Xác định đúng nơi cư trú của cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện các thủ tục hành chính hiện nay. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết được chính xác nơi cư trú của mình theo quy định pháp luật.
Ý nghĩa của việc xác định nơi cư trú của cá nhân
Thông thường, nhiều người suy nghĩ nơi cư trú chỉ đơn giản là nơi ở của mình, tuy nhiên, trong quan hệ pháp luật, nơi cư trú có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Có thể kể đến:
- Là nơi cá nhân được bảo vệ các quyền công dân theo quy định của pháp luật.
- Là nơi cá nhân thực hiện các quyền và nghĩa vụ đối với Nhà nước trong quan hệ hành chính như xác nhận sơ yếu lý lịch, tình trạng hôn nhân, tiền án, tiền sự…
- Là nơi công dân có thể xác lập, thực hiện các quyền và nghĩa vụ dân sự như là mở thừa kế, xác định cá nhân mất tích hoặc đã chết, lựa chọn Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án, vụ việc…
Do đó, việc xác định không đúng nơi cư trú của một cá nhân chắc chắn sẽ đem đến một hậu quả pháp lý bất lợi cho cá nhân và những người liên quan khi tham gia vào các quan hệ pháp luật.
Làm thế nào để biết được chính xác nơi cư trú của mình?
Cách xác định nơi cư trú của cá nhân
Theo Điều 12 Luật Cư trú 2006 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2013), nơi cư trú của công dân là chỗ ở hợp pháp mà người đó thường xuyên sinh sống, là nơi thường trú hoặc nơi tạm trú. Trong đó:
- Nơi thường trú là nơi sinh sống thường xuyên, ổn định, không có thời hạn tại một chỗ ở nhất định và đã đăng ký thường trú.
- Nơi tạm trú là nơi sinh sống ngoài nơi đăng ký thường trú và đã đăng ký tạm trú.
Trường hợp không xác định được nơi cư trú theo nơi thường trú hoặc tạm trú thì nơi cư trú của công dân là nơi người đó đang sinh sống.
Lưu ý: Theo Điều 5 Nghị định 31/2014/NĐ-CP, nơi ở hợp pháp có thể là:
- Nhà ở;
- Tàu, thuyền, phương tiện khác nhằm mục đích để ở và phục vụ sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân;
- Nhà khác không thuộc các trường hợp nêu trên nhưng được sử dụng nhằm mục đích để ở và phục vụ sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân.
Nơi ở hợp pháp này có thể thuộc quyền sở hữu, sử dụng của công dân hoặc được cơ quan, tổ chức, cá nhân cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ.
Đối với nơi ở hợp pháp do thuê, mượn hoặc ở nhờ của cá nhân, tổ chức tại thành phố trực thuộc Trung ương phải bảo đảm điều kiện về diện tích bình quân theo quy định của Hội đồng nhân dân thành phố.
Nơi cư trú của một số đối tượng đặc biệt
Người chưa thành niên
Nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha, mẹ; nếu cha, mẹ có nơi cư trú khác nhau thì nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha hoặc mẹ mà người chưa thành niên thường xuyên chung sống.
Người chưa thành niên có thể có nơi cư trú khác với nơi cư trú của cha, mẹ nếu được cha, mẹ đồng ý hoặc pháp luật có quy định.
Người được giám hộ
Nơi cư trú của người được giám hộ là nơi cư trú của người giám hộ.
Người được giám hộ có thể có nơi cư trú khác với nơi cư trú của người giám hộ nếu được người giám hộ đồng ý hoặc pháp luật có quy định.
Vợ, chồng
Nơi cư trú của vợ, chồng là nơi vợ, chồng thường xuyên chung sống.
Vợ, chồng có thể có nơi cư trú khác nhau nếu có thoả thuận.
Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân và Công an nhân dân
Nơi cư trú của người đang làm nghĩa vụ quân sự hoặc nghĩa vụ công an là nơi đơn vị của người đó đóng quân.
Nơi cư trú của sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công chức quốc phòng, công nhân quốc phòng; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, công nhân, viên chức công an nhân dân là nơi đơn vị của người đó đóng quân, trừ trường hợp họ có nơi thường trú hoặc tạm trú.
Người làm nghề lưu động
Nơi cư trú của người làm nghề lưu động trên tàu, thuyền, phương tiện hành nghề lưu động khác là nơi đăng ký tàu, thuyền, phương tiện đó, trừ trường hợp họ có nơi thường trú hoặc tạm trú.
Xem thêm:
Tác giả: Lê Hà Vy 
