Dẫn độ là gì? Việt Nam đã ký hiệp định về dẫn độ với các nước nào?

Dẫn độ là một khái niệm khá mới mẻ đối với nhiều người bởi nó liên quan nhiều đến nước ngoài. Vậy, dẫn độ là gì?

Dẫn độ là gì?

Theo quy định tại Điều 32 Luật Tương trợ tư pháp 2007:

1. Dẫn độ là việc một nước chuyển giao cho nước khác người có hành vi phạm tội hoặc người bị kết án hình sự đang có mặt trên lãnh thổ nước mình để nước được chuyển giao truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc thi hành án đối với người đó.

Nói dễ hiểu hơn, việc dẫn độ có thể được áp dụng cho 02 đối tượng: người có hành vi phạm tội nhưng chưa bị kết án và người đã bị kết án hình sự.

Việc dẫn độ giữa Việt Nam và nước ngoài có thể được thực hiện nếu giữa Việt Nam và nước đó có điều ước quốc tế về tương trợ tư pháp. Nếu chưa có điều ước nào thì có thể thực hiện trên nguyên tắc có đi có lại nhưng không trái pháp luật Việt Nam, phù hợp với pháp luật và tập quán quốc tế.

Ví dụ: A (công dân Việt Nam) phạm tội giết người trên lãnh thổ Việt Nam. Sau khi bị truy nã, A lẩn trốn sang Lào.

Việt Nam và Lào đã ký kết hiệp định tương trợ tư pháp các vấn đề dân sự và hình sự, trong đó có Điều 59 hiệp định này quy định về trách nhiệm dẫn độ tội phạm. Vì thế, khi Việt Nam có yêu cầu thì Lào sẽ dẫn độ A trở về Việt Nam để truy cứu trách nhiệm hình sự.

Việc dẫn độ phải tuân theo một số quy định (Ảnh minh họa)
 

Trường hợp nào bị dẫn độ?

Điều 33 Luật Tương trợ tư pháp quy định người có thể bị dẫn độ là người thuộc một trong hai trường hợp sau:

- Có hành vi phạm tội mà pháp luật hình sự Việt Nam và nước yêu cầu quy định hình phạt tù từ một năm trở lên, tù chung thân hoặc tử hình;

- Đã bị Tòa án của nước yêu cầu xử phạt tù mà còn lại ít nhất sáu tháng chấp hành hình phạt tù.

Hành vi phạm tội không nhất thiết phải thuộc cùng một nhóm tội hoặc cùng một tội danh, các yếu tố cấu thành tội phạm không nhất thiết phải giống nhau theo quy định của pháp luật Việt Nam và pháp luật của nước yêu cầu.

Nếu theo quy định của Bộ luật hình sự Việt Nam hành vi đó là hành vi phạm tội thì dù tội phạm xảy ra ngoài lãnh thổ của nước yêu cầu thì việc dẫn độ người phạm tội có thể được thực hiện.
 

Trường hợp nào Việt Nam được từ chối dẫn độ cho nước ngoài?

Nếu yêu cầu dẫn độ thuộc một trong các trường hợp sau đây thì Việt Nam được từ chối dẫn độ:

- Người bị yêu cầu dẫn độ là công dân Việt Nam;

- Theo pháp luật Việt Nam, người đó không thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chấp hành hình phạt do đã hết thời hiệu hoặc vì những lý do hợp pháp khác;

- Người đó đã bị Tòa án của Việt Nam kết tội bằng bản án đã có hiệu lực pháp luật về hành vi phạm tội được nêu trong yêu cầu dẫn độ hoặc vụ án đã bị đình chỉ theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam;

- Người đó đang cư trú ở Việt Nam vì lý do có khả năng bị truy bức ở nước yêu cầu dẫn độ do có sự phân biệt về chủng tộc, tôn giáo, giới tính, quốc tịch, dân tộc, thành phần xã hội hoặc quan điểm chính trị;

- Việc yêu cầu dẫn độ có liên quan đến nhiều tội danh và mỗi tội danh đều có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật nước ngoài nhưng Bộ luật hình sự Việt Nam và pháp luật hình sự của nước yêu cầu quy định hình phạt tù có thời hạn dưới một năm hoặc đã bị Tòa án của nước yêu cầu xử phạt tù mà thời hạn chấp hành hình phạt tù còn lại dưới sáu tháng.

Ngoài ra, có thể từ chối dẫn độ nếu yêu cầu dẫn độ thuộc một trong các trường hợp sau đây:

- Hành vi không phải là tội phạm theo quy định của Bộ luật hình sự Việt Nam;

- Người bị yêu cầu dẫn độ đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự ở Việt Nam về hành vi phạm tội được nêu trong yêu cầu dẫn độ.
 

Việt Nam đã ký hiệp định về dẫn độ với nước nào?

Theo thông tin từ Bộ Công an, tính đến tháng 7/2019, Việt Nam đã ký kết 12 hiệp định song phương chuyên biệt về dẫn độ và 11 hiệp định tương trợ tư pháp song phương có quy định về dẫn độ. Chẳng hạn:

Trên đây là thông tin về dẫn độ là gì và một số nước có hiệp định dẫn độ với Việt Nam. Nếu còn băn khoăn, bạn vui lòng gửi câu hỏi cho chúng tôi để được hỗ trợ.