Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động là quyền của người lao động được pháp luật ghi nhận. Tuy nhiên khi bị trả chậm lương, người lao động có được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động?
Do quá bức xúc tôi đã tự ý nghỉ việc và cũng không thông báo trước với công ty. Tôi nghe bạn bè mình nói rằng tự ý nghỉ việc như vậy là không đúng và thậm chí sẽ không được lương của tháng đó. Trường hợp của tôi có phải đơn phương chấm dứt hợp đồng không? Tôi có được trả lương đầy đủ không ạ? Xin cảm ơn!
Trả lời:
Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động là gì?
Theo khoản 1 Điều 13 Bộ luật Lao động 2019 giải thích: Hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.
Do đó, hợp đồng lao động chính là cơ sở pháp lý làm phát sinh quan hệ lao động cá nhân giữa người lao động và người sử dụng lao động. Khi ký kết hợp đồng lao động những thỏa thuận về quyền và nghĩa vụ mà các bên đã ký sẽ có giá trị ràng buộc đối với mỗi bên.
Trong quá trình thực hiện hợp đồng lao động có thể bị chấm dứt bởi những căn cứ khác nhau, trong đó có đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.
Trong các quy định pháp luật hiện hành không đưa ra giải thích thế nào là đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động. Tuy nhiên dựa trên các quy định liên quan đến vấn đề này có thể hiểu: Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động là việc một bên tự ý chấm dứt các quyền và nghĩa vụ đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động mà không phụ thuộc vào ý chí của bên còn lại.
Trả lương không đúng thời hạn người lao động có được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động? (Ảnh minh họa)
Xét trong trường hợp của bạn thì bạn tự ý nghỉ việc và không có sự thỏa thuận với công ty nên được coi là đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.
Tuy nhiên, khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động thì bạn sẽ phải đối mặt với rất nhiều vấn đề như phải lo thu nhập để đảm bảo đời sống của cá nhân, gia đình; mất thời gian để tìm công việc mới;… Do đó trước mỗi quyết định bạn nên suy nghĩ và cân nhắc thật kỹ.
Có được đơn phương chấm dứt hợp đồng khi không được trả lương đúng hạn?
Theo điểm đ khoản 1 Điều 5 Bộ luật Lao động 2019 quy định người lao động được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động. Do vậy việc bạn lựa chọn chấm dứt hợp đồng vì lý do nào đó hay tiếp tục thực hiện hợp đồng là quyền của bạn.
Căn cứ theo điểm b khoản 2 Điều 35 Bộ luật Lao động 2019 quy định:
“Điều 35. Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động
2. Người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động không cần báo trước trong trường hợp sau đây:
b) Không được trả đủ lương hoặc trả lương không đúng thời hạn, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 97 của Bộ luật này;”
Mặt khác, khoản 4 Điều 97 Bộ luật này quy định:
“Điều 97. Kỳ hạn trả lương
4. Trường hợp vì lý do bất khả kháng mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng không thể trả lương đúng hạn thì không được chậm quá 30 ngày; nếu trả lương chậm từ 15 ngày trở lên thì người sử dụng lao động phải đền bù cho người lao động một khoản tiền ít nhất bằng số tiền lãi của số tiền trả chậm tính theo lãi suất huy động tiền gửi có kỳ hạn 01 tháng do ngân hàng nơi người sử dụng lao động mở tài khoản trả lương cho người lao động công bố tại thời điểm trả lương.”
Thông thường, người lao động muốn đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động phải báo cho người sử dụng lao động trước một khoảng thời gian để người sử dụng lao động có thể chủ động tìm nguồn lao động mới thay thế, chủ động trong kế hoạch nhân sự của mình vào khoảng thời gian đó.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp cụ thể như không được trả lương đúng thời hạn và không thuộc trường hợp được kéo dài thời hạn trả lương thì người sử dụng lao động phải có nghĩa vụ trả lương đúng theo thỏa thuận trong hợp đồng đã giao kết.
Theo thông tin bạn đưa ra, bạn bị chậm lương 30 ngày và công ty cũng không gặp trường hợp bất khả kháng gì nên hành vi của công ty là sai. Do vậy, theo quy định pháp luật bạn được phép nghỉ việc mà không cần phải thông báo trước cho công ty không phân biệt loại hợp đồng lao động bạn ký là xác định thời hạn hay không xác định thời hạn.
Đây là quy định mới so với Bộ luật Lao động 2012. Theo Điều 37 Bộ luật Lao động 2012 thì khi không được trả lương đúng thời hạn mà muốn đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động người lao động sẽ phải thông báo trước một thời hạn nhất định tùy theo loại hợp đồng mình đã giao kết trước đó.
Người lao động được hưởng quyền lợi gì khi đơn phương chấm dứt hợp đồng đúng luật?
Được hưởng trợ cấp thôi việc
Theo Điều 46 Bộ luật Lao động 2019 quy định khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động thì người lao động sẽ được hưởng trợ cấp thôi việc khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện.
Công ty sẽ có trách nhiệm chi trả trợ cấp thôi việc cho người lao động.
Người lao động được hưởng quyền lợi gì khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đúng luật? (Ảnh minh họa)
Được hưởng trợ cấp thất nghiệp
Người lao động cũng sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi đáp ứng đủ các điều kiện được quy định tại Điều 49 Luật Việc làm năm 2013.
Khi được hưởng thì bạn sẽ nhận trợ cấp thất nghiệp tại Trung tâm dịch vụ việc làm nơi bạn nộp hồ sơ.
Được thanh toán các khoản tiền liên quan đến quyền lợi
Theo khoản 1 Điều 48 Bộ luật Lao động 2019 thì trong thời hạn 14 ngày kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động hai bên có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản tiền có liên quan đến quyền lợi của mỗi bên.
Trước đây, pháp luật quy định thời gian người sử dụng lao động phải hoàn thành nghĩa vụ với người lao động là 7 ngày.
Được xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội và nhận lại giấy tờ khác
Theo khoản 3 Điều 48 Bộ luật Lao động 2019 quy định thì công ty có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và trả lại các giấy tờ đã giữ.
Đồng thời bạn có thể yêu cầu cung cấp bản sao các tài liệu liên quan đến quá trình làm việc của bạn. Công ty sẽ phải chịu chi phí sao, gửi tài liệu. Quy định mới này tạo điều kiện cho người lao động chứng minh được quá trình làm việc của mình khi tìm công việc mới.
Như vậy, bạn tự ý nghỉ việc không báo trước do không được trả lương đúng hạn là đúng quy định pháp luật. Do vậy, bạn sẽ được bảo đảm các quyền lợi của mình. Tuy nhiên, bạn nên làm việc với công ty để họ biết bạn nghỉ việc và yêu cầu công ty thực hiện trách nhiệm của mình.
Trên đây là giải đáp về điều kiện để người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động do chậm lương đúng luật. Nếu còn băn khoăn, bạn vui lòng gửi câu hỏi cho chúng tôi để được hỗ trợ.
Tác giả: Đàm Như 
Chủ đề:
