Để loại bỏ những công chức không đáp ứng yêu cầu công việc, các tổ chức hiện đang áp dụng biện pháp tinh giản biên chế trong bộ máy nhân sự. Dù đã có những quy định về đối tượng diện tinh giản, nhưng vẫn có nhiều trường hợp tinh giản biên chế sai đối tượng. Với các trường hợp sai này, xử lý thế nào?
1. Trường hợp nào bị tinh giản biên chế?
Theo khoản 2 Điều 3 Nghị định số 108/2014/NĐ-CP có nêu Tinh giản biên chế là việc đánh giá, phân loại, đưa ra khỏi biên chế những người dôi dư, không đáp ứng yêu cầu công việc cũng như không thể bố trí sắp xếp công tác khác và giải quyết chế độ, chính sách cho họ.
Các đối tượng được tinh giản biên chế theo Điều 6 Nghị định 108/2014/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung bởi Điều 1 Nghị định số 113/2018/NĐ-CP gồm:
- Cán bộ, công chức, viên chức trong biên chế và cán bộ, công chức cấp xã hưởng lương từ ngân sách Nhà nước hoặc quỹ tiền lương của đơn vị sự nghiệp:
+ Dôi dư do rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy, nhân sự; cơ cấu lại theo vị trí việc làm, nhưng không thể bố trí, sắp xếp được việc làm khác;
+ Chưa đạt chuẩn trình độ, có chuyên ngành đào tạo không phù hợp với vị trí việc làm đang đảm nhiệm nhưng không thể bố trí vị trí việc làm khác hoặc đào tạo lại hoặc được bố trí việc làm khác nhưng cá nhân tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế và được cơ quan, đơn vị quản lý đồng ý;
+ Khi cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý thôi giữ chức vụ do sắp xếp tổ chức bộ máy theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền, tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế và được cơ quan, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý;
+ Tại thời điểm tinh giản biên chế, cán bộ, công chức, viên chức không đạt được yêu cầu về phân loại, đánh giá mà không thể bố trí việc làm khác phù hợp…
- Người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động không xác định thời hạn trong cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập chưa được giao quyền tự chủ dôi dư do sắp xếp lại tổ chức;
- Những người là cán bộ, công chức được cơ quan có thẩm quyền cử tham gia quản lý hoặc đại diện theo ủy quyền với phần vốn Nhà nước tại doanh nghiệp có vốn Nhà nước mà dôi dư do cơ cấu lại doanh nghiệp…
Tinh giản biên chế sai đối tượng, phải hoàn trả lại tiền? (Ảnh minh họa)
2. Tinh giản biên chế sai đối tượng, phải hoàn lại tiền?
Những người thuộc diện tinh giản biên chế sẽ được hưởng các chính sách về hưu trước tuổi, thôi việc, chuyển sang làm việc tại các tổ chức không hưởng lương thường xuyên từ ngân sách Nhà nước… Nếu những người này bị tinh giản biên chế sai đối tượng thì sẽ được xử lý thế nào? Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý trực tiếp người đó là gì?
Căn cứ khoản 6 Điều 12, khoản 6 Điều 18 Nghị định 108 được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 113 thì:
- Trách nhiệm của người hưởng chính sách tinh giản biên chế:
+ Phải hoàn trả số tiền đã thực nhận, nếu người đó đã mất thì không phải hoàn trả;
+ Các quyết định giải quyết tinh giản biên chế sẽ bị thu hồi;
+ Được bố trí quay trở lại làm việc.
- Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đơn vị trực tiếp quản lý người thực hiện tinh giản biên chế:
+ Thông báo cho cơ quan bảo hiểm xã hội (BHXH) dừng thanh toán chế độ BHXH cho những đối tượng này;
+ Chuyển cho cơ quan BHXH số kinh phí đã chi trả cho người bị thực hiện sai chế độ tinh giản biên chế trong thời gian hưởng chế độ BHXH như lương hưu, trợ cấp BHXH, kinh phí mua thẻ bảo hiểm y tế;
+ Thu hồi tiền hưởng chế độ, chính sách tinh giản biên chế đã cấp cho cán bộ, công chức, viên chức…
Đặc biệt, người đứng đầu Bộ, ngành, địa phương, người đứng đầu cơ quan, tổ chức đơn vị trực thuộc Bộ, ngành, địa phương và Vụ trưởng Vụ tổ chức cán bộ, Giám đốc Sở Nội vụ thực hiện sai quy định về tinh giản biên chế thì bị xem xét, xử lý kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Kết luận: Trường hợp cán bộ, công chức, viên chức bị tinh giản biên chế sai đối tượng thì phải hoàn trả lại số tiền trợ cấp đã được nhận từ chính sách tinh giản biên chế cũng như sẽ được sắp xếp quay trở lại làm việc.
Tác giả: Phạm Loan 
