Lãi suất là gì? Các loại lãi suất phổ biến hiện nay là gì?

Lãi suất là từ ngữ được dùng phổ biến, nhất là trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng, cho vay… Vậy lãi suất là gì, lãi suất có vai trò thế nào?

Lãi suất là gì?

Lãi suất được hiểu là giá cả của quyền sử dụng một đơn vị vốn vay trong một đơn vị thời gian.

Lãi suất là loại giá cả đặc biệt, được hình thành trên cơ sở giá trị sử dụng. Giá trị sử dụng của khoản vốn vay là khả năng mang lại lợi nhuận cho người đi vay khi sử dụng vốn vay trong hoạt động kinh doanh hoặc mức độ thoả mãn một hoặc một số nhu cầu nào đó của người đi vay.

Lãi suất được biểu hiện dưới dạng tỷ lệ phần trăm và cũng được xem là tỷ lệ sinh lời mà người chủ sở hữu thu được từ khoản vốn cho vay.

Diễn biến của lãi suất  ảnh hưởng trực tiếp chủ thể kinh tế, tác động đến những quyết định như chi tiêu để dành, mua nhà hay mua trái phiếu hay gửi tiền vào một tài khoản tiết kiệm của mỗi cá nhân.

Bên cạnh đó, lãi suất còn tác động đến những quyết định của các doanh nghiệp như: dùng tiền để đầu tư hay gửi tiết kiệm trong ngân hàng.

Lãi suất là một trong các biến số được theo dõi chặt chẽ trong nền kinh tế, thông tin về lãi suất được đưa hàng ngày trên báo chí.

Lãi suất ngân hàng là gì?

Lãi suất ngân hàng trong tiếng Anh được gọi là “Bank interest rate”.

Lãi suất ngân hàng là tỷ lệ phần trăm trong hợp đồng vay, mượn giữa tiền vốn gửi vào hoặc cho vay với mức lãi trong khoảng thời gian nhất định do ngân hàng quy định hoặc thỏa thuận để phù hợp với hệ thống ngân hàng.

Lãi suất ngân hàng là giá của quyền sử dụng 1 khoản tiền trong 1 thời hạn nhất định mà người sử dụng khoản tiền ấy phải trả cho người sở hữu khoản tiền.

Lãi suất ngân hàng thường được thể hiện bằng tỉ lệ phần trăm, phần nghìn hoặc phần vạn trên số tiền gửi hoặc cho vay trong thời hạn nhất định có thể là ngày, tháng hoặc năm.

Lãi suất tiền gửi và cho vay có thể có mức cao thấp khác nhau tùy vào thời gian gửi hoặc vay; dài hạn hay ngắn hạn. Nó còn tùy thuộc vào từng thời kỳ, loại ngân hàng, phương thức trả trước, trả sau…

Như vậy, lãi suất ngân hàng thể hiện tỷ lệ phần trăm của tiền gốc trong một khoảng thời gian nhất định.

Các loại lãi suất phổ biến hiện nay là gì?

Căn cứ vào các tiêu chí khác nhau để phân loại lãi suất.

1. Căn cứ vào tính chất khoản vay

- Lãi suất tiền gửi: lãi suất ngân hàng trả cho các khoản tiền gửi của khách hàng vào ngân hàng.

- Lãi suất cho vay: lãi suất người đi vay tiền ngân hàng phải trả cho ngân hàng khi ký hợp đồng vay tiền.

-Lãi suất cơ bản: là cơ sở ấn định lãi suất kinh doanh của các ngân hàng

- Lãi suất liên ngân hàng: lãi suất các ngân hàng vay lẫn nhau thông qua thị trường liên ngân hàng

- Lãi suất chiết khấu: lãi suất khách hàng phải trả cho ngân hàng khi vay dưới hình thức chiết khấu, lãi suất này được trả trước cho ngân hàng.

- Lãi suất tái chiết khấu: lãi suất của ngân hàng trung ương áp dụng với các ngân hàng thương mại cho vay bằng hình thức tái chiết khấu

2. Dựa vào giá trị thực của tiền lãi

- Lãi suất danh nghĩa: lãi suất được tính theo giá trị danh nghĩa, chưa điều chỉnh bởi ảnh hưởng của lạm phát

Lãi suất danh nghĩa = Lãi suất thực tế + Tỷ lệ lạm phát

- Lãi suất thực tế: là lãi suất được tính toán lại sau khi lấy lãi suất danh nghĩa trừ đi tỷ lệ lạm phát.

3. Căn cứ vào loại tiền cho vay

- Lãi suất nội tệ: lãi suất đi vay và cho vay bằng nội tệ.

- Lãi suất ngoại tệ: lãi suất đi vay và cho vay bằng ngoại tệ.

4. Căn cứ vào tính linh hoạt của lãi suất:

- Lãi suất cố định: lãi suất được ấn định cụ thể trong hợp đồng vay, không thay đổi bởi các biến động của lãi suất thị trường, thường chỉ áp dụng cho vay ngắn hạn.

- Lãi suất thả nổi (biến đổi): lãi suất thay đổi theo từng thời kỳ, do đó nó có thể lên xuống theo lãi suất thị trường.

5. Căn cứ vào phạm vi tín dụng

- Lãi suất quốc gia: mức lãi suất cho các hợp đồng tín dụng trong nước.

- Lãi suất quốc tế:  lãi suất được dùng trong các hợp đồng quốc tế.

Lãi suất tăng ảnh hưởng như thế nào?

Lãi suất bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như:

- Cung – cầu quỹ cho vay

- Mức lạm phát dự tính

- Mức rủi ro

- Kỳ hạn lãi suất

- Chính sách tiền tệ từ Ngân hàng Nhà nước

- Sự phát triển nền kinh tế

Nếu lãi suất tăng thì khả năng vay nợ xuống thấp, gia tăng nhu cầu gửi tiết kiệm, giảm tiêu dùng, ảnh hưởng đến “cầu” trong dòng chảy lưu thông tiền tệ. Còn khi lãi suất giảm, nhu cầu vay tăng cao, giảm nhu cầu gửi tiết kiệm, “cung” gia tăng có thể gây nên lạm phát.

Mặt khác, nếu mức lãi suất trong nước cao hơn nước ngoài thì dòng vốn từ nước ngoài sẽ xuất hiện nhiều hơn khiến tỷ giá nội tệ và ngoại tệ giảm xuống, đồng nội tệ đồng thời giảm giá trị kèm theo sản lượng xuất khẩu ròng đi xuống, tổng cầu giảm theo và sinh ra lạm phát.

Vai trò của lãi suất đối với nền kinh tế thị trường

Lãi suất là đòn bẩy quan trọng thúc đẩy sản xuất và lưu thông hàng hoá phát triển và ngược lại khi lãi suất có mức hợp lý.

Với người đi vay: Lãi suất làm giảm lợi nhuận của người vay, họ luôn có ý thức sử dụng số tiền mình có hợp lý để trả lãi định kỳ. Do đó, lãi suất làm nảy sinh, phân bổ dòng tiền hợp lý.

Với người cho vay: Lãi suất chính là nguồn thu nhập của họ.

Lãi suất là công cụ phân phối hiệu quả nguồn lực trong nền kinh tế. Bởi đây là nguồn thu nhập cho các khoản tiền tiết kiệm hay cho vay nhằm đáp ứng vốn cho nền kinh tế.

Lãi suất có vai trò điều tiết hành vi tiêu dùng và tiết kiệm, đảm bảo cho hai dòng tiền không có khoảng cách chênh lệch nhau quá lớn.

Lãi suất còn có vai trò điều tiết nền kinh tế vi mô. Bởi khi lãi suất tăng, người vay phải chi nhiều tiền hơn vào những khoản vay dẫn đến giảm nhu cầu đầu tư cho các mục đích khác. Tổng cầu của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp vì thế cũng thay đổi theo.

Lãi suất còn giúp đánh giá tình trạng nền kinh tế, thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia…

Trên đây là các thông tin giải đáp cho lãi suất là gì? nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ  19006199 để được hỗ trợ.

>> Lãi ròng là gì? Cách tính lãi ròng thế nào?