Nghỉ hưu trước tuổi 2023 cần điều kiện gì, lương hưu tính thế nào?

Chế độ nghỉ hưu trước tuổi 2023: Toàn bộ những quy định về hồ sơ, điều kiện, trình tự thủ tục thực hiện mà người lao động cần biết. Cụ thể được giải đáp trong bài viết dưới đây.

Điều kiện hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi 2023 có gì mới?

Điều kiện để hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi 2023/điều kiện về hưu trước tuổi là vấn đề được nhiều người lao động quan tâm, đặc biệt là những lao động không còn sức khỏe để đáp ứng yêu cầu công việc.

Căn cứ quy định của pháp luật về lao động, pháp luật về bảo hiểm, việc về hưu trước tuổi phải thỏa mãn hai điều kiện chính:

• Độ tuổi: Thấp nhất là nam từ đủ 50 tuổi và nữ từ đủ 45 tuổi trở lên (tùy thuộc người lao động làm việc trong từng ngành nghề cụ thể). Trong một số trường hợp cụ thể thì không cần phải đạt độ tuổi luật định;

• Thời gian tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH): Tham gia/đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 20 năm trở lên;

Cụ thể như sau:

Trước hết, Điều 169 Bộ luật Lao động 2019, năm 2022, tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 06 tháng với nam và đủ 55 tuổi 08 tháng với nữ.

Trong câu hỏi của bạn không nêu rõ công việc của chị gái bạn là làm gì, vì vậy bạn căn cứ hai trường hợp về hưu trước tuổi dưới đây để đối chiếu cụ thể với trường hợp của chị bạn.

Căn cứ Điều 54, Điều 55 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động, điều kiện để người lao động được nghỉ hưu sớm hưởng lương là có đủ từ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) trở lên và thuộc một trong các trường hợp cụ thể dưới đây:

Trường hợp người lao động bị suy giảm khả năng lao động

Tuổi về hưu của lao động nam, lao động nữ khi suy giảm khả năng lao động được quy định như sau:

• Lao động nam đủ 55 tuổi 06 tháng, lao động nữ đủ 50 tuổi 08 tháng khi bị suy giảm khả năng lao động từ 61% - 81%;

• Lao động nam đủ 50 tuổi 06 tháng, lao động nữ đủ 45 tuổi 08 tháng khi bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;

• Có đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên: Nghỉ hưu tại thời điểm suy giảm khả năng lao động và có quyết định hưởng lương hưu;

Theo quy định này, chị gái bạn có thể nghỉ hưu khi độ tuổi là từ 45 tuổi hoặc có thể thấp hơn nếu như thuộc trường hợp suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có thời gian hành nghề, làm việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm từ đủ 15 năm.

Trường hợp người lao động không bị suy giảm khả năng lao động nhưng có thể được về hưu trước tuổi

• Lao động nam đủ 55 tuổi 06 tháng, nữ đủ 50 tuổi 04 tháng và có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên. Hoặc tổng thời gian làm nghề, công việc trong 2 trường hợp này từ đủ 15 năm trở lên (Điều 5 Nghị định 135/2020/NĐ-CP);

• Lao động nam đủ 50 tuổi 06 tháng và nữ đủ 45 tuổi 08 tháng và có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò;

• Lao động là người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn, rủi ro nghề nghiệp (không quy định tuổi);

Như vậy, điều kiện để người lao động hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi 2023 bao gồm thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 20 năm trở lên và có thể thuộc trường hợp bị suy giảm khả năng lao động hoặc không bị suy giảm khả năng lao động.

Do bạn chưa cung cấp đầy đủ thông tin nên chúng tôi chưa thể kết luận chị gái bạn có thể nghỉ hưu khi đạt độ tuổi, điều kiện cụ thể thế nào.

Dựa trên căn cứ pháp lý, phân tích của chúng tôi, bạn đối chiếu với trường hợp của mình để có đáp án phù hợp.

Điều kiện hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi 2023 phụ thuộc độ tuổi và thời gian đóng bảo hiểm

Về hưu sớm, tính mức hưởng lương hưu thế nào?

Mức lương của người lao động hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi 2023 so với năm 2022 không có sự thay đổi.

Theo đó, người lao động về hưu trước tuổi sẽ được nhận mức lương hưu thấp hơn so với người về hưu đúng độ tuổi luật định.

Mỗi năm người lao động về hưu trước tuổi thì mức lương hưu sẽ giảm 2% so với về hưu đúng tuổi (trong đó, tối đa mức lương hưu được hưởng là 75% bình quân tiền lương tham gia bảo hiểm xã hội).

Cụ thể, Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội, mức hưởng lương hưu của người lao động được quy định:

2. Từ ngày 01/01/2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 54 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội như sau:

a) Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm;

b) Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm.

Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động quy định tại điểm a và điểm b khoản này được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.

3. Mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 55 của Luật này được tính như quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%.

Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 06 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.

Từ quy định trên, suy ra, công thức tính mức hưởng lương hưu trong trường hợp về hưu đúng độ tuổi như sau:

Lương hưu = Tỷ lệ hưởng lương hưu x Mức bình quân tiền lương đóng BHXH

Với trường hợp nghỉ hưu trước tuổi thì mức lương hưu được tính như sau:

Lương hưu = (Tỷ lệ hưởng lương hưu - 2% x số năm về hưu trước tuổi) x Mức bình quân tiền lương đóng BHXH

Trong đó:

• Tỷ lệ lương hưu được tính bằng:

  • 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH tương ứng với số năm đóng BHXH của lao động nam là 19 năm nếu nghỉ hưu năm 2021 và 20 năm nếu nghỉ hưu từ năm 2022; đối với lao động nữ thì tương ứng là 15 năm đóng bảo hiểm xã hội nếu nghỉ hưu từ năm 2018 trở về sau;

  • Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động được tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%;

• Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH được xác định theo quy định tại Điều 62, Điều 64 Luật Bảo hiểm xã hội;

Lưu ý: Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 06 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.

Như vậy, mức hưởng lương về hưu trước tuổi được tính như về hưu trong điều kiện lao động bình thường, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%.

Hay, mức lương hưu của người lao động hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi 2023 sẽ thấp hơn so với trường hợp nghỉ đúng tuổi.

Mỗi năm về hưu sớm người lao động bị trừ 2 phần trăm mức hưởng hưu trí

Nơi nộp và hồ sơ đề nghị về hưu trước tuổi thế nào?

Hồ sơ, nơi nộp hồ sơ hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi 2023 (chế độ về hưu trước tuổi) được thực hiện theo quy định tại Quyết định 166/QĐ-BHXH và các văn bản khác có liên quan.

Cụ thể được quy định như sau:

Một là, hồ sơ hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi

Theo Mục 1.2.2 Điều 6 Chương III về Quy trình giải quyết hưởng các chế độ BHXH, chi trả các chế độ BHXH ban hành kèm theo Quyết định số 166/QĐ-BHXH, hồ sơ hưởng chế độ hưu trí gồm những giấy tờ sau:

• Quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí hoặc văn bản chấm dứt hợp đồng lao động hưởng chế độ hưu trí (do người sử dụng lao động lập) mẫu 12-HSB. Nếu là người tham gia BHXH tự nguyện thì thay bằng mẫu đơn đề nghị 14-HSB (ban hành kèm Quyết định này);

• Sổ BHXH (bản chính);

• Bản khai cá nhân về thời gian, địa bàn phục vụ trong quân đội có hưởng phụ cấp khu vực theo mẫu số 04B-HBKV;

• Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng giám định Y khoa đối với người nghỉ hưu do suy giảm khả năng lao động hoặc bản sao giấy chứng nhận bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp;

Hai là, địa điểm nộp hồ sơ

Sau khi chuẩn bị hồ sơ đầy đủ như trên, bạn nộp tại cơ quan BHXH huyện (nếu người lao động tự thực hiện) hoặc BHXH tỉnh nơi doanh nghiệp bạn làm việc đang tham gia đóng BHXH (nếu hồ sơ đề nghị hưởng lương hưu do doanh nghiệp thực hiện).

Lưu ý:

• Thời hạn giải quyết chế độ hưu trí trong vòng 20 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động;

• Trường hợp không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do;

Như vậy, người lao động được hưởng lương hưu theo chế độ nghỉ hưu trước tuổi 2023 khi có hồ sơ đầy đủ như chúng tôi đã nêu trên nộp cho cơ quan bảo hiểm xã hội có thẩm quyền giải quyết chế độ hưu trí khi đủ điều kiện.

Nơi giải quyết hồ sơ hưởng hưu trí thường là cơ quan bảo hiểm xã hội cấp huyện

Thời điểm hưởng lương hưu là khi nào?

Thời điểm người lao động hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi 2023 là thời điểm mà người lao động nhận được tiền chi trả cho chế độ hưu trí.

Theo đó, thời điểm được hưởng lương hưu là khi người lao động đạt điều kiện luật định. Còn thời điểm mà người lao động nhận tiền lương hưu tháng đầu tiên là thời điểm mà hồ sơ đề nghị hưởng lương hưu được cơ quan BHXH giải quyết, chi trả.

Cụ thể như sau:

Thời điểm nhận lương hưu tháng đầu tiên là ngày được ghi trên quyết định hưởng lương hưu của cơ quan Bảo hiểm xã hội có thẩm quyền cấp (sau khi cơ quan này đã tiếp nhận đầy đủ hồ sơ và giải quyết đề nghị hưởng lương hưu trước tuổi).

Thời điểm đủ điều kiện để hưởng lương hưu được căn cứ tại Điều 59 Luật Bảo hiểm xã hội 2014. Do thông tin bạn cung cấp chưa đầy đủ, nên thời điểm tính hưởng lương hưu của bạn có thể thuộc một trong những trường hợp sau đây:

• Với người lao động đang đóng BHXH bắt buộc quy định tại điểm a, b, c, d, đ, e và i khoản 1 Điều 2 của Luật Bảo hiểm xã hội (ví dụ người lao động làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn, công chức, viên chức...), thời điểm hưởng lương hưu là thời điểm ghi trong quyết định nghỉ việc do người sử dụng lao động lập khi người lao động đã đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật;

• Với người điều hành hợp tác xã, người quản lý doanh nghiệp có hưởng tiền lương đang đóng BHXH bắt buộc, thời điểm hưởng lương hưu được tính từ tháng liền kề khi người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu và có văn bản đề nghị gửi cho cơ quan BHXH;

• Với người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và người đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội, thời điểm hưởng lương hưu là thời điểm ghi trong văn bản đề nghị của người lao động đã đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định;

Như vậy, thời điểm hưởng lương hưu của người hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi 2023 là thời điểm mà người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo quy định.

Đây có thể là thời điểm nộp hồ sơ cho cơ quan bảo hiểm, hoặc đủ điều kiện về độ tuổi và mức suy giảm khả năng lao động.

Người lao động về hưu trước tuổi được nhận tiền lương hưu tháng đầu tiên được xác định dựa trên quyết định hưởng chế độ hưu trí do cơ quan BHXH có thẩm quyền cấp.

Thời điểm đủ điều kiện được hưởng chế độ hưu trí và thời điểm nhận tiền tháng đầu tiên của người lao động về hưu trước tuổi có thể không trùng khớp với nhau.

Trên đây là giải đáp thắc mắc của chúng tôi về chế độ nghỉ hưu trước tuổi 2023, nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ  19006192 để được hỗ trợ.