Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường có bắt buộc đóng BHYT không?
Căn cứ khoản 1 Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế 2008 (được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 6 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế năm 2014) quy định như sau:
“Đối tượng tham gia bảo hiểm y tế
1. Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng, bao gồm:
a) Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên; người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương; cán bộ, công chức, viên chức (sau đây gọi chung là người lao động);
b) Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn theo quy định của pháp luật.”
Theo đó, người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường thuộc trường hợp phải tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc. Cụ thể thì người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn được quy định thuộc nhóm đối tượng “do người lao động và người sử dụng lao động đóng bảo hiểm y tế”.
Mức đóng BHYT của người hoạt động không chuyên trách là bao nhiêu?
Khoản 1 Điều 7 Nghị định 146/2018/NĐ-CP có quy định về mức đóng bảo hiểm y tế áp dụng đối với nhóm đối tượng này như sau:
“Mức đóng và trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế
1. Mức đóng bảo hiểm y tế hằng tháng của các đối tượng được quy định như sau:
a) Bằng 4,5% tiền lương tháng của người lao động đối với đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 1 Nghị định này.
- Người lao động trong thời gian nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau từ 14 ngày trở lên trong tháng theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội thì không phải đóng bảo hiểm y tế nhưng vẫn được hưởng quyền lợi bảo hiểm y tế;
- Người lao động trong thời gian bị tạm giam, tạm giữ hoặc tạm đình chỉ công tác để điều tra, xem xét kết luận có vi phạm hay không vi phạm pháp luật thì mức đóng hằng tháng bằng 4,5% của 50% mức tiền lương tháng của người lao động. Trường hợp cơ quan có thẩm quyền kết luận là không vi phạm pháp luật, người lao động phải truy đóng bảo hiểm y tế trên số tiền lương được truy lĩnh;
b) Bằng 4,5% tiền lương hưu, trợ cấp mất sức lao động đối với đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 2 Nghị định này;
c) Bằng 4,5% tiền lương tháng của người lao động trước khi nghỉ thai sản đối với đối tượng quy định tại khoản 5 Điều 2 Nghị định này;
d) Bằng 4,5% tiền trợ cấp thất nghiệp đối với đối tượng quy định tại khoản 6 Điều 2 Nghị định này;
đ) Bằng 4,5% mức lương cơ sở đối với các đối tượng khác;
e) Mức đóng bảo hiểm y tế của đối tượng quy định tại Điều 5 Nghị định này như sau: Người thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở; người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất; từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.
Việc giảm trừ mức đóng bảo hiểm y tế theo quy định tại điểm này được thực hiện khi các thành viên tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình cùng tham gia trong năm tài chính.”
Theo đó, mức đóng bảo hiểm y tế đối với người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường bằng 4,5% mức lương cơ sở.
Như vậy, từ ngày 01/7/2023, mức đóng bảo hiểm y tế của người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường là 4,5% x 1.800.000 = 81.000 đồng/tháng.
Người hoạt động không chuyên trách có được Nhà nước hỗ trợ đóng BHYT không?
Người hoạt động không chuyên trách có được Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế không?
- Dựa theo quy định tại Điều 4 Nghị định 146/2018/NĐ-CP, những đối tượng sau được Nhà nước hỗ trợ mức đóng bảo hiểm y tế gồm:
(1) Người thuộc hộ gia đình cận nghèo;
(2) Người thuộc hộ gia đình nghèo đa chiều theo quy định (không thuộc điểm a khoản 9 Điều 3 Nghị định 146/2018/NĐ-CP);
(3) Là học sinh hoặc sinh viên;
(4) Thuộc hộ gia đình làm nông, lâm, ngư nghiệp và diêm nghiệp có mức sống trung bình theo quy định của pháp luật.
Theo đó, trong 04 nhóm đối tượng được nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế nêu trên không đề cập đến người hoạt động không chuyên trách tại xã phường.
- Tuy nhiên, theo điểm b khoản 1 Điều 13 Luật Bảo hiểm y tế 2008 (được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 7 Điều 1 Luật sửa đổi Luật Bảo hiểm y tế năm 2014) thì tỷ lệ đóng bảo hiểm y tế đối với người hoạt động không chuyên trách là: Người lao động đóng 1/3 và người sử dụng lao động đóng 2/3 mức đóng.
Ngoài ra, căn cứ hướng dẫn tại khoản 3 Điều 18 Quyết định 595/QĐ-BHXH 2017 về quy trình thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; cấp sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế thì về tỷ lệ đóng bảo hiểm y tế cho người hoạt động không chuyên trách cụ thể là:
Ủy ban nhân dân cấp xã hằng tháng sẽ đóng 3% mức lương cơ sở cho 1 người hoạt động không chuyên trách. Tương đương 54.000 đồng/tháng.
Người hoạt động không chuyên trách tham gia bảo hiểm y tế hằng tháng đóng 1,5% mức lương cơ sở. Tương đương 27.000 đồng/tháng.
- Bên cạnh đó, đối với cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc nhưng đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội mỗi tháng sẽ thuộc trường hợp do cơ quan bảo hiểm xã hội đóng bảo hiểm y tế, căn cứ khoản 2 Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế 2008 (được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 6 Điều 1 Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế năm 2014).
- Còn đối với cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc nhưng đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách sẽ thuộc trường hợp do ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế, căn cứ khoản Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế 2008 (được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 6 Điều 1 Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế năm 2014).
Tóm lại:
- Tuy người hoạt động không chuyên trách tại xã, phường, thị trấn không thuộc trường hợp được Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế nhưng thuộc trường hợp được người sử dụng lao động (Ủy ban nhân dân cấp xã) đóng 2/3 số tiền bảo hiểm y tế hằng tháng.
- Khi nhóm đối tượng này nghỉ hưu và thỏa mãn điều kiện được hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hoặc trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước thì được cơ quan bảo hiểm hoặc ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế hằng tháng.
Trên đây là thông tin liên quan mức đóng bhyt của người hoạt động không chuyên trách. Nếu có bất cứ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ theo số 
19006192 để được hỗ trợ.
Tác giả: Lê Hà Vy 
Chủ đề:
