Thực trạng các công trình xây dựng không đúng với giấy phép hoặc xây khi chưa được cấp phép vẫn còn phổ biến ở nước ta. Trường hợp này, người chủ công trình sẽ phải đối mặt với pháp luật.
Theo quy định của Luật Xây dựng 2014, xây dựng công trình không đúng quy hoạch xây dựng, xây dựng công trình không đúng với giấy phép xây dựng được cấp là những hành vi bị nghiêm cấm.
Theo quy định của Nghị định 139/2017/NĐ-CP:
- Hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp phép sửa chữa, cải tạo sẽ bị phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng;
- Hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp phép xây dựng mới sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng;
Cung điện công chúa- trường hợp xây dựng công trình trái phép điển hình
- Hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng;
- Xây dựng công trình không phù hợp với quy hoạch xây dựng được duyệt bị phạt từ 50.000.000 đến 60.000.000 đồng.
Trong trường hợp đã có biên bản xử phạt vi phạm hành chính mà vẫn tái phạm thì có thể bị xử phạt từ 5.000.000 đến 1.000.000.000 đồng phụ thuộc mức độ và hành vi vi phạm, đồng thời, bị tước quyền sử dụng giấy phép xây dựng đến 12 tháng (nếu có).
Ngoài ra, theo quy định tại Thông tư 03/2018/TT-BXD, một số trường hợp còn bị áp dụng biện pháp buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm.
Nghiêm trọng hơn, nếu những vi phạm xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng có thể sẽ bị xử lý hình sự theo Điều 298 Bộ luật hình sự. Hiện nay, khung hình phạt cao nhất cho tội danh này lên đến 15 năm tù.