Chơi chứng khoán có lẽ là cụm từ được nhắc đến rất nhiều thời gian qua. Vậy, chơi chứng khoán là gì? Người mới bắt đầu chơi chứng khoán cần lưu ý điều gì?
1. Chứng khoán là gì? Chơi chứng khoán là gì?
1.1 Chứng khoán là gì?
Điều 4 Luật Chứng khoán 2019 quy định rất rõ, chứng khoán là tài sản, bao gồm các loại sau đây:
- Cổ phiếu
- Trái phiếu- Chứng chỉ quỹ
- Chứng quyền
- Chứng quyền có bảo đảm- Quyền mua cổ phần
- Chứng chỉ lưu ký- Các loại chứng khoán khác
Điều 4 Luật Chứng khoán giải thích cụ thể về các loại cổ phiếu này như sau:
- Cổ phiếu: Loại chứng khoán này ra đời nhằm xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành (thường là các công ty).
Hiện nay, Luật Doanh nghiệp 2020 xác định cổ phiếu có 02 loại như sau:
+ Cổ phiếu thường còn được gọi với tên phổ biến là cổ phiếu phổ thông. Loại cổ phiếu này dùng để xác định quyền sở hữu của các cổ đông. Người nắm giữ cổ phiếu này có quyền tham gia vào các cuộc họp hội đồng quản trị, đồng thời bỏ phiếu quyết định vào các vấn đề lớn của công ty.
+ Cổ phiếu ưu đãi: Ở mức độ cao hơn cổ phiếu thường, người nắm giữ loại cổ phiếu ưu đãi sẽ được nhận ưu đãi về cổ tức và quyền biểu quyết.
- Trái phiếu: Loại chứng khoán này được phát hành nhằm mục đích xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.
Chẳng hạn, đơn vị A phát hành trái phiếu, bên B mua trái phiếu này thì B xác định là người cho A vay vồn, hay còn gọi là chủ nợ. Bên A có nghĩa vụ trả nợ theo cam kết. Khi A phá sản hay giải thể thì trước tiên phải thanh toán cho B trước tiên.
Việc thu lãi từ trái phiếu không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của đơn vị phát hành.
- Chứng chỉ quỹ: Loại chứng khoán này được phát hành nhằm xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần vốn góp của quỹ đầu tư chứng khoán.
Quỹ đầu tư đại chúng là loại quỹ hình thành từ vốn góp của chủ đầu tư nhằm kiếm lợi nhuận từ thị trường chứng khoán.
Các nhà đầu tư góp vốn vào quỹ này bằng việc mua chứng chỉ quỹ, sau đó công ty quản lý quỹ sử dụng số vốn này để đi đầu tư và sử dụng lãi để chia cho các nhà đầu tư.
- Chứng quyền: Đây là loại chứng khoán được phát hành cùng trái phiếu hoặc cổ phiếu ưu đãi, cho phép người sở hữu chứng quyền được mua một số cổ phiếu phổ thông nhất định theo mức giá đã được xác định trước trong khoảng thời gian xác định.
- Chứng quyền có đảm bảo: Đây là loại chứng khoán có tài sản bảo đảm cho phép người sở hữu được quyền mua hoặc bán chứng khoán cơ sở với tổ chức phát hành chứng quyền có bảo đảm đó theo mức giá đã được xác định trước, tại một thời điểm hoặc trước một thời điểm đã được ấn định hoặc nhận khoản tiền chênh lệch giữa giá thực hiện và giá chứng khoán cơ sở tại thời điểm thực hiện.
- Quyền mua cổ phần: Đây là loại chứng khoán mà theo đó, cổ đông hiện hữu quyền được mua cổ phần mới theo điều kiện đã được xác định.
- Chứng chỉ lưu ký: Đây là loại chứng khoán được phát hành trên cơ sở chứng khoán của tổ chức được thành lập và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.
- Chứng khoán phái sinh là: Hiểu đơn giản là một loại hợp đồng tài chính quy định quyền lợi, nghĩa vụ của các bên tham gia. Trong đó, giá giao dịch được xác định ở thời điểm hiện tại, tuy nhiên thời điểm thực hiện lại ở một ngày cụ thể trong tương lai.
1.2 Chơi chứng khoán là gì?
Chơi chứng khoán là thuật ngữ thường gặp, nhất là trong thời gian gần đây khi nhà nhà, người người đều tham gia vào thị trường chứng khoán. Chơi chứng khoán còn được gọi là đầu tư chứng khoán nghĩa là bạn mua vào cổ phiếu và các loại chứng khoán khác, sau đó bán ra khi giá lên cao để thu lợi nhuận.
Để làm được điều này mà không bị thua lỗ, người chơi cần quan sát những biến động trên thị trường chứng khoán để phân tích và đưa ra nhận định. Khi bạn nhận thấy thời điểm giá tốt như mong muốn thì mua vào và bán ra khi giá lên cao hoặc đầu tư thêm và thu lại lợi nhuận từ khoản chênh lệch do biến động của giá.
Hiện nay, có thể chơi chứng khoán chủ động hoặc bị động tùy vào nhu cầu của người chơi.1.2.1 Chơi chứng khoán chủ động
Đây là hình thức chơi chứng khoán phổ biến nhất hiện nay. Người chơi chứng khoán sẽ trực tiếp quan sát những biến động trên thị trường chứng khoán và mua vào, bán ra, đồng thời thu lợi nhuận từ khoản chênh lệch do biến động của giá. Chơi chứng khoán chủ động thường bao gồm những hình thức cụ thể như sau:
- Giao dịch trong ngày: Hiện nay, mua cổ phiếu xong sau 2 ngày cổ phiếu mới về tài khoản (sau 02 ngày mới được bán ra) nên chắc hẳn nhiều người đang nghi ngờ về cách chơi này. Tuy nhiên, có thể bạn chưa biết, tại thị trường chứng khoán Việt Nam, các giao dịch trong ngày thường được thực hiện theo chiều hướng là bán trước rồi mua sau.
- Giao dịch theo vị thế: Với cách chơi này, nhà đầu tư sẽ mua và nắm giữ cổ phiếu trong nhiều tháng. Khi thấy xu hướng tăng nhà đầu tư sẽ bán cổ phiếu đi khi thị trường có dấu hiệu đảo chiều giảm.
- Đầu tư lướt sóng: Cũng giống như những trạng thái dao động của những cơn sóng, nhà đầu tư sẽ tiến hành giao dịch bán cổ phiếu ra tại thời điểm thị trường tăng cao và mua lại khi thị trường điều chỉnh giảm xuống. Tuy nhiên có nhiều nhà đầu tư đã tự xây dựng cho mình một hệ thống dự báo đỉnh và dự báo đáy để đầu tư chứng khoán lướt sóng hiệu quả và đem lại khoản lời cao
- Giao dịch chớp nhoáng: Với hình thức này, nhà đầu tư sẽ mua vào và bán ra dù chỉ mới có sự chênh lệch giá rất nhỏ để có thể kiếm lợi nhuận
Việc chơi chứng khoán chủ động giúp nhà đầu tư trực tiếp kiểm soát các khoản đầu tư của mình nhưng đem lại rủi ro cao với những nhà đầu tư mới có ít kinh nghiệm.
1.2.2 Chơi chứng khoán bị động
Cách chơi này phổ biến nhất là việc đầu tư vào các quỹ đầu tư như ETF hay ủy thác đầu tư cho người khác. Khi chọn cách chơi này, nhà đầu tư không cần có kiến thức nhiều và không phải tham gia trực tiếp vào các quyết định đầu tư.
2. Lợi ích và rủi ro khi chơi chứng khoán là gì?
2.1 Lợi ích
- Lợi nhuận cao, được quyền hưởng chênh lệch giá cổ phiếu:
Khi nhà đầu tư mua cổ phiếu của một công ty nào đó, điều này đồng nghĩa rằng họ đã sở hữu một phần của doanh nghiệp. Bạn sẽ có quyền hưởng lợi tức từ hoạt động kinh doanh, có quyền bỏ phiếu ủng hộ hoặc phản đối khi doanh nghiệp thực hiện các thay đổi lớn. Và khi giá cổ phiếu tăng lên, nhà đầu tư đã thu về một khoản lợi nhuận đáng kể.
- Được nhận cổ tức hàng năm: Khác với các loại hình đầu tư khác, khi bạn mua cổ phiếu sẽ được hưởng tiền lãi kinh doanh của doanh nghiệp phát hành cổ phiếu nếu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và phát triển.
- Có thể bắt đầu dễ dàng với khoản vốn nhỏ, không bị om vốn lâu dài: CHỉ khoảng 10 triệu, bạn cũng có thể bắt đầu chơi chứng khoán và bạn cũng không cần phải chờ đợi lâu để thu về lợi nhuận. Thời gian nắm giữ cổ phiếu là 02 ngày. Khi có phiên tăng giá và đạt đúng kỳ vọng, bạn có thể bán chúng bất cứ lúc nào.
- Có nhiều sản phẩm để lựa chọn: Các tài sản của chứng khoán rất đa dạng, thuận tiện cho bạn lựa chọn.
2.2 Rủi ro
- Giá cổ phiếu có thể "rơi" bất ngờ, có thể do các sự kiện chính trị bất ngờ, suy thoái kinh tế thế giới, biến động lãi suất.... và bạn không thể tránh được những rủi ro này ngay cả khi đã đa dạng hoá, phân bổ đầu tư vào các cổ phiếu khác nhau.
- Tính thanh khoản có thể thấp: Nghĩa là khả năng chuyển đổi từ tiền sang chứng khoán và ngược lại không dễ dàng nhất là khi điều kiện giao dịch thay đổi
3. Chơi chứng khoán như thế nào?
Sau khi đã biết chơi chứng khoán là gì, người chơi cũng cần biết cách chơi. Theo đó, người chơi phải lần lượt thực hiện các bước sau:
Mở tài khoản chứng khoán
Bước này rất quan trọng vì tài khoản chứng khoán là nơi thực hiện các giao dịch, lưu trữ cổ phiếu và tiền.
Hiện nay bạn có thể mở tài khoản tại sở giao dịch chứng khoán tại HoSE (tại TP. Hồ Chí Minh), HNX (tại Hà Nội) hoặc mở tài khoản chứng khoán online chỉ trong vài thao tác đơn giản. Hiện nay, tại thị trường Việt Nam có hơn 70 công ty chứng khoán đang hoạt động. Bạn chọn mở tài khoản tại công ty nào thì truy cập vào website hoặc tải ứng dụng của công ty chứng khoán để mở tài khoản. Bạn cần chuẩn bị giấy tờ tùy thân có ảnh và điện thoại di động để nhận mật khẩu OTP. Ngoài ra, một số công ty chứng khoán yêu cầu khách hàng phải nhận diện khuôn mặt bằng camera máy tính hoặc điện thoại.
Nạp tiền vào tài khoản chứng khoán
Để thực hiện mua bán, giao dịch, người mua phải nộp tiền vào tài khoản chứng khoán. Chơi chứng khoán không nhất thiết cần có nhiều tiền khi bắt đầu mà cần một số vốn nhỏ nhất định để có thể bắt đầu chơi. Thực tế, các công ty chứng khoán sẽ không quy định người chơi phải nộp tối thiểu bao nhiêu tiền vào tài khoản. Bạn có thể nạp 10 triệu đồng hay chỉ vài trăm ngàn đồng để bắt đầu mua bán.
Đối với sàn giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh, đơn vị này yêu cầu đơn vị giao dịch khớp lệnh là 10 cổ phiếu – Tương đương với một mã chứng khoán. Do vậy, số tiền tối thiểu cần có sẽ là đơn giá của một cổ phiếu x 10.Đối với sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội yêu cầu đơn vị giao dịch khớp lệnh là 100 cổ phiếu. Vì thế, số tiền tối thiểu cần nạp vào tài khoản chứng khoán tương đương với số tiền tối thiểu là giá một cổ phiếu x 100.
Đặt lệnh “mua/bán” cổ phiếu
Để mua, bán cổ phiếu, bạn đăng nhập tài khoản trên phần mềm giao dịch tương ứng của sàn/ công ty.
Để mua, bạn chọn “giao dịch cổ phiếu” sau đó click vào “phiếu lệnh” hoặc trực tiếp vào “phiếu lệnh” trên giao diện mặc định, tiếp tục chọn “mua”, nhập mã cổ phiếu muốn mua, nhập số lượng, chọn lệnh đặt… Sau đó xác nhận để thực hiện mua.Để bán cổ phiếu, bạn đặt lệnh bán cổ phiếu với các bước: “giao dịch cổ phiếu”, click chọn “phiếu lệnh”, tiếp tục chọn số lượng và giá cổ phiếu cần bán, nhấp vào bán để thực hiện lệnh và chọn “xác nhận” để bán.
4. Cần lưu ý gì khi chơi chứng khoán
- Đầu tiên, khi mở tài khoản chứng khoán tại một sàn giao dịch/công ty chứng khoán cầu tìm hiểu độ uy tín của công ty. Đồng thời, cần quan tâm đến phí giao dịch hỗ trợ.
- Cần tìm hiểu kỹ các nội dung cơ bản:
+ Hầu hết các sàn bắt đầu giao dịch từ 9h (trừ sản phẩm hợp đồng tương lai giao dịch từ 8h45), nghỉ trưa từ 11h30 đến 13h hoạt động trở lại và đóng cửa lúc 15h. Các sàn hoạt động từ thứ 2 đến thứ 6 và nghỉ các ngày lễ Tết.
Tuy nhiên, bạn vẫn có thể đặt lệnh mua/bán cổ phiếu khi sàn chưa mở cửa và lệnh sẽ ở trạng thái "chờ gửi", sau đó có giá trị suốt thời gian giao dịch. Các lệnh đặt trong buổi sáng chưa khớp, khớp một phần và chưa huỷ thì sẽ tiếp tục có hiệu lực trong các đợt khớp lệnh buổi chiều.
+ Tìm hiểu cách đọc bảng giá chứng khoán và ý nghĩa các cột: Mã CK: Mã chứng khoán; TC: Giá tham chiếu thường là mức giá đóng cửa ở tại phiên giao dịch gần nhất trước đó; Trần: Giá trần (Màu tím) là mức giá cao nhất mà nhà đầu tư mua hoặc bán trong ngày; Sàn: Giá sàn là mức giá thấp nhất mà nhà đầu tư có thể đặt lệnh mua hoặc bán trong ngày giao dịch...
Màu tím: giá tăng cao kịch trần. Màu xanh lá cây: giá tăng nhưng chưa chạm trần. Màu vàng: Giá bằng giá tham chiếu. Màu đỏ: Giá giảm.
Màu xanh dương: Giá giảm và chạm đáy (tất cả so với giá tham chiếu).
- Theo dõi thị trường chứng khoán một cách thường xuyên;
- Không "bỏ tất cả trứng vào cùng giỏ";
- Nếu có điều kiện, hãy lựa chọn chuyên gia tư vấn đầu tư chứng khoán giỏi để tư vấn;
- Có kế hoạch chốt lời...
5. Một số câu hỏi thường gặp khi chơi chứng khoán
- Mở tài khoản chứng khoán có mất phí không?Trả lời: Miễn phí bạn nhé.
- Tôi cần bao nhiêu tiền là có thể đầu tư chứng khoán?
Trả lời: Việc này tùy thuộc từng sàn. Chẳng hạn sàn HOSE quy định đơn vị giao dịch khớp lệnh là bội số của 10 cổ phiếu.- Làm sao tôi có thể biết được cổ phiếu đang lên giá hay xuống giá?
Trả lời: Giá đóng cửa của cổ phiếu ở phiên giao dịch trước đó (trừ sàn upcom thì giá tham chiếu trong phiên giao dịch ngày hôm nay là giá trung bình trong phiên giao dịch ngày hôm trước) được coi là giá tham chiếu của một cổ phiếu trong phiên giao dịch ngày hôm nay. Khi kết thúc một phiên giao dịch hàng ngày, bạn có thể nhìn màu giá để xác định giá cổ phiếu đó tăng hay giảm: Tăng: giá xanh; Giảm: giá đỏ; Không thay đổi: giá vàng.
- Mua/bán cổ phiếu có mất phí giao dịch không?
Trả lời: Có mất phí bạn nhé. Trung bình, mức phí giao dịch rơi vào khoảng 0.25%/ tổng số tiền giao dịch. Trong giao dịch online thì mức phí dao động từ 0,15% đến 0.35% / tổng số tiền giao dịch trong phiên.
Trên đây là giải đáp chơi chứng khoán là gì? Cần biết gì để chơi chứng khoán hiệu quả?
Nếu còn thắc mắc, hãy liên hệ trực tiếp đến tổng đài
19006192 để được hỗ trợ kịp thời.>> 5 điều cần biết đối với người chơi chứng khoán mới bắt đầu
Tác giả: Lê Hà Vy 
