Bảo hiểm y tế hộ gia đình là một trong những cách giúp người dân giảm chi phí khi đi khám, chữa bệnh. Vậy, bảo hiểm y tế hộ gia đình có bắt buộc không?
Cho em hỏi, bảo hiểm y tế hộ gia đình có bắt buộc không? Có phải tất cả các thành viên trong gia đình đều phải đóng không? - Lưu Giang (Nha Trang).
Bảo hiểm y tế hộ gia đình có bắt buộc tham gia hay không?
Có thể khẳng định, hiện nay việc tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình có bắt buộc, cụ thể như sau:
Khoản 1 Điều 1 Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi, bổ sung 2014 có quy định: Bảo hiểm y tế là một loại bảo hiểm có tính bắt buộc do Nhà nước tổ chức thực hiện, được áp dụng cho các đối tượng theo do Luật này quy định. Mục đích của bảo hiểm y tế là cung cấp, chăm sóc sức khỏe không vì lợi nhuận.
Trong đó, có 06 nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế tại khoản 6 Điều 1 Luật này, bao gồm:
- Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng.
- Nhóm do tổ chức bảo hiểm xã hội đóng.
- Nhóm do ngân sách nhà nước đóng.
- Nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng.
- Nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình.
- Nhóm do người sử dụng lao động đóng.
Theo Điều 5 Nghị định 146/2018/NĐ-CP, khoản 7 Điều 2 Luật cư trú 2020 sửa đổi Luật Bảo hiểm y tế, hộ gia đình tham gia bảo hiểm y tế được xác định là những thành viên cùng đăng ký thường trú hoặc tạm trú tại một chỗ ở hợp pháp.
Như vậy, việc tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình là bắt buộc dành cho những người cùng sống tại một chỗ ở hợp pháp theo các quy định về cư trú.
Bảo hiểm y tế hộ gia đình có bắt buộc tham gia không? (Ảnh minh họa)
Phải mua bảo hiểm y tế hộ gia đình cho tất cả các thành viên không?
Từ nội dung khoản 1 Điều 1 Luật sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 và Điều 5 Nghị định 146/2018, những thành viên trong hộ gia đình (đã đăng ký thường trú hoặc tạm trú) phải đóng bảo hiểm y tế.
Song cũng tại Điều 5 Nghị định nêu trên, người dân chỉ mua bảo hiểm y tế hộ gia đình cho những thành viên chưa được cấp thẻ theo những nhóm đối tượng không phải hộ gia đình (Ví dụ: nhóm tham gia bảo hiểm y tế do người lao động, người sử dụng lao động cùng đóng; nhóm do Ngân sách Nhà nước đóng...).
Trong trường hợp của bạn, sinh viên thuộc nhóm 4, đối tượng tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình thuộc nhóm 5.
Do vậy, với trường hợp của bạn phải tham gia bảo hiểm y tế theo trường học và được Nhà nước hỗ trợ mức đóng.
Mức đóng BHYT hộ gia đình 2023 là bao nhiêu tiền?
Căn cứ điểm e khoản 1 Điều 7 Nghị định 146/2018/NĐ-CP, mức đóng bảo hiểm y tế của hộ gia đình được xác định như sau:
- Người đầu tiên: Đóng bảo hiểm y tế bằng 4,5% mức lương cơ sở tính theo thời điểm đóng;
- Từ thành viên thứ hai đến thứ 4: mức đóng lần lượt bằng 70%, 60% và 50% của người đầu tiên;
- Từ thành viên thứ năm trở đi: mức đóng 40% người đầu tiên.
Trong đó, mức lương cơ sở hiện nay là 1,49 triệu đồng/tháng và là 1,8 triệu đồng từ 1/7/2023 trở đi.
Không tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình có bị phạt?
Từ những phân tích trên, tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình là hình thức bắt buộc với những người thuộc nhóm đối tượng tham gia.
Theo đó, khoản 1 Điều 80 Nghị định 117/2020/NĐ-CP nêu rõ: phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng - 500.000 đồng đối trường hợp không tham gia bảo hiểm y tế của đối tượng bắt buộc theo quy định pháp luật.
Như vậy, người thuộc đối tượng bắt buộc của bảo hiểm y tế mà không tham gia có thể bị phạt tiền lên đến 500.000 đồng/người.
Trên đây là giải đáp về thắc mắc bảo hiểm y tế hộ gia đình có bắt buộc không. Nếu còn thắc mắc khác, độc giả vui lòng gửi câu hỏi và liên hệ 
19006192 để được hỗ trợ tiếp.
Tác giả: Phạm Yến 
