Chế độ tử tuất là chế độ bảo hiểm xã hội hỗ trợ thân nhân người lao động lo chi phí, bù đắp phần thu nhập trong trường hợp người lao động chẳng may chết. Vậy, đối tượng, điều kiện và mức hưởng chế độ tử tuất thế nào?
Trả lời:
Theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội, chế độ tử tuất gồm trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất. Mỗi loại trợ cấp lại có điều kiện, đối tượng và mức hưởng khác nhau. Cụ thể bạn đọc theo dõi dưới đây.
Điều kiện hưởng trợ cấp mai táng là gì? Cách tính thế nào?
Đối tượng, điều kiện hưởng trợ cấp mai táng
Theo Điều 66 Luật Bảo hiểm xã hội, những người sau đây khi chết thì người lo mai táng được nhận một lần trợ cấp mai táng:
- Người lao động đang đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc người lao động đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội mà đã có thời gian đóng từ đủ 12 tháng trở lên.
- Người lao động chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoặc chết trong thời gian điều trị do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
- Người đang hưởng lương hưu, hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng đã nghỉ việc.
- Người lao động bị Tòa án tuyên bố là đã chết.
Như vậy, người lao động đủ điều kiện trên khi chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp mai táng.
Mức hưởng trợ cấp mai táng
Trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà người lao động trong trường hợp trên chết.
Mức lương cơ sở năm 2022 là 1,49 triệu đồng. Theo đó mức trợ cấp mai táng một lần = 10 x Mức lương cơ sở = 10 x 1.490.000 = 14,9 triệu đồng.
Điều kiện và cách tính trợ cấp chế độ tử tuất 2022 (Ảnh minh họa)
Người đang hưởng lương hưu chết được nhận trợ cấp tuất hàng tháng không?
Theo Điều 67 Luật Bảo hiểm xã hội, người đang đóng bảo hiểm xã hội, người đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội, người bị Tòa án tuyên bố là đã chết thuộc trong các trường hợp sau khi chết, thân nhân được hưởng tiền tuất hàng tháng:
- Đã đóng bảo hiểm xã hội đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần.
- Đang hưởng lương hưu.
- Chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
- Đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng với mức suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
Thân nhân của người hưởng trợ cấp tuất hàng tháng theo quy định trên bao gồm:
- Con chưa đủ 18 tuổi; con từ đủ 18 tuổi trở lên nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên. Con được sinh khi người bố chết mà người mẹ đang mang thai.
- Vợ từ đủ 55 tuổi trở lên hoặc chồng từ đủ 60 tuổi trở lên, vợ dưới 55 tuổi, chồng dưới 60 tuổi nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
- Cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình nếu từ đủ 60 tuổi trở lên đối với nam, từ đủ 55 tuổi trở lên đối với nữ.
- Cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng nếu dưới 60 tuổi đối với nam, dưới 55 tuổi đối với nữ và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Như vậy, người đang hưởng lương hưu khi chết thì thân nhân theo quy định trên được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng.
Cách tính trợ cấp tuất hàng tháng thế nào?
Theo Điều 68 Luật Bảo hiểm xã hội, mức trợ cấp tuất hàng tháng với mỗi thân nhân bằng 50% mức lương cơ sở. Mức lương cơ sở 2022 là 1,49 triệu đồng. Do đó, mức trợ cấp tuất hàng tháng như sau:
Mức trợ cấp tuất hàng tháng = 50% x Mức lương cơ sở = 50% x 1.490.000 = 745.000 đồng/người/tháng.
- Trường hợp thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp tuất hằng tháng bằng 70% mức lương cơ sở.
- Trường hợp một người chết thì số thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng không quá 04 người.
- Trường hợp có từ 02 người chết trở lên thì thân nhân của những người này được hưởng 02 lần mức trợ cấp nêu trên.
- Thời điểm hưởng trợ cấp tuất hàng tháng được thực hiện kể từ tháng liền kề sau tháng mà người lao động chết.
- Trường hợp khi bố chết mà người mẹ đang mang thai thì thời điểm hưởng trợ cấp tuất hàng tháng của con tính từ tháng con được sinh.
Mức trợ cấp tuất một lần như thế nào? Điều kiện hưởng là gì?
Điều kiện hưởng trợ cấp tuất một lần
Theo Điều 69 Luật này, người lao động đang hưởng lương hưu, người đang đóng bảo hiểm xã hội, người đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội… thuộc một trong các trường hợp sau đây khi chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần:
- Người lao động chết không thuộc các trường hợp hưởng trợ cấp tuất hàng tháng.
- Người lao động chết thuộc một trong các trường hợp đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hàng tháng nhưng không có thân nhân hưởng tiền tuất hàng tháng.
- Thân nhân thuộc diện hưởng trợ cấp tuất hàng có nguyện vọng hưởng trợ cấp tuất một lần, trừ trường hợp con dưới 06 tuổi, con hoặc vợ hoặc chồng mà bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
- Trường hợp người lao động chết mà không có thân nhân hưởng như trên thì trợ cấp tuất một lần được thực hiện theo quy định của pháp luật về thừa kế.
Mức hưởng trợ cấp tuất một lần
Với thân nhân của người lao động đang tham gia BHXH hoặc người lao động đang bảo lưu thời gian đóng BHXH:
Mức trợ cấp tuất một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, theo Điều 70 Luật này, mức hưởng trợ cấp như sau:
[…] cứ mỗi năm tính bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng bảo hiểm xã hội trước năm 2014; bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho các năm đóng bảo hiểm xã hội từ năm 2014 trở đi; mức thấp nhất bằng 03 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội. Mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội làm căn cứ tính trợ cấp tuất một lần thực hiện theo quy định tại Điều 62 của Luật này.
Công thức tính từ quy định trên:
Mức trợ cấp tuất 1 lần = (1,5 x Mức bình quân tiền lương x Thời gian tham gia BHXH trước năm 2014) + (2 x Mức bình quân tiền lương x Thời gian tham gia BHXH từ năm 2014 trở đi)
Lưu ý: Với thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 - 06 tháng được tính là nửa năm, từ 07 - 11 tháng được tính là một năm.
Trường hợp tính đến trước ngày 01/01/2014 nếu thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn từ ngày 01/01/2014 trở đi để làm căn cứ tính trợ cấp tuất một lần.
Với thân nhân của người đang hưởng lương hưu chết
Cũng theo quy định trên, mức trợ cấp 1 lần được tính theo công thức:
Mức trợ cấp tuất 1 lần = 48 x Lương hưu - 0,5 x (Số tháng đã hưởng lương hưu - 2) x Lương hưu
Lưu ý: mức thấp nhất bằng 03 tháng lương hưu đang hưởng.
Cần giấy tờ gì để hưởng chế độ tử tuất? (Ảnh minh họa)
Làm thế nào để hưởng chế độ tử tuất?
Hồ sơ hưởng chế độ tử tuất
Hồ sơ hưởng chế độ tử tuất với từng trường hợp theo Điều 111 Luật Bảo hiểm xã hội như sau:
Với người đang đóng BHXH và người bảo lưu thời gian đóng BHXH bao gồm
- Sổ BHXH.
- Bản sao giấy chứng tử hoặc giấy báo tử hoặc bản sao quyết định tuyên bố là đã chết của Toà án đã có hiệu lực pháp luật.
- Tờ khai của thân nhân và biên bản họp của các thân nhân đối với trường hợp đủ điều kiện hưởng hằng tháng nhưng chọn hưởng trợ cấp tuất một lần.
- Biên bản điều tra tai nạn lao động, trường hợp bị tai nạn giao thông được xác định là tai nạn lao động thì phải có thêm biên bản tai nạn giao thông hoặc biên bản khám nghiệm hiện trường và sơ đồ hiện trường vụ tai nạn giao thông.
- Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động đối với thân nhân bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Với người đang hưởng hoặc người đang tạm dừng hưởng lương hưu, trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hàng tháng, hồ sơ bao gồm:
- Bản sao giấy chứng tử hoặc giấy báo tử hoặc quyết định tuyên bố là đã chết của Toà án đã có hiệu lực pháp luật.
- Tờ khai của thân nhân và biên bản họp của các thân nhân đối với trường hợp đủ điều kiện hưởng hàng tháng nhưng chọn hưởng trợ cấp tuất một lần.
- Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động đối với thân nhân bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Thủ tục giải quyết hưởng chế độ
Thời hạn nộp hồ sơ
Trường hợp người lao động đang đóng BHXH mà bị chết:
+ Trong 90 ngày kể từ ngày người lao động chết: Thân nhân của người đó nộp đầy đủ hồ sơ cho người sử dụng lao động.
+ Trong 30 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ: Người sử dụng lao động phải nộp hồ cho cơ quan BHXH.
Trường hợp người bảo lưu thời gian đóng BHXH, người tham gia BHXH tự nguyện, người đang hưởng lương hưu, trợ cấp TNLĐ, BNN hằng tháng chết:
Trong 90 ngày kể từ ngày người lao động thuộc trường hợp này chết: Thân nhân của họ nộp đầy đủ hồ sơ cho cơ quan BHXH.
Thời gian giải quyết hồ sơ
Tối đa 08 ngày làm việc sau khi tiếp nhận đầy đủ hồ sơ, cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết chế độ tử tuất cho thân nhân người lao động.
Trên đây là toàn bộ quy định về chế độ tử tuất 2022. Nếu còn băn khoăn, độc giả vui lòng gửi câu hỏi tại đây. Các chuyên gia pháp lý của hieuluat.vn sẽ hỗ trợ bạn câu trả lời trong vòng 24 giờ làm việc, nếu câu hỏi đầy đủ thông tin.
Xem thêm:
Tác giả: Quỳnh Anh 
Chủ đề:
