Phạm tội 02 lần trở lên là một trong những tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Xung quanh tình tiết này, vẫn có những cách hiểu khác nhau, dẫn đến áp dụng pháp luật không thống nhất.
Phạm tội 2 lần trở lên là gì?
Theo quy định tại Điều 52 Bộ luật Hình sự 2015, phạm tội 02 lần trở lên thuộc một trong các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.
Tuy nhiên, từ khi Bộ luật Hình sự năm 2015 có hiệu lực thi hành cho đến thời điểm hiện tại, chưa có một văn bản, chưa có văn bản nào hướng dẫn áp dụng tình tiết “phạm tội 02 lần trở lên”. Trên thực tế, các cơ quan tiến hành tố tụng vẫn đang áp dụng một số văn bản hướng dẫn áp dụng tình tiết “phạm tội nhiều lần” quy định trong Bộ luật Hình sự năm 1999 hiện đang còn hiệu lực và chưa có văn bản thay thế.Chẳng hạn, Nghị quyết số 02/2003/NQ-HĐTP vàThông tư liên tịch số 17/2007/TTLT- BCA-VKSNDTC- TANDTC- BTP đều quy định như sau: Tình tiết “phạm tội nhiều lần” được hiểu l:
- Đã có từ 02 lần phạm tội trở lên (chẳng hạn, 02 lần sản xuất trái phép chất ma túy trở lên, hai lần tàng trữ trái phép chất ma túy trở lên, hai lần bán trái phép chất ma túy trở lên…) ;- Mỗi lần phạm tội có đủ yếu tố cấu thành tội phạm quy định tại khoản 1 điều luật tương ứng;
- Trong số các lần phạm tội đó chưa có lần nào bị truy cứu trách nhiệm hình sự;- Việc phạm tội chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
Từ hướng dẫn trên, có thể hiểu phạm tội từ 02 lần trở lên (trước đây, Bộ luật Hình sự 1999 quy định là “phạm tội nhiều lần”) tức là người phạm tội ít nhất là đã 02 lần thực hiện tội phạm trở lên, cùng tội với tội đang bị khởi tố (cùng khoản hoặc cùng một Điều trong Bộ luật Hình sự) và chưa đưa ra xét xử.
Như vậy, mặc dù chưa có văn bản chính thức về khái niệm thế nào là “phạm tội 02 lần trở lên” nhưng thông qua văn bản hướng dẫn cũ nêu trên thì các cơ quan tiến hành tố tụng hầu hết đều hiểu rằng “phạm tội 02 lần trở lên”, là việc người thực hiện tội phạm đã phạm cùng một tội có thể là 02, 03 hay nhiều lần hơn, mà nếu tách riêng mỗi lần đó thì đều có đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo quy định tại khoản 1 Điều luật đó, đồng thời, các lần phạm tội này chưa lần nào bị đưa ra xét xử.
Tóm lại “Phạm tội 02 lần trở lên” là:- Tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự;
- Tình tiết định khung tăng nặng tỏng một số tội phạm cụ thể;
- Chỉ được xác định là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.khi phạm tội 02 lần trở lên không được quy định là tình tiết định khung tăng nặng trong điều luật cụ thể.
Phân biệt phạm tội 02 lần trở lên và tái phạm
Tiêu chí | Phạm tội 02 lần trở lên | Tái phạm |
Khái niệm | Là một tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, đồng thời cũng là một tình tiết định khung tăng nặng của nhiều tội trong Bộ luật Hình sự | Là trường hợp đã bị kết án, chưa được xóa án tích mà lại thực hiện hành vi phạm tội do cố ý hoặc thực hiện hành vi phạm tội về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do vô ý |
Đặc điểm | - Người phạm tội đã thực hiện từ hai hành vi phạm tội trở lên, tác động đến cùng một đối tượng hoặc nhiều đối tượng khác nhau Ví dụ: H trộm cắp tài sản ở cửa hàng A lần 1 không bị phát hiện, sau đó H tiếp tục trộm tại cửa hàng B và bị phát hiện hoặc tiếp tục trộm ở cửa hàng A một lần nữa và bị phát hiện - Xét riêng từng hành vi phạm tội riêng lẽ thì mỗi hành vi ấy đã đủ các yếu tố cấu thành một tội phạm độc lập. - Các hành vi phạm tội đó chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, chưa bị xét xử - Các hành vi phạm tội đó đều được quy định tại một điều luật cụ thể quy định về tội phạm, có thể cùng một khoản, cũng có thể phạm tội ở các khoản khác nhau của cùng một điều luật - Nếu điều luật có quy định về giá trị tài sản hoặc thiệt hại về tài sản thì người phạm tội phải chịu trách nhiệm hình sự về tổng giá trị tài sản của các lần phạm tội cộng lại | - Người phạm tội đã bị kết án (đã có bản án kết tội của Toà án mà không phụ thuộc vào việc bản án đó có hiệu lực pháp luật hay chưa) - Chưa được xoá án tích (việc kết án phải phát sinh án tích và án tích chưa được xoá, mà người đó lại phạm tội mới) - Phạm tội mới do cố ý hoặc tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng do vô ý |
Căn cứ pháp lý | Điều 52 Bộ luật Hình sự 2015 | Điều 53 Bộ luật Hình sự 2015 |
Trên đây là giải đáp phạm tội 2 lần trở lên là gì? Khác gì với tái phạm? Nếu còn thắc mắc hoặc tìm hiểu những vấn đề pháp lý liên quan, hãy liên hệ trực tiếp đến tổng đài 
19006199 để được tư vấn kịp thời.
Tác giả: Lê Hà Vy 
Chủ đề:
