Mật độ dân số là gì? Tầm quan trọng của mật độ dân số

Mật độ dân số là chỉ số bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác như địa lý, văn hóa, kinh tế, xã hội của từng khu vực. Để hiểu rõ mật độ dân số là gì và có tầm quan trọng thế nào với cuộc sống chúng ta, mời bạn cùng tìm hiểu qua bài viết này nhé!

Mật độ dân số là gì?

Mật độ dân số là chỉ số dùng để đo số người trung bình trên một đơn vị diện tích ở một khu vực cụ thể. Hay nói cách ngắn gọn đây là chỉ số đo lường mức độ tập trung dân cư trong một vùng. Dựa vào chỉ số này ta có thể đưa ra các dự báo về tình hình phát triển kinh tế, xã hội tại khu vực được khảo nghiệm.

Mật độ dân số các nước trên thế giới đang ngày càng tăng

Mật độ dân số được đo lường theo đơn vị người trên đơn vị diện tích, thường là người trên km2 (Người/km2) hoặc người trên hecta (Người/ha).

Mật độ dân số được chia thành 3 loại chính:

• Mật độ dân số tổng thể: là tỉ lệ tổng dân số trong một diện tích đất liền tại một khu vực cụ thể. Đây là loại mật độ dân số phổ biến nhất dùng để so sánh mức độ đông đúc của các quốc gia, lãnh thổ hoặc một khu vực nhất định. 

• Mật độ dân số đô thị: là tỉ lệ giữa số người sinh sống trong một khu vực đô thị và diện tích đất liền của đô thị đó. Mật độ dân số đô thị thường có chỉ số cao hơn mật độ dân số tổng thể vì các khu vực đô thị là trung tâm kinh tế của quốc gia nắm giữ nhiều tiện ích phát triển.

• Mật độ dân số nông thôn: là tỉ lệ giữa số người sống trong một khu vực nông thôn và diện tích đất liền của vùng nông thôn đó. Mật độ dân số nông thôn thường thấp hơn mật độ dân số tổng thể vì ở nông thôn thường có diện tích khá rộng lớn nhưng dân cư lại thưa thớt và kinh tế ở đây chủ yếu chỉ là trồng trọt và chăn nuôi.

Tầm quan trọng của mật độ dân số trong phát triển đất nước

Bạn đã hiểu mật độ dân số là gì? Có thẻ thấy mật độ dân số là một trong những chỉ số đóng vai trò quan trọng trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Nó đánh giá tình hình phát triển của một quốc gia và có tầm ảnh hưởng trong nhiều khía cạnh của đất nước.

Ảnh hưởng đến kinh tế

Khi mật độ dân số càng tăng, nó càng mang lại nhiều tiềm năng cho phát triển kinh tế trong một số mặt sau:

• Khi chỉ số này cao khu vực đó sẽ trở thành một thị trường tiêu thụ lớn và béo bở để phát triển kinh doanh.

• Một lượng lớn lao động dồi dào được cung cấp cho các doanh nghiệp và đa số các nguồn lực lớn sẽ đổ dồn về khu vực này. Từ đó, giúp gia tăng quy mô phát triển các cụm công nghiệp, khu đô thị, tạo bàn đạp cho kinh tế phát triển.

• Nhu cầu về hạ tầng tăng cao như giao thông, điện, nước, giáo dục, y tế,.... Điều này mang lại nhiều cơ hội cho chính phủ và các nhà đầu tư để phát triển cơ sở hạ tầng, cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân.

Ảnh hưởng đến xã hội

• Nơi có mật độ dân số cao các khía cạnh xã hội như: giáo dục, an ninh, sức khỏe,.. cũng bị ảnh hưởng. Bên cạnh việc nâng cao được đời sống tinh thần người dân, các vấn đề như: bệnh tật, tội phạm, giao thông cũng trở nên phức tạp hơn. 

• Tạo nhiều cơ kinh doanh và việc làm: Khi mật độ dân số cao, các nguồn lực đầu tư sẽ được đổ vào khu vực đó, từ đó các doanh nghiệp sẽ có nhiều cơ hội mở rộng quy mô sản xuất và tăng cơ hội việc làm cho người dân.

• Giáo dục ngày càng được quan tâm và đẩy mạnh: Để tận dụng lợi thế là nơi có nhiều cơ hội phát triển, những thế hệ trẻ cũng nhận được nhiều sự quan tâm từ gia đình và xã hội để không ngừng học tập nâng cao dân trí, đặc biệt là ở các vùng nông thôn.

Nhiều chính sách khuyến học được đề ra ở các vùng nông thôn, vùng núi

Ảnh hưởng đến chính trị

Mật độ dân số tăng cao cũng ảnh hưởng đến chính trị trong các vấn đề sau:

• Các vấn đề về cơ sở hạ tầng trở nên phức tạp hơn, vì vậy, đòi hỏi một bộ máy quản lý tốt hơn với những chính sách được cải tiến để theo kịp với sự phát triển nhanh chóng của đất nước.

• Các chính sách về kế hoạch hóa gia đình, quản lý dân số để giảm thiểu tác động xấu cho chính trị và xã hội đang là một vấn đề lớn vì nó có thể ảnh hưởng đến sự già hóa dân số, dẫn đến tình trạng thiếu hụt nhân lực trong một số ngành kinh tế.

• Sự cạnh tranh giữa các nhóm dân cư về vấn đề phân phối tài nguyên ở nơi có mật độ dân số cao có thể gây ra những bất ổn cho chính trị. Hơn thế nữa, vấn đề quyền lực và sự đồng ý của các cử tri được quan tâm hơn bao giờ hết vì mật độ dân số tăng cao làm tạo áp lực lên các tổ chức chính trị và dẫn đến việc thay đổi chính sách hoặc thậm chí thay đổi cả chế độ chính trị của một quốc gia.

Kế hoạch hóa gia đình được triển khai rộng rãi để kiểm soát mật độ dân số

Mật độ dân số ở Việt Nam hiện nay

Mật độ dân số ở Việt Nam đang trên đà tăng mạnh. Trong năm 2021 mật độ dân số ở Việt Nam chạm mức 317 người/km2 chiếm 1,25% tổng dân cư toàn cầu theo thống kê của tổ chức Worlddometer. Nhưng tới ngày 9/8/2022 con số này đã lên tới 319 người/km2 tăng 0,63% so với năm 2021.

Với sự tăng nhanh về dân số này đã đưa Việt Nam lên top 15 nước có mật độ dân số cao nhất châu Á.

Mật độ dân số cao mang đến nhiều cơ hội và thách thức cho Việt Nam. Một số cơ hội tiêu biểu là:

• Các ngành liên quan đến sản xuất may mặc tại Việt Nam đang có các bước phát triển rõ rệt, khi kí hiệp định FTA để có thể giảm bớt thuế quan và hiệp định EVFTA để xuất khẩu hàng dệt may vào EU. 

• Xuất khẩu nông sản đang là thế mạnh của Việt Nam vì nước ta là một nước có nền nông nghiệp phát triển và đa dạng. Các sản phẩm như: cà phê, hạt điều, gạo, rau quả,... đang dần tiến sâu vào thị trường thế giới.

• Sản xuất và xuất khẩu các mặt hàng điện tử cũng đang là ngành  phát triển mạnh mẽ. Kể từ năm 2013, nhóm ngành linh kiện và điện thoại đang dần trở thành nhóm ngành kim ngạch xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Các nhà đầu tư lớn đang dần chọn Việt Nam là nơi dừng chân để hợp tác vì những lợi thế về nhân công và vị trí địa lí mà Việt Nam có được. 

Các bến cảng làm việc không ngừng nghỉ để chuyển hàng ra nước ngoài

Bên cạnh có thêm nhiều cơ hội mới Việt Nam cũng phải đối mặt với nhiều thách thức:

• Để có thể thông thương các mặt hàng thuận lợi, các doanh nghiệp phải đáp ứng đủ các điều kiện rất chặt chẽ về chất lượng hàng hóa và việc áp dụng các công nghệ vào dây chuyền sản xuất cũng cần thời gian để triển khai được một cách trơn tru, khoa học.

• Mật độ dân số cao khiến các đô thị lớn như thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội gặp nhiều vấn đề về ùn tắc giao thông nghiêm trọng, ô nhiễm môi trường, sự chèn ép của cơ sở hạ tầng,...

• Vấn đề về phổ cập các kiến thức, kỹ thuật mới tiên tiến cho người lao động cũng là một trở ngại lớn vì để đưa những kĩ thuật này vào đời sống nhân dân cần một khoảng thời gian kiên trì, sửa đổi.

Kết luận

Qua bài viết, mong rằng bạn đọc đã có thể hiểu hơn về mật độ dân số là gì? và nắm được tầm quan trọng của mật độ dân số trong đời sống của chúng ta. Mật độ dân số là một vấn đề quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển của một quốc gia, mỗi người trong chúng ta cần nắm rõ để góp phần đưa đất nước ngày càng đi lên.