Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình. Việc lập di chúc hợp pháp mang một ý nghĩa quan trọng. Nó sẽ giúp cho bản di chúc có hiệu lực pháp luật sau khi người để lại di sản chết đi.
Muốn di chúc được coi là hợp pháp, bản di chúc cần đáp ứng tất cả điều kiện về chủ thể, nội dung, hình thức theo quy định của Bộ luật dân sự 2015.
Chủ thể lập di chúc
Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép.
Đối với người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
Hướng dẫn cách lập di chúc hợp pháp
Hình thức di chúc
Hiện nay, pháp luật Việt Nam công nhận hai hình thức lập di chúc là bằng văn bản và bằng miệng. Tuy nhiên, với mỗi hình thức, pháp luật đều đưa ra những yêu cầu nhất định.
- Đối với di chúc bằng văn bản không có người làm chứng thì người lập di chúc phải tự viết và ký vào bản di chúc.
- Đối với di chúc bằng văn bản có người làm chứng thì người lập di chúc có thể tự viết, đánh máy hoặc nhờ người khác viết hoặc đánh máy. Có ít nhất 2 người làm chứng trong trường hợp này. Ngoài ra, người lập di chúc phải ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc trước mặt những người làm chứng; những người làm chứng xác nhận chữ ký, điểm chỉ của người lập di chúc và ký vào bản di chúc.
- Đối với di chúc miệng, chỉ được công nhận khi lập trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản. Di chúc miệng phải có ít nhất hai người làm chứng.
Ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.
Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
Nội dung di chúc
Di chúc gồm các nội dung chủ yếu sau: Ngày, tháng, năm lập di chúc; Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc; Họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản; Di sản để lại và nơi có di sản…
Di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu, nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được ghi số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.
Trường hợp di chúc có sự tẩy xóa, sửa chữa thì người tự viết di chúc hoặc người làm chứng di chúc phải ký tên bên cạnh chỗ tẩy xóa, sửa chữa.