Cách tính lương khi nghỉ hưu trước tuổi

Khi về hưu, mức hưởng lương hưu là một trong những mối quan tâm hàng đầu của người lao động. Đặc biệt, với lao động về hưu sớm thì cách tính lương hưu được quy định như thế nào?

Hướng dẫn tính lương nghỉ hưu trước tuổi với lao động nam

Anh, chị cho em hỏi, em có tham khảo thông tin, từ 2021, tuổi nghỉ hưu có tăng lên với lao động nam là đủ 60 tuổi 03 tháng. Đến 08/2021, bố em tham gia BHXH được 20 năm, tuổi đủ 56 tuổi 08 tháng. Hiện đã đi giám định suy giảm khả năng lao động và có kết luận suy giảm 62%. Bố em có mong muốn được về hưu sớm, với trường hợp như trên bố em đủ điều kiện về hưu chưa và nếu đủ thì cách tính lương hưu về hưu trước tuổi như thế nào? - Phạm Trang (trangpham...@gmail.com).

Trả lời:

Điều kiện hưởng lương về hưu trước tuổi

Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 55 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 được sửa đổi, bổ sung bởi Điều 219 Bộ luật Lao động 2019, điều kiện hưởng lương hưu được quy định như sau:

b) Sửa đổi, bổ sung Điều 55 như sau:

“Điều 55. Điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động

1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại các điểm a, b và c khoản 1 Điều 54 của Luật này nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Có tuổi thấp hơn tối đa 05 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động khi bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%...

Đồng thời, tại khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động, tuổi nghỉ hưu của lao động nam từ năm 2021 là đủ 60 tuổi 03 tháng. Do đó, nếu về hưu trước tuổi trong trường hợp suy giảm khả năng lao động từ 61% - 81% thì phải đủ 55 tuổi 03 tháng trở lên.

Như vậy, theo thông tin bạn cung cấp, với mức suy giảm khả năng lao động 62%, tháng 08/2021 bố bạn đủ 56 tuổi 08 tháng, đã đóng BHXH được 20 năm thì có đủ điều kiện về hưu trước tuổi.

Cách tính lương về hưu trước tuổi

Theo khoản 3 Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội, mức lương hưu hàng tháng trong trường hợp suy giảm khả năng lao động quy định như sau:

3. Mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 55 của Luật này được tính như quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%.

Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 06 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.

Căn cứ quy định trên, mức lương hưu hàng tháng của người lao động được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH và tương ứng với số năm đóng, cụ thể lao động nam nghỉ hưu năm 2021 là 19 năm. Tuy nhiên, với trường hợp về hưu trước tuổi do bị suy giảm khả năng lao động, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%. Nếu tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 06 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 06 tháng không giảm tỷ lệ phần trăm.

Tương ứng với trường hợp của bố bạn, tỷ lệ lương hưu được xác định theo trường hợp bị suy giảm khả năng lao động.

19 năm đóng BHXH = 45%

01 năm đóng BHXH còn lại = 1 x 2= 2%

Nếu nghỉ hưu đúng tuổi bố bạn sẽ được hưởng:

45%+2%= 47% mức bình quân tiền lương/ thu nhập tháng đóng BHXH.

Do bố bạn có mong muốn xin nghỉ hưu trước tuổi khi 56 tuổi 08 tháng (nghỉ trước tuổi thông thường 60 tuổi 03 tháng là 03 năm 07 tháng) nên tỷ lệ hưởng bị trừ:

(3x2%)+1%= 7%

Tỷ lệ hưởng lương hưu của bố bạn khi nghỉ hưu trước tuổi là: 47% - 7%= 40%

Vậy bố bạn sẽ được nhận lương hưu mỗi tháng bằng 40% mức bình quân tiền lương/ thu nhập tháng đóng BHXH.

Hướng dẫn cách tính lương nghỉ hưu trước tuổi (Ảnh minh họa)

Lao động nữ về hưu sớm tính lương như thế nào?

Sang năm 2021, chị tôi tham gia BHXH được 24 năm và đã có xác nhận bị suy giảm khả năng lao động 64%. Theo như tôi tìm hiểu, chị tôi đã đủ điều kiện nghỉ hưu trước tuổi. Vậy, nếu về hưu trước tuổi trong trường hợp này chị tôi được tính lương như thế nào? - Nga Nguyễn (nguyennga...@gmail.com).

Trả lời:

Căn cứ khoản 3 Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, mức hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động với lao động nữ được quy định như sau:

- Lương hưu của lao động nữ  sẽ được tính bằng 45% mức bình quân lương tháng đóng BHXH tương ứng với 15 năm đóng BHXH.

- Cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%.

- Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 06 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.

Công thức tính lương hưu cụ thể:

Lương hưu hàng tháng = Tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng x Bình quân tiền lương đóng BHXH

Theo thông tin bạn cung cấp, chị của bạn đã tham gia BHXH 22 năm, tuy nhiên bạn không cung cấp tuổi cụ thể. Nếu đúng chị bạn đủ điều kiện về hưu trước tuổi được hưởng lương thì cách tính như sau:

15 năm đóng BHXH = 45%

07 năm đóng BHXH còn lại = 7 x 2= 14%

Tổng tỷ lệ lương hưu = 45 +14 = 59%

Sau đó, cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi thì quy định giảm 2%. Vì bạn không cung cấp tuổi cụ thể nên bạn căn cứ theo tuổi khi nghỉ hưu của chị bạn để tính mức giảm theo quy định nêu trên.

Khi đã có tỷ lệ hưởng lương hưu, áp dụng công thức tính trên bạn sẽ tính được tiền lương hưu hàng tháng được nhận.

Khi nào nghỉ hưu trước tuổi được hưởng nguyên lương? Tính lương thế nào?

Chào anh, chị. Bác em tới tháng 04/2021 có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, đã đóng BHXH được 21 năm. Em có hỏi một vài người, họ có nói trường hợp bác em có thể đủ điều kiện về hưu trước tuổi vẫn được hưởng nguyên lương. Anh, chị cho em hỏi có đúng như vậy không và nếu được về hưu sớm thì cách tính lương hưu của bác em như thế nào? Em cảm ơn! (Lê Nam (namle...@gmail.com).

Trả lời:

Theo điểm b khoản 1 Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 được sửa đổi, bổ sung bởi Điều 219 Bộ luật Lao động 2019,  điều kiện hưởng lương hưu được quy định:

a) Sửa đổi, bổ sung Điều 54 như sau:

“Điều 54. Điều kiện hưởng lương hưu

1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

…

b) Đủ tuổi theo quy định tại khoản 3 Điều 169 của Bộ luật Lao động và có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01 tháng 01 năm 2021...

Tại khoản 3 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 quy định:

3. Người lao động bị suy giảm khả năng lao động; làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 05 tuổi so với quy định tại khoản 2 Điều này tại thời điểm nghỉ hưu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác…

Bên cạnh đó, theo khoản 2 Điều 169 Bộ luật này, tuổi nghỉ hưu năm 2021 của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ.

Theo các quy định trên, với trường hợp người lao động có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, đủ 20 năm đóng BHXH trở lên, để được nghỉ hưu sớm năm 2021 cần đáp ứng cả điều kiện đủ 55 tuổi 03 tháng với lao động nam và 50 tuổi 04 tháng với lao động nữ.

Về việc nghỉ hưu trước tuổi hưởng nguyên lương

Tại khoản 2 Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội, mức lương hưu hàng tháng được tính:

2. Từ ngày 01/01/ 2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 54 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội như sau:

a) Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm;

b) Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm.

Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động quy định tại điểm a và điểm b khoản này được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.

Như vậy, đối chiếu với các quy định trên, nếu bác của bạn đủ điều kiện về tuổi và đúng các thông tin về đủ thời gian đóng BHXH, làm việc trong môi trường độc hại, nguy hiểm như bạn cung cấp, sẽ được về hưu trước tuổi mà không bị trừ tỷ lệ hưởng lương.

Cách tính lương nghỉ hưu trước tuổi hưởng nguyên lương

Theo quy định trên, từ năm 2018, tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng của người lao động được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH và tương ứng với số năm đóng:

- Lao động nữ nghỉ hưu từ 01/01/2018 trở đi, tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng được tính bằng 45% tương ứng với 15 năm đóng BHXH.

- Lao động nam nghỉ hưu năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm.

Sau đó cứ mỗi năm tính thêm 2%, tối đa bằng 75%.

Tại  khoản 2 Điều 7 Nghị định 115/2015/NĐ-CP nêu rõ công thức tính cụ thể:

Lương hưu hàng tháng = Tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng x Bình quân tiền lương đóng BHXH

Vậy, theo công thức trên, bạn căn cứ vào độ tuổi khi nghỉ hưu của bác và thời gian đóng BHXH có thể tính ra mức lương hưu hàng tháng được nhận.

Trên đây là cách tính lương nghỉ hưu trước tuổi với người lao động. Nếu còn thắc mắc liên quan đến vấn đề nghỉ hưu trước tuổi, bạn đọc vui lòng để lại câu hỏi tại đây.

>> Lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động từ 01/01/2021