Hậu Covid là gì? Những điều nên biết về biến chứng hậu Covid

Ở Việt Nam, dịch bệnh Covid 19 có thể nói đã qua giai đoạn đỉnh dịch và nguy hiểm. Tuy nhiên, hậu Covid mới đang là vấn đề bận tâm của nhiều người. Trong bài viết này, chúng tôi xin chia sẻ tới bạn đọc những thông tin về hậu Covid là gì và những điều cần biết khi có biểu hiện hậu Covid.

Hậu Covid là gì?

Khái niệm hậu Covid là gì đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố vào tháng 10/2021. Hậu Covid là một tình trạng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe ở những người đã từng nhiễm SARS-CoV-2. Tình trạng này thường xuất hiện ở khoảng tháng thứ 3 kể từ khi bị Covid 19 và có thể kéo dài ít nhất 2 tháng.

Hậu Covid có thể khiến sức khỏe bị suy giảm kéo dài và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người từng mắc Covid.  Theo một khảo sát của WHO, tỷ lệ hâu Covid khá phổ biến ở các bệnh nhân bị Covid 19 trước đó:

• Ước tính có 10 – 20% bệnh nhân Covid 19 xuất hiện các triệu chứng Covid kéo dài nhiều tháng sau khi đã khỏi bệnh.

• Có khoảng 10 - 35% bệnh nhân tình trạng nhẹ (điều trị ngoại trú) bị hậu Covid dù có hay không có trạng bệnh nền.

• 85% bệnh nhân Covid tình trạng nặng (cần điều trị nội trú) gặp phải triệu chứng hậu Covid.

• Với người đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin mắc Covid 19, tỷ lệ bị hậu Covid sẽ giảm đi một nửa.

Hậu Covid là một tình trạng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe ở người từng bị Covid

Như vậy có thể thấy, tỷ lệ có người bệnh có biểu hiện hậu Covid sẽ tăng theo độ tuổi, theo tình trạng bệnh nền, theo mức độ nghiêm trọng của bệnh ban đầu… Xét về mặt lâm sàng, người bị triệu chứng Covid kéo dài từ 4 - 12 tuần sau khi mắc bệnh sẽ gọi là tình Covid kéo dài (long Covid). Đối với đối tượng xuất hiện các triệu chứng sức khỏe bất thường sau khi đã mắc Covid 3 tháng mới được gọi là là hậu Covid 19.

Nguyên nhân gây nên biến chứng hậu Covid

Sau câu hỏi hậu Covid là gì, nguyên nhân gây nên hậu Covid là vấn đề thứ 2 được nhiều người quan tâm. Theo các nhà khoa học, nguyên nhân của hậu Covid là do cơ thể vẫn đang tiếp tục chống lại sự tấn công của virus SARS-CoV-2 sót lại.

Trong quá trình nhiễm Covid 19 trước đó, một lượng virus SARS-CoV-2 đã xâm nhập vào các cơ quan nội tạng trong cơ thể. Từ đó, chúng để lại vật chất di truyền khiến cơ thể kích thích phản ứng tự miễn sau vài tháng nhiễm bệnh. Thêm vào đó, sự tấn công trở lại của virus còn có thể khiến tình trạng viêm nhiễm mạn tính bộc phát toàn cơ thể làm giảm khả năng trao đổi chất. Trong một vài trường hợp, biến chứng hậu Covid còn dẫn đến tình trạng nguy hiểm như: đông máu, tắc nghẽn vi mạch gây đột quỵ, nhồi máu, tắc mạch…

Biểu hiện và di chứng của hậu Covid

Trên thực tế, hậu Covid có nhiều biểu hiện và di chứng khác nhau. Trong đó, các triệu chứng phổ biến của hậu Covid như:

• Mệt mỏi, yếu sức.

• Khó thở, đặc biệt là khi hoạt động mạnh hay gắng sức.

• Ho

• Khó chịu ở vùng ngực, đau tức ngực.

• Chóng mặt, choáng váng.

• Mất tập trung, suy giảm trí nhớ, hay quên.

• Tim đập nhanh.

• Đau đầu, đau cơ, đau khớp.

• Mất mùi vị, chán ăn, rối loạn tiêu hóa.

• Rụng tóc.

• Mất ngủ.

Xét về di chứng do hậu Covid gây nên, di chứng ở phổi là phổ biến hơn cả chiếm đến  50% tổng số di chứng. Một số di chứng hậu Covid thường thấy bao gồm:

Hội chứng tăng phản ứng đường thở sau viêm: Biểu hiện của hội chúng này là khó thở nhẹ, tức ngực, cảm giác hụt hơi, ho khan kéo dài. Với di chứng này, người bệnh sẽ cần được điều trị bằng corticoid uống hoặc khí dung trong khoảng 4 tuần.

Rối loạn đông máu: Có thể dẫn đến tăng đông máu gây thuyên tắc động mạch phổi. Biểu hiện của di chứng thuyên tắc động mạch phổi do hậu Covid là: tăng nhịp tim, tăng nhịp thở, khó thở, tức ngực, ho và thậm chí có thể ho ra máu, ngất.

Xơ phổi mô kẽ hậu Covid 19: Đây là một biến chứng nghiêm trọng nhất của hậu Covid gây nên.

Biến chứng phổi là di chứng hậu Covid 19

Những ai dễ mắc phải hội chứng hậu Covid?

Một sự thật là tất cả những bệnh nhân đã từng mắc Covid 19 đều có thể mắc phải hội chứng hậu Covid. Tình trạng hậu Covid có thể gặp ở cả người bệnh từ không triệu chứng đến cả triệu chứng nặng phải điều trị tích cực.

Tuy nhiên, tình trạng hậu Covid có thể nặng hoặc nhẹ ở mỗi người đều khác nhau. Đối với bệnh nhân nhiễm Covid 16 có bệnh lý nền hoặc trên 60 tuổi sẽ có tỷ lệ mắc phải hội chứng hậu Covid cao hơn với biến chứng nguy hiểm hơn. Do đó, đối tượng này nên kiểm tra và tái khám định kỳ sau khi nhiễm Covid 19.

Nên làm gì khi có biển hiện hậu Covid?

Bên cạnh hiểu biến chứng hậu Covid là gì, bạn cần tìm hiểu việc nên làm gì khi có các biểu hiện của hậu Covid. Một điều mà bạn cần biết đó là hậu cơ Covid ít nguy cơ gây tử vong nhưng luôn khiến sức khỏe của người bệnh suy giảm trong thời gian dài. Biểu hiện hậu Covid có thể kéo dài từ 3 đến 6 tháng, thậm chí là lên đến 12 tháng.

Cần thời gian để nghỉ ngơi

Nghỉ ngơi là cách để bình phục và lấy lại sức khỏe tốt nhất khi xuất hiện các biểu hiện hậu Covid. Việc nghỉ ngơi nên được chú ý ngay từ khi hồi phục quá trình bị mắc Covid. Thay vì cố gắng trở lại cuộc sống sinh hoạt bình thường nhanh, bạn nên tiếp tục nghỉ ngơi để có thể phục hồi hoàn toàn. Trong thời gian này, bạn nên hoạt động đơn giản với tần suất tăng dần một cách từ từ.

Bù đủ nước, ăn uống lành mạnh

Khi có biểu hiện hậu Covid, cơ thể của bạn có thể đang bị virus còn sót lại tấn công. Do đó, nước và dinh dưỡng là điều cần chú ý để giúp tăng sức đề kháng trong giai đoạn này. Uống đủ ít nhất 2 lít nước/ngày là điều mà người bệnh hậu Covid cần đảm bảo duy trì. Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng cân bằng, đủ chất cũng giúp bệnh nhân tăng cường sức khỏe và vượt qua giai đoạn hậu Covid.

Chế độ dinh dưỡng cân bằng, đủ chất sẽ giúp tăng cường sức khỏe và vượt qua giai đoạn hậu Covid

Tối ưu giấc ngủ

Mất ngủ, ngủ không ngon giấc là một biểu hiện thường thấy ở bệnh nhân hậu Covid. Việc tối ưu hóa giấc ngủ là cách giảm sự mệt mỏi với hậu Covid. Một vài biện pháp đơn giản để bạn tối ưu giấc ngủ như:

• Đảm bảo phòng ngủ thông khí tốt nhất.

• Tạo không gian yên tĩnh cho phòng ngủ.

• Hạn chế sử dụng điện thoại khi đi ngủ.

• Tránh uống có chứa chất kích thích như: cà phê, chè, đồ uống có cồn…

• Tránh các hoạt động thể lực trước khi ngủ 2 tiếng.

Khám hậu Covid có được chi trả bảo hiểm?

Hậu Covid là một tình trạng bệnh lý có thể xuất hiện ở người từng nhiễm Covis 19. Theo Luật Bảo hiểm y tế, bất kỳ ai có tham gia BHYT đều sẽ được hưởng các quyền lợi về BHYT theo quy định của pháp luật.

Khám và điều trị hậu Covid 19 tại cơ sở y tế công lập sẽ được chi trả theo mức hưởng BHYT

Theo đó, việc khám và điều trị hậu Covid 19 tại cơ sở y tế công lập sẽ được chi trả theo mức hưởng BHYT của người tham gia BHYT. Cụ thể, mức hưởng BHYT với bệnh nhân khám và điều trị hậu Covid 19 đúng tuyến như sau:

• 100% chi phí khám, chữa bệnh: Các trường hợp là đối tượng là bộ đội, công an; cựu chiến binh , người có công với cách mạng; trẻ em dưới 06 tuổi; đối tượng thuộc hộ nghèo; người đã có thời gian tham gia BHYT liên tục trong 5 năm; người có chi trả chi phí khám, chữa bệnh trong năm với số tiền lớn hơn 06 tháng lương cơ sở…
• 95% chi phí khám, chữa bệnh: Các trường hợp là người đang hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hàng tháng; đối tượng thuộc hộ cận nghèo…
• 80% chi phí khám, chữa bệnh: Các trường hợp còn lại.

Trong trường hợp khám chữa bệnh trái tuyến có giấy chuyển tuyến, bệnh nhân sẽ được hưởng đủ quyền lợi từ BHYT. Đối với trường hợp không có giấy chuyển tuyến, người bệnh chỉ được hưởng chi phí BHYT từ 40%.

Trên đây là những kiến thức về hậu Covid là gì. Thực tế, hậu Covid không phải là tình trạng bệnh lý quá nguy hiểm. Nghỉ ngơi và dinh dưỡng đủ chất là điều mà bệnh nhân cần chú ý. Trong các trường hợp biểu hiện nặng, bạn có thể đi thăm khám ở các cơ sở y tế công lập để được hưởng chế độ BHYT.