Nhiều vụ án dân sự đơn giản nhưng lại bị kéo dài một cách không cần thiết nên rất cần phải có thủ tục rút gọn. Vậy trong tố tụng dân sự, thủ tục rút gọn được quy định thế nào?
Trả lời:
Thủ tục rút gọn trong tố tụng dân sự là gì?
Định nghĩa thủ tục rút gọn được nêu cụ thể tại khoản 1 Điều 316 Bộ luật Tố tụng dân sự như sau:
Thủ tục rút gọn là thủ tục tố tụng được áp dụng để giải quyết vụ án dân sự có đủ điều kiện theo quy định của Bộ luật này với trình tự đơn giản so với thủ tục giải quyết các vụ án dân sự thông thường nhằm giải quyết vụ án nhanh chóng nhưng vẫn bảo đảm đúng pháp luật.
Như vậy, so với các vụ án dân sự đủ điều kiện được giải quyết khác, vụ án dân sự giải quyết theo thủ tục rút gọn sẽ được tiến hành với trình tự đơn giản hơn nhằm giải quyết vụ án một cách nhanh chóng nhưng vẫn đảm bảo đúng phát luật.
Vụ án dân sự thực hiện theo thủ tục rút gọn thế nào? (Ảnh minh họa)
Thủ tục rút gọn trong tố tụng dân sự quy định thế nào?
Điều kiện áp dụng
Điều kiện để một vụ án dân sự được áp dụng thủ tục rút gọn nêu tại khoản 1 Điều 317 Bộ luật Tố tụng dân sự gồm:
- Vụ án có tình tiết đơn giản, quan hệ pháp luật rõ ràng, đương sự cũng thừa nhận nghĩa vụ cùng với đó là tài sản, chứng cứ đầy đủ, đủ căn cứ, Tòa án không cần phải thu thập thêm.
- Đương sự có địa chỉ rõ ràng.
- Không có đương sự sống ở nước ngoài, tài sản cũng không ở nước ngoài trừ trường hợp có thỏa thuận đề nghị Tòa án giải quyết theo thủ tục rút gọn hoặc xuất trình được chứng cứ về quyền sở hữu tài sản hợp pháp và có thỏa thuận về việc xử lý tài sản.
Thời gian đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn
Quy định này được nêu chi tiết tại khoản 1 Điều 318 Bộ luật Tố tụng dân sự như sau:
Trong thời hạn không quá 01 tháng, kể từ ngày thụ lý vụ án theo quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 195 của Bộ luật này, Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án phải ra quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn và mở phiên tòa xét xử trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày ra quyết định.
Theo đó, thời gian giải quyết vụ án theo thủ tục rút gọn gồm:
- Không quá 01 tháng: Sau khi thụ lý vụ án, người khởi kiện nộp biên lai tiền tạm ứng hoặc nếu được miễn/không phải nộp tạm ứng án phí thì Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án ra quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn.
- Trong thời hạn 10 ngày: Thẩm phán ra quyết định mở phiên tòa xét xử theo thủ tục rút gọn kể từ ngày ra quyết định đưa vụ án ra xét xử.
Như vậy, tính từ lúc thụ lý vụ án đến khi mở phiên tòa theo thủ tục rút gọn, thời gian tối đa là 01 tháng 10 ngày.
Ngoài ra, trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được quyết định vụ án sẽ được xét xử theo thủ tục rút gọn, đương sự có quyền khiếu nại. Trong 03 ngày kể từ khi nhận được khiếu nại, kiến nghị, Chánh án Tòa án phải giữ nguyên quyết định hoặc hủy quyết định xét xử theo thủ tục rút gọn và chuyển vụ án sang giải quyết theo thủ tục thông thường.
Thẩm quyền ra quyết định xét xử theo thủ tục rút gọn
Cũng tại khoản 1 Điều 318 Bộ luật Tố tụng dân sự, người có thẩm quyền ra quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn là Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án dân sự.
Quyết định này phải được gửi ngay đến cho đương sự, Viện kiểm sát cùng cấp.
Đặc biệt, theo Điều 65 Bộ luật Tố tụng dân sự:
Việc xét xử sơ thẩm, phúc thẩm vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn do một Thẩm phán tiến hành.
Hiệu lực của bán án, quyết định theo thủ tục rút gọn
Bản án, quyết định sơ thẩm theo thủ tục rút gọn có thể bị kháng cáo hoặc kháng nghị để yêu cầu Tòa phúc thẩm giải quyết lại theo thủ tục phúc thẩm rút gọn. Đồng thời, cũng có thể bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm (căn cứ Điều 321 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015).
Điều kiện chuyển từ thủ tục rút gọn sang thủ tục thông thường
Dù một vụ án đã được đưa ra xét xử theo thủ tục rút gọn nhưng vẫn có trường hợp vụ án đó sẽ bị chuyển sang thủ tục thông thường. Các trường hợp chuyển sang thủ tục thông thường nêu tại khoản 3 Điều 317 Bộ luật Tố tụng dân sự gồm:
- Có tình tiết mới, các đương sự không thống nhất dẫn đến phải xác minh, thu thập thêm tài liệu, chứng cứ hoặc giám định thêm.
- Cần phải áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời.
- Xuất hiện người có quyền, nghĩa vụ liên quan hoặc có yêu cầu phản tố, độc lập.
- Cần phải định giá, thẩm định giá tài sản tranh chấp khi các đương sự không thống nhất về giá…
Trên đây là quy định mới nhất về thủ tục rút gọn trong tố tụng dân sự. Nếu còn băn khoăn, bạn đọc có thể gửi câu hỏi cho chúng tôi để được hỗ trợ sớm nhất.
Tác giả: Minh Hương 
Chủ đề:
