Thu hồi đất là việc Nhà nước thu lại quyền sử dụng đất của người dân, trong đó gồm cả trường hợp do vi phạm pháp luật về đất đai. Việc thu hồi đất phải được thực hiện theo đúng quy trình. Vậy, quy trình thu hồi đất theo Luật đất đai 2013 thế nào?
Khi nào bị thu hồi đất do vi phạm pháp luật đất đai?
Căn cứ theo khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai 2013, các trường hợp do vi phạm pháp luật về đất đai sau đây sẽ bị thu hồi đất, gồm:
- Không sử dụng đúng mục đích sử dụng đất, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này nhưng vẫn tiếp tục vi phạm;
- Người sử dụng đất có hành vi cố ý hủy hoại đất;
- Đất được cho thuê, giao không đúng thẩm quyền hoặc không đúng đối tượng;
- Nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho với đất không được phép chuyển nhượng, tặng cho;
- Đất được nhà nước giao quản lý mà để bị lấn, chiếm;
- Người sử dụng đất không thực hiện nghĩa vụ đối với nhà nước và đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà không chấp hành;
- Đất nông nghiệp không được sử dụng trong một khoảng thời gian liên tục:
+ Đối với đất trồng cây hàng năm không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục;
+ Đối với đất trồng lâu hàng năm không được sử dụng trong thời hạn 18 tháng liên tục;
+ Đối với đất trồng rừng không được sử dụng trong thời hạn 24 tháng liên tục;...
Theo quy định trên, trường hợp gia đình bạn được giao đất trồng cây hàng năm nhưng đã quá 12 tháng liên tục không sử dụng được xác định là hành vi vi phạm đất đai. Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sẽ tiến hành thu hồi đối với phần diện tích đất này.
Quy trình thu hồi đất theo Luật đất đai 2013 ra sao? (Ảnh minh họa)
Thẩm quyền thu hồi đất do vi phạm pháp luật đất đai?
Xét trong trường hợp của bạn và đối chiếu với Điều 66 Luật Đất đai 2013, Ủy ban nhân dân cấp huyện sẽ có thẩm quyền ra quyết định thu hồi đât,
Cụ thể, UBND huyện có thẩm quyền thu hồi đất với:
+ Hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư;
+ Đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc diện được sở hữu nhà ở tại Việt Nam.
Vì vậy, việc thu hồi đất do người sử dụng đất có vi phạm pháp luật về đất đai phải dựa trên văn bản, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định hành vi vi phạm pháp luật về đất đai (theo khoản 2 Điều 64 Luật Đất đai 2013).
Quy trình thu hồi đất do vi phạm pháp luật đất đai thế nào?
Theo quy định tại Điều 66 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, quy trình thu hồi đất do vi phạm pháp luật đất đai như sau:
Bước 1: Xác định hành vi vi phạm
- Trường hợp vi phạm pháp luật thuộc trường hợp bị xử phạt vi phạm hành chính: Người có thẩm quyền xử phạt phải có trách nhiệm lập biên bản vi phạm hành chính để làm căn cứ thu hồi đất khi đã hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính theo quy định.
- Trường hợp có hành vi vi phạm pháp luật đất đai nhưng không thuộc trường hợp bị xử phạt theo quy định pháp luật thì phải tiến hành lập biên bản xác định hành vi vi phạm và biên bản này cần có đại diện của UBND xã làm chứng để làm căn cứ ra quyết định thu hồi đất. Việc lập biên bản xác định hành vi vi phạm được thực hiện như sau:
+ Cơ quan tài nguyên và môi trường tiến hành tổ chức thanh tra xác định hành vi vi phạm của người sử dụng đất;
+ Người được giao nhiệm vụ thanh tra có trách nhiện gửi biên bản cho cơ quan có thẩm quyền thu hồi đất để chỉ đạo việc thu hồi trong thời hạn không quá 7 ngày làm việc, kể từ ngày lập biên bản xác định hành vi vi phạm của người sử dụng đất.
Bước 2: Ban hành quyết định thu hồi đất.
Cơ quan tài nguyên và môi trường thực hiện việc thẩm tra, xác minh thực địa và trình UBND cùng cấp ra quyết định thu hồi đất.
Bước 3: Tiến hành việc thu hồi đất và xử lý phần giá trị còn lại đã đầu tư vào đất hoặc tài sản gắn liền với đất (nếu có):
Đơn vị được UBND cấp huyện giao triển khai thu hồi đất (thông thường là Trung tâm Phát triển quỹ đất) tiến hành tổ chức thực hiện việc thông báo thu hồi đất cho người sử dụng đất; niêm yết tại trụ sở UBND cấp xã hoặc tại địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất bị thu hồi.
Bước 4: Quản lý quỹ đất, đấu giá quyền sử dụng đất
Sau khi tiến hành thu hồi đất, đất bị thu hồi sẽ được giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất để quản lý, đấu giá quyền sử dụng đất.
Lưu ý: Đất thu hồi là đất nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân ở khu vực nông thôn thì giao cho UBND xã quản lý để giao, cho thuê đối với hộ gia đình, cá nhân không có đất hoặc thiếu đất sản xuất theo quy định.
Trên đây là giải đáp về Quy trình thu hồi đất theo Luật đất đai 2013. Nếu còn băn khoăn, bạn vui lòng gửi câu hỏi cho chúng tôi để được hỗ trợ.
Tác giả: Linh Trang 
Chủ đề:
