào đó khi bạn biết thế nào là mật độ dân số cao và thế nào là mật độ dân số thấp. 

Ví dụ như trong khu vực có mật độ dân số cao thường có tỷ lệ tội phạm cao cũng như giá thành nhà đất, hàng hóa đắt đỏ. Bên cạnh đó, những nơi có mật độ dân số thấp thường chủ yếu phát triển ngành nông nghiệp, có nhiều đất trống và khu vực hoang dã. 

Vì vậy, dựa vào mục đích đánh giá bạn sẽ rút ra được các kết luận khác nhau về một khu vực.

Mật độ dân số ở Việt Nam hiện nay 

Hiện nay, tổng dân số của Việt Nam là 99.393.120 người và tổng diện tích mặt đất là 310.060 km2. Do đó, mật độ dân số của Việt Nam là 321 người/km2.

Mật độ dân số này tăng 1,26% so với năm 2021 là 317 người/km2.Việt Nam được xếp thứ 15 trong bảng xếp hạng mật độ dân số khu vực châu Á. 

Thành Phố Hồ Chí Minh và Hà Nội là hai thành phố có mật độ dân số cao nhất Việt Nam hiện nay.

Qua bài viết ở trên, các bạn đã biết được mật độ dân số là gì cũng như cách tính mật độ dân số như thế nào. Hy vọng những thông tin về mật độ dân số được chia sẻ ở trên hữu ích với bạn.