Lương gross là gì? Lương net là gì? Phân biệt lương gross và lương net thế nào? Là những khái niệm và kiến thức tưởng chừng cơ bản nhưng không phải ai cũng hiểu chính xác về nó.
Lương gross là gì? Lương net là gì?
Trả lời:
Mặc dù không có bất kì văn bản pháp luật nào quy định về khái niệm lương gross cũng như lương net, nhưng có thể hiểu đơn giản về các thuật ngữ này như sau:
- Lương gross là tổng thu nhập mỗi tháng người lao động nhận được gồm cả lương cơ bản và các khoản trợ cấp, phụ cấp, hoa hồng… trong đó có cả các khoản đóng bảo hiểm và thuế thu nhập cá nhân (TNCN).Tuy nhiên, do người lao động nhận lương gross phải trích ra một số tiền hàng tháng để đóng bảo hiểm xã hội và thuế TNCN (nếu có) nên số tiền thực nhận sẽ ít hơn lương gross.
Căn cứ Quyết định số 595/QĐ-BHXH, người lao động phải đóng 8% vào quỹ hưu trí và tử tuất; 1% vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp và 1,5% vào quỹ bảo hiểm y tế).
- Lương net (lương thực nhận) là tiền lương thực nhận mà người lao động được công ty trả hàng tháng sau khi đã trừ hết các loại khoản chi phí bảo hiểm, thuế thu nhập cá nhân.
Như vậy, lương net = lương gross – 10,5% tiền bảo hiểm.
Trong đó, lương gross là tổng thu nhập; lương net là lương thực nhận.
Ví dụ về cách tính lương net khi người lao động thực tế nhận lương gross như sau:
Chị A làm công nhân may với mức lương gross là 10 triệu đồng/ tháng. Vậy mức lương net của chị A được tính như sau:
Lương net thực nhận của chị A = 10 triệu đồng - các khoản đóng bảo hiểm - thuế TNCN (nếu có).
Trong đó:
Các khoản đóng bảo hiểm:
- Bảo hiểm xã hội: 10 triệu đồng x 8% = 800.000 đồng
- Bảo hiểm thất nghiệp: 10 triệu đồng x 1% = 100.000 đồng
- Bảo hiểm y tế: 10 triệu đồng x 1,5% = 150.000 đồng
Như vậy tổng số tiền chị A phải trích để đóng các loại bảo hiểm bắt buộc/tháng là:
800.000 đồng + 100.000 đồng + 150.000 đồng= 1.05 triệu đồng
Thuế TNCN với trường hợp của chị A là 0
Như vậy, số tiền chị A thực nhận mỗi tháng là:
10 triệu đồng – 1.05 triệu đồng = 8.95 triệu đồng
Cách phân biệt lương gross và lương net (Ảnh minh họa)
Phân biệt lương gross và lương net thế nào?
Trả lời:
Dưới đây là các tiêu chí phân biệt sự khác nhau giữa lương gross và lương net dễ hiểu nhất:
Tiêu chí | Lương gross | Lương net |
Khái niệm | Là tổng tiền lương người lao động được người sử dụng lao động chi trả mỗi kì trả lương. | Là tiền lương thực nhận của người lao động mỗi kỳ trả lương. |
Mức đóng bảo hiểm và thuế | Bao gồm: BHXH (8%) BHYT (1,5%) BHTN (1%) Thuế TNCN (nếu có) | Không bao gồm BHXH, BHYT, BHTN, Thuế TNCN |
Ưu điểm | Người lao động có thể chủ động tính toán đối với mức lương của mình. | Người lao động nhận đúng số tiền thỏa thuận, việc nộp bảo hiểm và thuế thu nhập do người sử dụng lao động tự tính toán và nộp. |
Nhược điểm | Người lao động phải tự tính toán số tiền đóng bảo hiểm và thuế thu nhập đồng thời cập nhật các quy định về việc đóng các khoản trên để tránh bị người sử dụng lao động tính sai. | Người sử dụng lao động có thể sử dụng mức lương này để đóng bảo hiểm cho người lao động nên mức đóng có thể bị thấp dẫn tới mức hưởng các chế độ bảo hiểm cũng sẽ bị thấp. |
Ai sẽ thích hơn? | Người lao động | Người sử dụng lao động |
Mối quan hệ | Lương net = Lương gross - (BHXH + BHYT + BHTN) - Thuế TNCN (nếu có) | |
Lương gross hay lương net có lợi cho người lao động hơn?
Trả lời:
Theo lý thuyết, dù chọn nhận lương gross hay lương net thì tiền lương thực nhận của người lao động vẫn tương đương nhau. Mỗi cách nhận lương sẽ có những ưu nhược điểm riêng.
Trong thực tế hiện nay, nhiều doanh nghiệp thường dùng lương net để đàm phán tuyển dụng. Khi ký hợp đồng lao động, hàng tháng người lao động sẽ được trả lương net như theo thoả thuận và đã tính trừ các khoản chi phí đóng bảo hiểm bắt buộc, các khoản trách nhiệm phải đóng.
Vì mục đích giảm thiểu chi phí mà doanh nghiệp có thể sẽ đóng bảo hiểm theo lương net khiến mức đóng thấp dẫn tới các chế độ bảo hiểm người lao động được hưởng sau này sẽ thấp hơn so với quyền lợi đáng được hưởng.
Nếu nhận lương gross, cảm quan sẽ cảm giác như bị giảm đi một khoản tiền
Trong khi đó, dù nhận lương gross khiến người lao động có cảm giác bị “mất” đi một khoản tiền kha khá hàng tháng. Tuy nhiên, hầu hết vẫn được khuyến khích nên chọn mức lương gross này. Bởi lẽ tất cả các mức đóng bảo hiểm, thuế cùng các chế độ đãi ngộ (thai sản, tai nạn lao động…) mà người lao động được hưởng đều dựa trên mức lương gross.
Vì vậy, lời khuyên đưa ra là người lao động nên chọn lương gross tuy ban đầu sẽ hơi tốn công sức để tính toán nhưng về sau sẽ giúp người lao động chủ động về thu nhập của mình, đồng thời đảm bảo quyền lợi khi hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội.
Trên đây là giải thích chi tiết về khái niệm lương gross và lương net, cách phân biệt lương gross và lương net dễ hiểu nhất. Nếu còn thắc mắc liên quan, độc giả vui lòng đặt câu hỏi tại đây.
>> Nhận lương Gross hay lương Net có lợi hơn cho người lao động?
Tác giả: Phạm Loan 
