Thông báo 430/TB-VPCP xử lý vướng mắc đối với các dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức hợp đồng BOT

THÔNG BÁO

KẾT LUẬN CỦA THỦ TƯỚNG NGUYỄN XUÂN PHÚC TẠI BUỔI HỌP THƯỜNG TRỰC CHÍNH PHỦ VỀ XỬ LÝ VƯỚNG MẮC ĐỐI VỚI CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG THEO HÌNH THỨC HỢP ĐỒNG BOT

Ngày 08 tháng 11 năm 2018, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì buổi họp Thường trực Chính phủ về xử lý vướng mắc đối với các dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức hợp đồng BOT. Tham dự buổi họp có các Phó Thủ tướng: Trương Hòa Bình, Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam, Trịnh Đình Dũng và lãnh đạo các Bộ, cơ quan: Công an, Quốc phòng, Giao thông vận tải, Tư pháp, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Thông tin và Truyền thông, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Kiểm toán Nhà nước, Văn phòng Chính phủ. Sau khi nghe Bộ Giao thông vận tải báo cáo về tình hình rà soát các dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức Hợp đồng BOT; ý kiến của các đại biểu dự họp và ý kiến của các Phó Thủ tướng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã kết luận như sau:

I. ĐÁNH GIÁ CHUNG

Việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức hợp đồng BOT là phương thức đầu tư cần thiết nhằm huy động nguồn lực xã hội cho phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, phù hợp với Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 16 tháng 01 năm 2012 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, được nhân dân đồng tình, ủng hộ; Bộ Giao thông vận tải đã chỉ đạo đẩy mạnh đầu tư phát triển hạ tầng giao thông theo hình thức PPP, trong đó có BOT; nhờ đó, hệ thống hạ tầng giao thông đã có sự phát triển tích cực, góp phần tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập kinh tế trong khu vực và thế giới.

Trong thời gian qua Bộ Giao thông vận tải đã tích cực rà soát, có phương án xử lý một bất cập tại các trạm thu phí (về vị trí đặt trạm, mức giá và phương án miễn giảm giá dịch vụ đối với người dân và doanh nghiệp khu vực lân cận các trạm thu phí...); chủ động dừng hoặc chuyển đổi hình thức đầu tư đối với 13 dự án BOT trên đường độc đạo hoặc cải tạo nâng cấp trên tuyến đường hiện hữu không phù hợp với Nghị quyết số 437/NQ-UBTVQH14 ngày 21 tháng 10 năm 2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Đánh giá cao các cơ quan thanh tra, kiểm toán, nhất là Kiểm toán Nhà nước đã thực hiện kiểm toán khoảng 40 dự án BOT, từ đó loại bỏ các chi phí bất hợp lý trong quá trình đầu tư, xây dựng.

Bộ Giao thông vận tải đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương có liên quan triển khai hệ thống thu phí theo hình thức điện tử tự động không dừng đạt kết quả bước đầu; nhất là đối với các trạm thu phí trên Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh qua khu vực các tỉnh Tây Nguyên; phối hợp với Bộ Công an và Ủy ban nhân dân các địa phương khắc phục cơ bản được tình trạng phức tạp ở nhiều trạm thu phí BOT, góp phần đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, còn một số tồn tại, bất cập cần tập trung xử lý như:

- Chưa có giải pháp tổng thể để giải quyết triệt để các bất cập tại các trạm BOT, chưa có phương án giải quyết dứt điểm các kiến nghị của người dân, doanh nghiệp liên quan đến vị trí đặt trạm (trên nguyên tắc không đẩy nhà đầu tư vào tình trạng khó khăn, cũng như không để kéo dài tình trạng bất hợp lý mà người dân phản ánh nhưng các Bộ, ngành, địa phương chậm xử lý);

- Chưa có phương án quản lý chặt chẽ hoạt động thu phí, nhất là việc xác định lưu lượng xe trên đường còn mang tính cơ học, số liệu thống kê chủ yếu dựa vào báo cáo của nhà đầu tư BOT;

- Một số dự án BOT xuống cấp nhưng chưa được nhà đầu tư duy tu, bảo dưỡng nhằm bảo đảm an toàn cho người và phương tiện tham gia giao thông; còn một số dự án chưa được kiểm toán, chậm thanh quyết toán, làm căn cứ để tính giá phí và thời gian thu phí phù hợp, cũng như phục vụ cho công tác kiểm toán;

- Việc triển khai hệ thống thu phí theo hình thức điện tử tự động không dừng còn chưa quyết liệt, chưa lựa chọn được nhà cung cấp dịch vụ thu phí để triển khai giai đoạn 2 hệ thống thu phí tự động không dừng;

- Còn có một số đơn vị, địa phương chưa xử lý nghiêm những đối tượng gây rối, phá hoại tài sản tại các trạm thu phí, nhất là các trạm: Cai Lậy (tỉnh Tiền Giang), Tân Đệ (tỉnh Thái Bình), Mỹ Lộc (tỉnh Nam Định); do đó, cần phải có phương án thuyết phục để triển khai hoạt động thu phí, đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư cũng như lợi ích của người dân và nhà nước.

II. MỘT SỐ NHIỆM VỤ CỤ THỂ

Về cơ bản, Thường trực Chính phủ đồng ý với kết quả rà soát, đánh giá các tồn tại, bất cập đối với các trạm thu phí của các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức Hợp đồng BOT. Bộ Giao thông vận tải tiếp tục chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương có liên quan chủ động rà soát các dự án BOT, có phương án xử lý phù hợp, công khai, minh bạch nhằm khắc phục các tồn tại, hạn chế trong thời gian vừa qua, trên nguyên tắc bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân, nhà đầu tư.

1. Đối với các dự án đã hoàn thành xây dựng nhưng chưa được thu phí hoặc chỉ thu phí một phần (Dự án Quốc lộ 1 tuyến tránh thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang; Dự án Quốc lộ 10 đoạn La Uyên - Tân Đệ, tỉnh Thái Bình; Dự án Quốc lộ 3 đoạn Thái Nguyên - Chợ Mới; Dự án Quốc lộ 21B Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định):

- Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tại Thông báo số 64/TB-VPCP ngày 04 tháng 5 năm 2018, đến nay đã hơn 06 tháng, Bộ Giao thông chậm thực hiện dẫn đến những phát sinh liên lụy sang các dự án khác; điều này cần nghiêm túc rút kinh nghiệm. Trong khi đó, đề xuất giải pháp của Bộ Giao thông vận tải chưa có sự thống nhất, đồng thuận giữa các cơ quan, địa phương; do đó yêu cầu Bộ Giao thông vận tải và các Bộ, ngành, địa phương liên quan thống nhất, có giải pháp thuyết phục để thực hiện thu phí, bảo đảm hiệu quả kinh tế - xã hội (lợi ích của nhà nước, người dân và nhà đầu tư), giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn, tuyệt đối không để kẻ xấu lợi dụng làm ảnh hưởng đến chủ trương huy động nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông của đất nước.

- Giao Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng trực tiếp chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải và các Bộ, ngành, địa phương có liên quan xử lý dứt điểm các tồn tại, vướng mắc đối với các dự án nêu trên, hoàn thành trước ngày 20 tháng 11 năm 2018; trong đó cần lưu ý các nguyên tắc trên.

- Đề nghị Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng và Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải trực tiếp lắng nghe ý kiến của cấp ủy, chính quyền và nhân dân, đề xuất phương án giải quyết những tồn tại, vướng mắc kịp thời đối với tất cả các dự án BOT, báo cáo Thường trực Chính phủ để kịp thời xử lý, tránh ảnh hưởng đến các dự án BOT trên cả nước.

2. Đối với các dự án có sự sụt giảm doanh thu so với phương án tài chính ban đầu:

- Đây là các dự án cần phải đánh giá kỹ, toàn diện các nguyên nhân, từ đó nêu rõ các giải pháp phù hợp, khả thi. Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương có liên quan xem xét kỹ từng trường hợp, thống nhất giải pháp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

- Giao Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ trực tiếp chỉ đạo giải quyết dứt điểm các tồn tại, vướng mắc đối với các dự án này, nhằm đảm bảo môi trường đầu tư kinh doanh cũng như quyền và lợi ích của nhà đầu tư, nhà nước và người dân.

3. Đối với các dự án tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự (bao gồm 06 dự án trên Quốc lộ 1: Tuyến tránh thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam; tuyến tránh thành phố Sóc Trăng, tỉnh Sóc Trăng; tuyến tránh thành phố Biên Hoà, tỉnh Đồng Nai; tuyến tránh thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình; tuyến tránh thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa; tuyến tránh thành phố Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh):

- Đây là các dự án có các tuyến tránh (tương tự như tuyến tránh Quốc lộ 1 qua thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang), việc xử lý phải bảo đảm đồng bộ với các dự án tại mục 1 nêu trên; kết hợp nhiều biện pháp đồng bộ, cùng với giải pháp bảo đảm an ninh trật tự, công tác tuyên truyền và giải thích cho người dân hiểu rõ về chủ trương của Đảng và Nhà nước về đầu tư theo hình thức BOT.

- Giao Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình trực tiếp chỉ đạo xử lý các vướng mắc đối với các dự án này, không để xảy ra mất an toàn giao thông và an ninh trật tự; kiên quyết xử lý nghiêm đối với những đối tượng quấy phá tại các trạm thu phí; đồng thời chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải yêu cầu nhà đầu tư nghiêm túc khắc phục các bất cập của mình để lấy lại niềm tin cho nhân dân cũng như không làm ảnh hưởng đến chủ trương thu hút đầu tư theo hình thức BOT.

III. TRÁCH NHIỆM THỰC HIỆN

1. Bộ Giao thông vận tải

- Nghiên cứu giải pháp tổng thể, toàn diện đối với các trạm BOT nói riêng và các dự án BOT nói chung để giải quyết triệt để các bất cập và kiến nghị của người dân, doanh nghiệp liên quan đến vị trí đặt trạm thu phí; thực hiện nghiêm Nghị quyết số 437/NQ-UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 31 tháng 12 năm 2018.

- Tiếp tục quyết liệt triển khai Nghị quyết số 437/NQ-UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, quy định tại Quyết định số 07/2017/QĐ-TTg và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 27 tháng 02 năm 2018.

- Trên cơ sở đề nghị của Bộ Tài chính (văn bản số 13368/BTC-QLG ngày 31 tháng 10 năm 2018 về việc triển khai thu giá dịch vụ đường bộ theo hình thức điện tử tự động không dừng), giao Bộ Giao thông vận tải thực hiện kiểm tra, giám sát và chịu trách nhiệm toàn diện hoạt động thu phí theo hình thức điện tử tự động không dừng trên toàn quốc, bảo đảm đúng lộ trình chuyển sang thu theo hình thức điện tử tự động đã được phê duyệt và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (chậm nhất đến ngày 31 tháng 12 năm 2019 phải chuyển sang thu tự động đối với tất cả các trạm thu phí trên cả nước), cũng như bảo đảm việc thu đúng, thu đủ theo quy định của pháp luật.

2. Giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân các địa phương đảm bảo an ninh trật tự và an toàn giao thông; có biện pháp xử lý nghiêm đối với các đối tượng có hành vi gây rối, chống phá tại các trạm thu phí BOT theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 82/CĐ-TTg ngày 18 tháng 01 năm 2018.

3. Bộ thông tin và Truyền thông đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện thông truyền thông đối với những mặt tích cực của hình thức đầu tư BOT; tập trung tuyên truyền sâu rộng về chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc từng bước khắc phục các bất cập của các dự án BOT trong thời gian vừa qua, tạo sự đồng thuận trong nhân dân về chủ trương đầu tư theo hình thức BOT.

4. Đề nghị Kiểm toán Nhà nước tiếp tục đẩy mạnh thực hiện kiểm toán đối với các dự án đầu tư nói chung và đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông nói riêng nhằm bảo đảm loại bỏ những chi phí bất hợp lý trong đầu tư xây dựng; đồng thời công bố công khai kết quả kiểm toán để nhân dân được biết, tạo sự đồng thuận trong xã hội đối với chủ trương của Đảng và Nhà nước về thu hút nguồn lực xã hội để đầu tư, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông.

Văn phòng Chính phủ xin thông báo để các Bộ, ngành, địa phương có liên quan biết, thực hiện./.