Cấp Sổ đỏ là thủ tục pháp lý quan trọng đối với mỗi người sử dụng đất. Trên thực tế, có rất nhiều trường hợp xảy ra liên quan đến vấn đề này, trong đó có cấp Sổ đỏ cho người đã mất. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ hơn về trường hợp này.
Cấp Sổ đỏ cho người đã mất được không?
Trường hợp 1: Cấp Sổ đỏ lần đầu nhưng người sử dụng đất đã mất.
Cấp sổ đỏ cho người đã mất/hay cấp sổ đỏ cho người đã chết trong trường hợp cấp sổ đỏ lần đầu được hiểu là việc người sử dụng đất đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng chưa thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà đã mất. Pháp luật đất đai hiện hành không có quy định giới hạn trong trường hợp người đã mất thì có thể cấp sổ đỏ cho người đã mất hay không?
Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 1 Điều 611 Bộ luật Dân sự 2015, khi một người mất đi thì sẽ phát sinh việc chia thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật. Trong trường hợp này, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ được cấp cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất hoặc những người thừa kế theo di chúc tùy thuộc vào các trường hợp cụ thể.
Do đó, nếu người sử dụng đất đã mất thì không thể cấp Sổ đỏ cho người đã mất trong trường hợp này được.
Trường hợp 2: Cấp sổ đỏ khi thực hiện các quyền của ngưởi sử dụng đất (chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế…) nhưng người sử dụng đất lại mất trước khi nhận được sổ đỏ.
Căn cứ theo khoản 4 Điều 79 Nghị định 43/2014/NĐ-CP, trường hợp người đề nghị cấp Giấy chứng nhận đã chết trước khi được trao Giấy chứng nhận thì người được thừa kế quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật thừa kế nộp bổ sung giấy tờ về thừa kế theo quy định.
Văn phòng đăng ký đất đai xác nhận thừa kế vào Giấy chứng nhận đã ký hoặc lập hồ sơ để trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất cho người được thừa kế theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Người được thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài chính về quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất trong trường hợp người được cấp Giấy chứng nhận đã chết phải thực hiện theo quy định của pháp luật.
Do đó, nếu người sử dụng đất được nhận chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế… quyền sử dụng đất nhưng chưa hoàn tất thủ tục để nhận Giấy chứng nhận mà đã chết thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ được cấp cho những người được thừa kế theo quy định của pháp luật thừa kế.
Thủ tục cấp Sổ đỏ cho người đã mất thế nào?
Do bạn không nói rõ trường hợp này cấp Sổ đỏ lần đầu hay cấp Sổ đỏ khi thực hiện các quyền đối với quyền sử dụng đất, nên bạn có thể tham khảo thủ tục cấp Sổ đỏ cho người đã mất theo từng trường hợp dưới đây:
Trường hợp 1: Cấp Sổ đỏ lần đầu nhưng người sử dụng đất đã mất.
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ.
Hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận
Khoản 1 Điều 8 Thông tư 24/2014/TT-BTNMT quy định hộ gia đình, cá nhân cần chuẩn bị 01 bộ hồ sơ như sau:
- Đơn đăng ký, cấp Giấy chứng nhận theo Mẫu số 04a/ĐK.
- Chứng từ thực hiện nghĩa vụ tài chính; giấy tờ liên quan đến việc miễn, giảm nghĩa vụ tài chính về đất đai, tài sản gắn liền với đất (nếu có).
- Trường hợp đăng ký quyền sử dụng đất thì phải nộp một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 Luật Đất đai năm 2013 và Điều 18 Nghị định 43/2014/NĐ-CP (giấy tờ về thừa kế).
Lưu ý: Trường hợp sử dụng đất do nhận thừa kế trước ngày 01/7/2014 khi nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận thì cơ quan tiếp nhận hồ sơ không được yêu cầu người thừa kế nộp văn bản chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật như di chúc, văn bản khai nhận di sản,… (theo khoản 54 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP).
Bước 2: Nộp hồ sơ
Cách 1: Hộ gia đình, cá nhân nộp hồ sơ tại UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất nếu có nhu cầu
Cách 2: Không nộp tại UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất
- Nếu địa phương chưa thành lập bộ phận một cửa thì hộ gia đình, cá nhân nộp hồ sơ tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cấp huyện hoặc nộp tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện đối với nơi chưa thành lập Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai.
- Đối với địa phương đã tổ chức bộ phận một cửa để tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính thì nộp tại bộ phận một cửa cấp huyện.
Bước 3: Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ và giải quyết.
Bước 4: Trả kết quả.
Thời gian giải quyết: Không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ; không quá 40 ngày với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Thời gian trên không tính các khoảng thời gian các ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định của pháp luật; thời gian tiếp nhận hồ sơ tại xã; thời gian thực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất; thời gian xem xét xử lý đối với trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật; thời gian trưng cầu giám định.
Trường hợp 2: Cấp sổ đỏ khi thực hiện các quyền của ngưởi sử dụng đất (chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế…) nhưng người sử dụng đất lại mất trước khi nhận được Sổ đỏ.
Căn cứ theo khoản 4 Điều 79 Nghị định 43/2014/NĐ-CP có quy định trình tự thủ tục như sau:
Bước 1: Tiến hành phân chia di sản thừa kế hoặc khai nhận di sản thừa kế theo quy định của pháp luật về thừa kế.
Bước 2: Nộp bổ sung giấy tờ về thừa kế theo quy định của pháp luật về thừa kế cho Văn phòng đăng ký đất đai.
Bước 3: Văn phòng đăng ký đất đai xác nhận thừa kế vào Giấy chứng nhận đã ký hoặc lập hồ sơ để trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người được thừa kế theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Bước 4: Người được thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài chính về quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất trong trường hợp người được cấp Giấy chứng nhận đã chết phải thực hiện theo quy định của pháp luật.
Cấp Sổ đỏ cho người đã mất và những vấn đề pháp lý liên quan (Ảnh minh họa)
Ai có quyền nhận Sổ đỏ thay người đã chết ghi trong giấy hẹn?
Theo quy định tại khoản 4 Điều 79 Nghị định 43/2014/NĐ-CP có quy định:
“Trường hợp người đề nghị cấp Giấy chứng nhận đã chết trước khi được trao Giấy chứng nhận thì người được thừa kế quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật thừa kế nộp bổ sung giấy tờ về thừa kế theo quy định.
Văn phòng đăng ký đất đai xác nhận thừa kế vào Giấy chứng nhận đã ký hoặc lập hồ sơ để trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người được thừa kế theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Người được thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài chính về quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất trong trường hợp người được cấp Giấy chứng nhận đã chết phải thực hiện theo quy định của pháp luật.”
Do đó, trong trường hợp người đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chết trước khi được nhận Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì những người thừa kế theo quy định của pháp luật thừa kế sẽ có quyền nhận Sổ đỏ.
Bố mất trước khi đất được cấp Sổ, con được hưởng thừa kế không?
Căn cứ theo Điều 609 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định:
"Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.”
Căn cứ theo khoản 1, Điều 168 Luật Đất đai 2013 có quy định về thời điểm được thực hiện các quyền của người sử dụng đất:
"Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất khi có Giấy chứng nhận. Đối với trường hợp chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp thì người sử dụng đất được thực hiện quyền sau khi có quyết định giao đất, cho thuê đất; trường hợp nhận thừa kế quyền sử dụng đất thì người sử dụng đất được thực hiện quyền khi có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.”
Theo quy định trên, trong trường hợp người bố mất trước khi được cấp Sổ đỏ nhưng người này đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất thì vẫn có quyền để lại di sản thừa kế cho các con của mình.
Trên đây là giải đáp về các vấn đề pháp lý liên quan đến Cấp Sổ đỏ cho cho người đã mất. Nếu còn băn khoăn, bạn vui lòng gửi câu hỏi cho chúng tôi để được hỗ trợ.
>> Cấp Sổ đỏ cho đất thuộc nhiều xã, phường thế nào?
Tác giả: Linh Trang 
Chủ đề:
