Xóa án tích là một trong những thủ tục khá quan trọng với người bị kết án. Vây theo quy định mới nhất hiện nay, thủ tục xóa án tích được thực hiện như thế nào?
Xóa án tích là gì? Có mấy trường hợp xóa án tích?
Trả lời
Xóa án tích được quy định cụ thể tại Điều 69 Bộ luật Hình sự năm 2015 như sau:
1. Người bị kết án được xóa án tích theo quy định tại các điều từ Điều 70 đến Điều 73 của Bộ luật này.
Người được xóa án tích coi như chưa bị kết án.
2. Người bị kết án do lỗi vô ý về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và người được miễn hình phạt không bị coi là có án tích.
Theo đó, có thể hiểu xóa án tích là việc người bị kết án thực hiện thủ tục hoặc được Tòa án thực hiện thủ tục xóa đi các dấu vết về việc người đó từng bị kết án.
Đặc biệt, khi đã được xóa án tích thì người từng bị kết án sẽ được coi là chưa bị kết án. Đồng thời, người bị kết án do lỗi vô ý với tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng hoặc được miễn hình phạt thì không bị coi là có án tích và không phải thực hiện thủ tục xóa án tích.
Về các trường hợp xóa án tích, Bộ luật Hình sự nêu rõ gồm:
- Đương nhiên được xóa án tích (Điều 70 Bộ luật Hình sự).
- Xóa án tích theo quyết định của Tòa án (khoản 10 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự năm 2017).
- Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt (Điều 73 Bộ luật Hình sự).
Điều kiện và thủ tục đương nhiên được xóa án tích
Trả lời
Đương nhiên xóa án tích là một trong các trường hợp của xóa án tích và thủ tục cùng các quy định liên quan đến vấn đề này được nêu cụ thể tại Điều 70 Bộ luật Hình sự năm 2015 như sau:
Đối tượng được đương nhiên xóa án tích
Đương nhiên được xóa án tích áp dụng với các đối tượng bị kết án không thuộc các tội danh quy định tại Chương XIII và Chương XXVI của Bộ luật Hình sự. Cụ thể:
- Chương XIII về các Tội xâm phạm an ninh quốc gia: Tội phản bội tổ quốc; Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; Tội gián điệp; Tội xâm phạm an ninh lãnh thổ; Tội bạo loạn; Tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân; Tội phá rối an ninh…
- Chương XXVI về các Tội phá hoại hòa bình, chống loài người và Tội phạm chiến tranh: Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; Tội chống loài người; Tội phạm chiến tranh; Tội tuyển mộ, huấn luyện hoặc sử dụng lính đánh thuê; Tội làm lính đánh thuê.
Điều kiện đương nhiên xóa án tích
Những đối tượng không thuộc các Tội nêu trên sẽ được đương nhiên xóa án tích nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:
1/ Người bị kết án không phải các Tội nêu trên, đã chấp hành xong hình phạt chính, thời gian thử thách án treo hoặc hết thời hiệu thi hành bản án, không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn:
- Một năm nếu bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
- Hai năm nếu bị phạt tù đến 05 năm;
- Ba năm nếu bị phạt tù từ trên 05 - 15 năm;
- Năm năm nếu bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
2/ Từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn nêu trên.
Người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn từ 01 - 03 năm nêu trên thì thời hạn đương nhiên được xóa án tích sẽ hết vào thời điểm người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.
3/ Từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn nêu trên.
Như vậy, khi đáp ứng một trong ba điều kiện nêu trên thì người bị kết án có thể được đương nhiên xóa án tích.
Thời gian xin cấp Phiếu lý lịch tư pháp là không có án tích
Vì thuộc trường hợp đương nhiên xóa án tích nên nếu đáp ứng các điều kiện nêu trên thì người bị kết án sẽ đương nhiên không còn án tích.
Nếu người này có yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1 chứng minh bản thân không có án tích thì gửi hồ sơ yêu cầu đến cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp.
Trong thời gian 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu, cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp sẽ xem xét điều kiện và cấp phiếu cho người yêu cầu.
Xem thêm: Thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp mới nhất
Làm cách nào để xóa án tích? (Ảnh minh họa)
Xóa án tích theo quyết định của Tòa án thế nào?
Trả lời
Đối tượng áp dụng
Theo khoản 1 Điều 1 Bộ luật Hình sự sửa đổi năm 2017, việc xóa án tích theo quyết định của Tòa án áp dụng với các đối tượng bị kết án về một trong các Tội quy định tại Chương XIII về Tội xâm phạm an ninh quốc gia và Chương XXVI về Tội phá hoại hòa bình, chống loài người và Tội phạm chiến tranh của Bộ luật Hình sự mới nhất.
Điều kiện
Tòa án ra quyết định xóa án tích căn cứ vào tính chất của tội phạm đã thực hiện, thái độ chấp hành pháp luật, thái độ lao động của người bị kết án và đồng thời các điều kiện sau:
- Nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án;
- Không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn:
+ 01 năm nếu bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
+ 03 năm nếu bị phạt tù đến 05 năm;
+ 05 năm nếu bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;
+ 07 năm nếu bị phạt tù trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
Nếu người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn 01 năm, 03 năm nêu trên thì Tòa án quyết định việc xóa án tích từ khi người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.
Đặc biệt, Tóa án đã bác đơn xin xóa án tích lần đầu thì phải sau 01 năm kể từ ngày Tòa bác đơn, người bị kết án mới được xin xóa án tích. Nếu bị bác đơn lần hai thì phải sau 02 năm kể từ khi bị Tòa án bác đơn mới được xin xóa án tích.
Thẩm quyền
Căn cứ khoản 2 Điều 369 Bộ luật Tố tụng hình sự, cơ quan Tòa án có thẩm quyền xóa án tích trong trường hợp này là Tòa án đã xét xử sơ thẩm vụ án.
Hồ sơ
Vẫn căn cứ khoản 2 Điều 369 Bộ luật Tố tụng hình sự, để được Tòa án ra quyết định xóa án tích thì ngoài điều kiện nêu trên, người bị kết án còn phải gửi đơn yêu cầu đến Tòa.
Theo đó, căn cứ điều kiện được xóa án tích trong trường hợp này, hồ sơ người bị kết án phải nộp gồm:
- Đơn yêu cầu xóa án tích kèm theo nhận xét của chính quyền xã, phường, thị trấn nơi họ cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi họ làm việc, học tập.
- Giấy chứng nhận chấp hành xong hình phạt tù của trại giam nơi thụ hình án cấp;
- Giấy xác nhận của cơ quan thi hành án dân sự về việc thi hành xong các khoản bồi thường, án phí, tiền phạt;
- Giấy chứng nhận không phạm tội mới do công an quận, huyện nơi người bị kết án thường trú cấp.
Ngoài ra, gửi kèm hồ sơ, người bị kết án có thể nộp thêm bản sao hộ khẩu, Chứng minh nhân dân hoặc Căn cước công dân để xác minh nhân thân.
Thời gian giải quyết
- Trong thời gian 03 ngày kể từ ngày nhận được đơn của người bị kết án: Tòa án có thẩm quyền chuyển hồ sơ xin xóa án tích cho Viện kiểm sát cùng cấp.
- Trong thời gian 05 ngày kể từ ngày nhận tài liệu do Tòa án chuyển đến: Viện kiểm sát cùng cấp có ý kiến bằng văn bản và chuyển lại tài liệu cho Tòa án.
- Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được tài liệu do Viện kiểm sát chuyển đến: Nếu đủ điều kiện thì Tòa án ra quyết định xóa án tích. Nếu chưa đủ điều kiện thì bác đơn xin xóa án tích.
- Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày ra quyết định xóa án tích hoặc bác đơn xóa án tích: Tòa án gửi quyết định cho người bị kết án, Viện kiểm sát cùng cấp, chính quyền xã, phường, thị trấn nơi người bị kết án cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi người này làm việc, học tập.
Xóa án tích có mất phí không?
Theo quy định hiện nay, không có văn bản nào yêu cầu xóa án tích phải nộp phí. Do đó, người yêu cầu xóa án tích không phải nộp bất kỳ khoản lệ phí nào (trừ trường hợp yêu cầu cấp bản sao quyết định xóa án tích).
Thủ tục xóa án tích thực hiện thế nào? (Ảnh minh họa)
Có được xóa án tích trước thời hạn không?
Trả lời
Điều kiện
Vấn đề bạn hỏi cho người yêu là xóa án tích trong trường hợp đặc biệt được nêu tại Điều 72 Bộ luật Hình sự. Theo đó, để được xóa án tích trong trường hợp đặc biệt, cần phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
- Người bị kết án có những biểu hiện tiến bộ rõ rệt.
- Người bị kết án đã lập công, được cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị.
- Đảm bảo đã thực hiện được ít nhất 1/3 thời hạn yêu cầu không thực hiện tội phạm mới nêu tại trường hợp đương nhiên xóa án tích và xóa án tích theo quyết định của Tòa đã nêu ở trên.
Thủ tục
Về cơ bản, thủ tục xóa án tích trong trường hợp đặc biệt giống với xóa án tích theo quyết định của Tòa án.
Tuy nhiên, bên cạnh những hồ sơ như trường hợp trên, căn cứ điều kiện tại Điều 72 Bộ luật Hình sự, người bị kết án còn phải nộp thêm văn bản đề nghị của chính quyền, cơ quan, tổ chức nơi người bị kết án thường trú, công tác.
Trên đây là quy định cụ thể về thủ tục xóa án tích. Nếu còn băn khoăn, bạn vui lòng gửi câu hỏi cho chúng tôi để được hỗ trợ.
Tác giả: Minh Hương 
